Lastiklerde değişim zamanı

Yaz mevsiminin gelmesiyle kış lastikleri kasım ayma kadar istirahate çekildi. Otomobillerin sürüş güvenliği ile konforundan artık yaz lastikleri sorumlu. Lastik değişimi yaparken bazı kontrollerin unutulmaması gerekiyor…

güçlenip performansları arttıkça beklentilere cevap verecek yeni teknolojilere sahip lastikler de onlara eşlik ediyor. Otomobil üreticileri kadar lastik üreticileri de çok sayıda test ve araştırma yapıyor. Bu çalışmaların sonuçlarından biri olarak mevsimine uygun lastik kullanımını öne çıkıyor. Yaz mevsimde yaz, kış mevsiminde kış lastiği kullanımı sürüş güvenliğinin en temel faktörleri olarak kabul ediliyor. Son dönemde piyasaya sunulan ve her mevsimde kullanılabilen lastikleri de unutmamak gerekiyor. Ancak bu lastikler henüz fazla yaygınlaşmış değil. O nedenle geleneksel önlemleri almaya devam etmekte fayda var.

KIŞ LASTİKLERİNİ DEĞİŞTİRİN

Çeşitli sebeplerle Nisan ayı başında kış lastiklerini çıkartıp yaz lastiklerini taktırmadıysanız daha fazla gecikmeyin. Çünkü kış lastikleri 7 santigrat derecenin üstündeki sıcaklıklarda hamur yapısı nedeniyle çok çabuk ısınıyor ve yeteri kadar yola tutunamıyor. Bu nedenle fren mesafesi uzuyor ve ıslak zeminde suda kızaklama riski artıyor. Ayrıca aracın yakıt tüketimini de artırıyor. Sonuç olarak, sürüş güvenliği ve ekonomi göz önüne alındığında yaz mevsiminde yaz lastiği kullanmak şart. Yaz lastiği hamur yapısı sayesinde 7 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklarda yolu iyice kavrayarak sürüş güvenliği, fren ve viraj emniyeti konularında kış lastiğine göre çok daha avantajlı.

Yapılan araştırmalara göre kış lastikleriyle saatte 100 km hızla giden bir aracın durması için gerekli olan mesafe, yaz lastiklerine göre 16 metreye kadar daha uzun oluyor. Bu mesafe ise yaklaşık 3-4 otomobil ya da 1 körüklü otobüse denk geliyor.

Yasalar gereği kış lastiklerinde kar işareti (3PMSF) ile M+S ibaresi bulunuyor. Otomobiliniz ya da ticari aracınızın lastiğinin yanak bölgesinde bu logolar varsa kış lastiğidir.

DİŞ DERİNLİĞİNE DİKKAT

Haberlerde duyduğumuz trafik kazalarındaki “sürücü direksiyon hakimiyetini kaybetti” cümlesinin altındaki sebeplerden biri de bakımsız ya da mevsimine uygun olmayan lastik kullanımından kaynaklanıyor. Çünkü otomobilin üzerindeki teknoloji ve sürücünün deneyimi ne kadar iyi olursa olsun, lastikler aracı yola bağlayan en önemli parça.

Aracınızda yaz lastiği varsa yaz mevsimine girmeden önce çeşitli kontrolleri yaptırmanız da şart. Bu kontrollerin başında diş derinliği geliyor. Yasalara göre otomobillerde diş derinliği 1.6 mm’ye kadar olan lastikler kullanılabiliyor. Uzmanlar lastiğin diş derinliğinin 3.0 mm ve altına indiği zaman yenilenmesi gerektiğini belirtiyor. Çünkü diş derinliği azalmış lastikler, kanallarının arasından suyu yeterince hızlı tahliye edemediği için yola tutunmakta zorlanıyorlar; bu da aracın savrulmasına ya da fren mesafesinin uzamasına yol açıyor; yani sürüş riskli bir hale geliyor.

ALTI YILDAN ESKİ OLMAMALI

Özellikle çok kullanılmayan otomobillerde sık rastlanan bir durumlardan biri de yaz lastiğinin dişlerinde aşınma olmamasına rağmen taban ve yanak bölgelerinde oluşan çatlaklar ya da balonlardır. Bazı üreticiler 10 yıl ömür biçse de bir lastiğin ömrü genellikle üretim tarihinden itibaren altı yıl olarak kabul ediliyor. Yani hiç kullanılmasa da altı yıldan eski lastiklerin değiştirilmesi güvenlik açısından önem taşıyor. Lastiğin ne zaman üretildiği ise yanak kısmında kodlu şekilde yazıyor.

DOĞRU BASINÇ HAYAT KURTARIR

Sürüş güvenliğini etkileyen en önemli konulardan biri de lastik hava basınçları. Lastik hava basınçları yüksekse, lastiğin sırt bölgesinin ortası yola daha fazla temas edeceği için aşınma artar. Düşük hava basıncında ise lastiğin orta bölümü yere temas etmediği için kenarlarına düşen yük miktarı artar ve bu nedenle omuzlarında anormal aşınmalar oluşur. Her iki durumda da yere tutunamayan lastik, virajlarda, fren esnasında ve hızlanmalarda sürüş güvenliğini riske sokmanın ötesinde yakıt tüketimini de artırır.

Lastik hava basıncı kontrolü, ayda en az bir kez lastikler soğukken yani araç yola çıkmadan önce yapılmalı. Bu kontrolde araç üreticisinin önerdiği basınç değeri dikkate alınmalı. Lastiğin ebadına ve özelliklerine göre her araçta farklılık gösteren lastik hava basınç değerlerine, aracın kullanıcı kitabından kolayca ulaşılabilir. Birçok otomobilde, yakıt deposunun kapağında, sürücü kapısında veya torpido gözünde bu bilgiler bulunabiliyor.

