Kestane Yetiştiriciliği Kazandırıyor

Ormanda doğal ortamda yetişen kestanenin artık bahçeleri kurulmaya başladı. Türkiye kestane üretiminin yüzde 35’ini karşılayan Aydın, bu alanda öncü. Bir dekara 2 bin TL’ye bahçe kurarak, 10 bin TL ciro yapmak mümkün.

TÜRKİYE’DE yıllık 60 bin ton kestane üretimi yapılıyor. Her ne kadar kestane denince akla ilk Bursa gelse de bu konuda liderlik Aydın’da. Aydın dışında İzmir, Bursa, Yalova, Kastamonu, Sinop, Bartın, Çanakkale, Kütahya, Balıkesir, Denizli, Manisa illeri önemli kestane üretim merkezleri olarak öne çıkıyor.

Bu yıl kestanenin köylerden çıkış fiyatı kalitesine göre 5-10 TL arasında değişiyor. Perakende fiyatları ise pazarda bile 8-10 TL’den başlıyor. Marketlerde ve manavlarda bu rakam 20 TL’nin de üzerine çıkıyor. Fiyatlardan üretici de memnun olmuş olacak ki sadece ormanda yetişen kestaneler için özel bahçeler kurulmaya başlanmış. Özellikle Aydın bu konuda atak içinde.

Türkiye genelinde 2008’de 55 bin 385 ton olan üretim, 2013’te 60 bin 19 tona yükseldi. 2014 rekoltesinin ise 65 bin tona yaklaşacağı tahmin ediliyor.

ÇİFTÇİYE DE SANAYİCİYE DE FIRSAT VAR

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye’de kestane yetiştiriciliğinin geleceğinin parlak olduğunu söylüyor ve kestaneye yatırım yapılmasını öneriyor. Hem çiftçi hem de sanayici için fırsat olduğunu vurgulayan Bayraktar, iklim ve toprak özellikleri nedeniyle Türkiye’nin çok daha fazla üretim yapmasının mümkün olduğunu, tamamen doğal şartlarda üretilen kestanede kapama bahçecilik yönteminin yaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyor. Meyvesinin yanı sıra ağacıyla da önemli bir ekonomik değer olan kestanede markalaşmaya önem verilmesi, modern ürün işleme tesisleri kurulması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Talepteki artış nedeniyle beş yıldır kestane fiyatları sürekli artıyor. Üretim çok daha büyük rakamlara çıkarılabilir. Tanıtım yapılır, üreticinin yetiştiricilik ve pazarlama konusundaki bilgi eksikliği giderilir, mürekkep hastalığı ve kestane dal kanseriyle mücadelede başarı sağlanır ve kapama bahçelerin kurulması desteklenirse kestanede üretim de, ihracat da artar. Bunun olmaması için bir sebep yok. Ülkemizin potansiyeli var.” Dünyanın en lezzetli ve kaliteli kestanelerinin Türkiye’de üretildiğini söyleyen Bayraktar, bunun değerlendirilip marka olunması gerektiğini vurguluyor. Ürüne katma değer katan ürün işleme tesisleri kurulması gerektiğini belirtiyor ve üretimde dünya üçüncüsü olmamıza rağmen kestane soyma makinemizin olmamasını eleştiriyor. Soğuk hava tesisleri açılması gerektiğini, ürünlerin işlenmiş olarak satılmasının daha karlı olacağını söyleyen Bayraktar, dış alıcıların Türkiye’de kabukları soyulmuş, soğutulmuş, paketlenmiş, işlenmiş kestane bulamadıklarından yakındıklarına dikkat çekiyor. Bayraktar, “îşadamlarımızı yatırıma davet ediyorum. Yatırım yapsmlar, kendileri de kazansınlar. Çiftçimiz de kazansın” diyor.

AYDIN’DA BAHÇELER KURULUYOR

Aydın Ziraat Odası Başkanı Rıza Posacı, bu yıl hem rekoltenin hem de fiyatların üreticinin yüzünü güldürdüğünü söylüyor. Birinci kalite kestanenin Aydınlı üreticiden 8-10 TL’den çıktığını belirten Posacı, bu yıl 30 bin ton seviyesinde rekolte beklediklerini söylüyor. İkinci kalite kestanenin üreticiden çıkış fiyatları ise 4-5 TL arasında. Türkiye üretimi nin yüzde 35’ini karşıladıklarını söyleyen Posacı, yeni kestane bahçelerinin kurulduğunu söylüyor. Posacı, “Kestane genelde orman ürünüdür. Ancak il sınırlarımızda Köşk, Nazilli, Sul tanhisar gibi üretim bölgelerimizde bahçeler kurulduğunu görüyo ruz” diyor. Aydm’da kestane üretimi yapılmasına rağmen kestane işleme tesisi bulunmuyor. Başkan Posacı, sanayicileri yatırıma davet ediyor. Posacı, “Yurtdışmdan genelde soyulmuş kestane talepleri geliyor. Bu noktada soğutulmuş ve soyulmuş kestane işleyecek tesis açığımız var. Yatırım yapan karlı çıkar” diyor.

YENİ PROJELER GELİŞTİRİLİYOR

Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ilhan Ulus ise, kestane konusunda yapmaya çalıştıkları bir projenin bütçe eksikliği nedeniyle yarım kaldığını söylüyor.

