Kuru seyredecek noktada değiliz
Dolar/TL, Türkiye’de güven barometresi özelliği taşır. O nedenle 4.00 TL’nin üzerine yerleşme çabasına acilen müdahale edilmeli. Merkez Bankasının elinin bağlı olmadığı bir an önce gösterilmeli…
Kura müdahale edilmezse ne olur?
Dolar/TL kurunu epeydir işledik. Hatırlayacaksınız, 3.70-3.75 bandından beri kurun yükseleceğini yazıp durduk. Aslında yukarı gideceğini söyleyen yakın takip ettiğim göstergelerdi, ben sadece onların sözcüsü olmuştum. Geçen hafta kurdaki yukarı yönlü hareket kuvvetlendi. Dolar/TL 4.05’in üzerine yerleşme çabası içinde. Euro kuru da 4/97’lere kadar geldi. Sepet bazında (iki kurun toplamının yarısıdır=4.51) ise yeni rekorlar kırıldı. Hareketin kontrolsüz bir hüviyet kazanmış olması biraz ürkütücü. Mesela dolar kuru 4.00 üzerine çok rahat ve korkusuz yerleşti. Bitişikteki grafikte geçen hafta vermiş olduğum 4.09-4.11 hedefi daha net görülüyor. Yükselişin bu bölgede hız kesmesi beklenir. Lâkin kura müdahale etmemiz gerekiyor. Kontrolsüz kur yükselişi enflasyonun yükselmesine neden oluyor, satın alma gücü düşüyor. Kontrolsüz kur yükselişi 210 milyar dolar büyüklüğünde döviz açık pozisyonu olan reel sektörü tehdit ediyor. Mayıs 2013’ten beri durmaksızın yükselen kur, reel sektör bilançolarını feci şekilde hırpaladı zaten. Bundan sonra yıkıcı etkilere yol açabilir. Kur yükselişi kurla işi olmayanların psikolojisini etkiliyor. Dolar/TL Türkiye’de güven barometresi özelliği taşımaktadır. Tüketiciler ve yatırımcılar kur yükseldiğinde işlerin iyi gitmediği algısıyla frene basar. Haliyle kur yükselişi psikolojik kanallar üzerinden de ekonomiyi bozar. Kuru seyredeceğimiz yerde değiliz artık. Merkez Bankası’nın acilen müdahale etmesi gerekiyor.
Neler yapılabilir, neler olabilir?
Kur yükselişi nötr düzeylerde seyreden VIX endeksine (korku endeksi, global piyasalardaki koşulları gösterir) rağmen oluyor. Bir başka ifadeyle, yükseliş küresel piyasalardan kaynaklanmıyor. Kur yükselişi nötr düzeylerde bulunan CDS göstergesine (yabancı yatırımcının Türkiye risk algısına işaret eder) rağmen yaşanıyor. Bir başka ifadeyle, kurdaki yükseliş yabancının Türkiye algısının bozulmasından güç bulmuyor. Üstelik yerliler de son dört haftada 3.8 milyar dolar büyüklüğünde döviz satışı yaptı. Peki ya bu göstergelerde de eğilim negatife dönerse ne olur? Bu yükseliş trendini durduramazsak ekonomik krize gireriz. Açık söyleyeyim. Ve hiç anlamadan bir anda olur. Üstelik global arenada da işler şirazesinden çıkmak üzereyken. Bu nedenle Merkez’in mutlaka hamle yapması gerekiyor.
Kritik dpnemeçteyiz. Faiz artırımı ile kura müdahale etmenin maliyeti ağır olur. İnşaat sektörü ki dolaylı olarak ekonomimizin neredeyse yüzde 40’mı oluşturuyor, faiz hadlerine oldukça hassas durumda. Merkez Bankası şöyle bir önlem alabilir; Merkez bankalara tüm fonlamayı faizi yüzde 12.75 olan Geç Likidite Penceresinden (GLP) yapıyor (bitişikteki grafikte turuncu ile gösterilen). Haliyle fiili faiz de yüzde 12.75 düzeyinde bulunuyor. GLP faizini yüzde 17.00’ye yükseltip fonlamanın yüzde 45.16’sını bu pencereden geri kalanını da faizi yüzde 9.25 olan Gecelik Borçlanma Penceresinden (mavi renkli olan) yapabilir. Böylelikle fiili faiz gene yüzde 12.75’te kalır ama piyasaya “vurmaya hazır” görüntüsü verilir. Bazen kavgalar “kavga etmeden” de kazanılır. Kur aynı zamanda psikolojik eşik olan 4.00’ün üzerine kalıcı bir şekilde yerleşmeden önce harekete geçmek gerekiyordu. Geç kalınmış olsa da bu önlemin mutlaka alınması gerekiyor. Kur oldukça rahat yükseliyor Merkez’in eli kolu bağlıymış gibi. Öyle olmadığını göstermeli. Bunun için olağan toplantı tarihini beklemeye de gerek yok. Ne kadar erken o kadar iyi.
Parite, altın, petrol ve dış piyasalar?
Petrolde 70 dolar bölgesinin, altında 1.350 dolar bölgesinin, S&P500 endeksinde 2780-2800 bandının ve Euro/dolar paritesin-de de 1.2570 seviyesinin “tepe” adayları olduğunu belirtmiştim. Dört piyasada da belirttiğim bölgelerden geri dönüş başladı. Devam etmesini de bekliyorum.
Erkin ŞAHİNÖZ