Ulus, “Kestane doğal ortamda büyüyen bir ağaç.

Bunları aşılayarak verim artırmak istedik. Bir proje yaptık ama İl Özel İdaresi’nden bütçe alamadık. Üretimin kalitesini artıracaktık. Proje halen gündemimizde” diyor. Çanakkale’de kestane üretimi ağırlıklı cflarak Kazdağı bölgesinde, Çan, Bayramiç ve Biga ilçelerinde yapılıyor…

Kestaneyi ünlendiren Bur-sa’da ise özel çalışmalar yapılıyor. Bursa Orman İşletme Müdürlüğü tarafından yapılan bir proje ile orman alanlarında ağaçlandırma çalışmaları yapıyor. Bu pro-je kapsamında kestane ağacı köylülere dağıtılıyor. Müdürlük, özel çalıştaylar düzenleyerek kestane üretimi konusunda sürekli bilgilendirmeler yapıyor.

Bursa’da kestane ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Bursa Orman Bölge Müdürü Ahmet Koksal Coşkun; “Hedefimiz Bursa İçin kestane üretimini yıllık 3 bin tonun üzerine çıkarmak.Kestanenin orman köylüsü tarafından kullanılmasını ve köylünün kalkınmasına katkı sağlamasını önemsiyoruz” diyor.

İNEBOLU KESTANESİNİN TADI…

Kestanesiyle ünlü bir başka ilimiz de Kastamonu. Bu ilde yetişen kestanelerin özelliği ise iriliği değil, tadı. Özellikle İnebolu kestanesinin özel müdavimleri var; fiyat farkını da verip bu türü tercih ediyorlar. Kastamonu Ziraat Odası Başkanı Nahit İğdir, kentin sahil ilçelerinde kestane üretiminin yapıldığını belirterek, “Bu yıl biraz rekolte düşük gibi. Pazarda yeterince kestane bulunmuyor. Bu nedenle de fiyatlar biraz yüksek” diyor. İnebolu kestanesinin üreticiden çıkış fiyatı 10 TL seviyesinde seyrediyor.

Kestane ağacı çeşitleri

✓ Hacıibiş: Verimi orta derecede. Meyveleri genellikle çok küçük ve oval oluyor. Sofralık tüketime uygun.

✓ Osmanoğlu: Verimli bir çeşit. Meyveleri küçük, orta ve iri oluyor. Kestane şekeri için en çok bu tür tercih ediliyor.

✓ Sarıaşlama: Verimli bir tür. Meyveleri orta iri ve iri oluyor. Sofralık tüketime ve kestane hamuru yapımına uygun.

✓ Mahmutmolla: Verimi yüksek. Meyveleri orta irilikte. Zor soyuluyor. Hamur yapımına uygun bir çeşit.

✓ Hacıömer: Meyveleri orta irilikte. Verimli bir çeşit. Taze tüketime ve hamur yapımına uygun.

Kestane şekerine zam yok…

Kestane şekeri üretiminde Bursa marka olmuş durumda. Kestane şekeri denince de ilk akla gelen marka olan Kafkas yıllık 800 ton kestane işliyor. Sadece kestaneli ürünlerden 135 çeşit ürün satışı yapıyor. Kafkas Pasta Şekerleme yetkilisi İnci Feregel, bu yıl kestane fiyatlarının yüksek seyrettiğini belirterek, “Biz Kafkas olarak en kaliteli kestaneyi satın alıyoruz. Hammadde girdilerimizde en kaliteli ürünleri ve markaları tercih ediyoruz. Bu yıl maliyet artışlarımızı fiyat olarak yansıtmadık. Geçen yılla ürünlerimizde fiyat olarak hiçbir fark yok. Tüketicinin de alım gücünü düşünerek ürünlerimizde fiyat artışı düşünmüyoruz” diyor.

2 bin TL yatırımla 8 bin TL kazanabilirsiniz

Türkiye’de Avrupa ülkelerinde olduğu gibi ‘castanea sativa’ türü kestane ağacı yetiştiriliyor. Bu tür çeşit bakımından çok zengin. Şeker, kebap, taze tüketim, kurutmalık, un yapımı için yüzlerce kestane çeşidine sahip. Kestane bahçesi ya da ormanı kuracak girişimcilerin buna dikkat etmesi gerekiyor. Yani kestane şekeri üretimi için bahçe kuracaksanız bu çeşit ağaçları temin etmeniz gerekiyor. Yeni dikilen kestane ağaçları iki ya da üçüncü yılından itibaren meyve vermeye başlıyor. Kestane fidelerini çeşitli bölgelerdeki fidan üreticilerinden temin etmeniz mümkün. Kestane fidanları geleneksel olarak ormanlık alanlarda yabani kestanelerin kültür çeşitleriyle aşılanmasıyla elde ediliyor. Kestane fidanlarının fiyatı ise 15-20 TL arasında satılıyor. Bir dekara da 20 ağaç dikilmesi öneriliyor. Fidan maliyeti 400 TL civarında. Sulama, işçilik gibi diğer maliyetlerle rakam 2 bin TL’yi geçmiyor. Ağaç başına 45 kilo ürün alınıyor. Dekarda yaklaşık 1 ton ürün almak mümkün. En düşük fiyattan 4 bin TL, kaliteli ürün çıkarsa 10 bin TL gelir elde etmek mümkün.