EN AZ İKİ TANE ALINMALI

Yeni yaz lastiği satın alacaksanız en az iki adet almanız gerekir. Her akstaki lastiklerin eşit aşınma değerinde olması ve ölçü ile desenlerinin aynı olması çok önemli. Dört lastiğin aynı anda değiştirilmesi ve araç üreticisinin önerdiği ebatların tercih edilmesi güvenlik açısından maksimum fayda sağlar. Bozulmuş rot ve balans ayarı da lastiğin aşınmasını ve sürüş güvenliğini riske sokacağı için ihmal edilmemelidir.

AMORTİSÖRLERİ KONTROL ETTİRİN

Lastiklerin yola tutunmasında önemli bir rol üstlenen amortisörler, kilometrede ortalama 1.000 salınım gerçekleştirirler. Basit bir hesaplama ile 20 bin km’de 20 milyon salınım yaparlar. Bu sürede amortisörün iç yapısı aracın kullanımı sırasında yol ve yük koşullarına bağlı olarak aşınır. Yüzde 50 aşınmış bir amortisöre sahip bir aracın 100 km/s hızla giderken durma mesafesi 3 metreye kadar uzayabilir. Bu nedenle amortisörlerin her 20 bin km’de bir kontrol edilmesi ve 80 bin km’de de değiştirilmesi önerilir. Aşınmış amortisör, fren mesafesini, yol tutuşu ve konforu olumsuz etkiler.

Lastik üreticileri, tüketicilerin artan taleplerini karşılamak için her yıl yeni teknik ve teknolojiler geliştiriyor ve bunları yeni lastiklerine uyarlıyorlar. İşte bu yılın gözde lastik teknolojileri ve modelleri…

PIRELLI

İtalyan üreticinin P Zero model ailesi premium sınıftaki otomobillere hitap ediyor. Farklı ürün seçenekleri bulunan P Zero, asimetrik desen yapısı sayesinde frenleme esnasında yolu kavramaya devam ederek sürücünün direksiyon hakimiyetinden taviz vermiyor. P Zero bu özelliklerini, suda kızaklanma riskine karşı geliştirilmiş güvenliğiyle ıslak zeminde de gösteriyor. Cinturato ailesi ise küçük sınıf modellerden orta üst sınıfa kadar olan araçlara hitap ediyor. Ailede Cinturato P1 Verde, küçük sınıf ve kompakt sınıftaki otomobillere hitap ederken, Cinturato P4 ise kompakt ve orta sınıf modeller için sunuluyor Cinturato P4 taban deseninin merkezi etrafındaki çevresel kanallar sayesinde suda kızaklamaya karşı direnç gösterirken, daha sıkı omuz yapısı ile yüksek sürüş kararlığı sergiliyor. Cinturato P7 ve Cinturato P7 Blue ise orta ve üst sınıftaki performanslı otomobiller için tercih ediliyor. Scorpion serisi SUV modellere, Carrier ise 14 ile 17 inç arasında hafif ticari araçlara hitap ediyor.

MONROE

Bu yıl 100. yılını kutlayan Monroe, araç sürüş kontrol ürünleri alanının öncü markalarından birisi. Monroe Amortisör ve diğer ürünleri Tenneco tarafından üretiliyor. Dünyada otomotiv ve ticari araç endüstrisinin en tanınan markalarından olan Monroe Süspansiyon, 100. yıldönümünü dünyada her kategoriden binlerce müşteri ve milyonlarca tüketiciye yönelik çeşitli programlar, kampanyalar ve özel aktiviteler ile kutluyor.

Kurulduğu ilk günden itibaren sürücü konfor ve güvenliğine odaklanan şirket, ilk darbe emiciyi piyasaya sürmesiyle tanınıyor. Monroe markasının ürünleri günümüzde sürüş kontrol kategorisinde inovasyon ve mükemmelliğin standardı olarak kabul görüyor. Firma ilk darbe emicilerin ve amortisörlerin yanı sıra, dünyanın ilk gaz basınçlı amortisörlerinin de üreticisi.

Yenileme piyasasındaki üstünlüğüne ek olarak Tenneco, dünyanın en büyük orijinal ekipman sürüş kontrol sistemleri, süspansiyon sistemleri ve komponentleri üreticisi konumunda.

Devrim yaratan Monroe akıllı süspansiyon sistemleri, Tenneco’nun elektronik süspansiyon teknolojilerindeki geniş ürün yelpazesi ile birçok araç üreticisine özel istekleri doğrultusunda yüksek seviye güvenlik ve konfor beklentilerini karşılayan seçenekler sunuyor.

GOODYEAR

Goodyear’ın yeni Eagle Fİ Asymmetric 3 isimli yüksek performans lastiği ıslak ve kuru yollarda daha kısa fren mesafesi sunarak sürüş güvenliğinden taviz vermiyor. Markanın diğer bir modeli olan Eagle Fİ Asymmetric 2’nin sırtında yer alan üç boyutlu deseni, aracın frenleme anında oluşan fren kuvvetiyle birlikte, lastiğin yere temas ettiği taban yüzeyini artırarak fren mesafesini kısaltıyor. Yakıt tasarrufu ve uzun ömürlülüğü ile ön plana çıkan EfficientGrip, çevreci özellikleriyle olduğu kadar ıslak yolda frenleme yeteneği ve sessizliğiyle de oldukça iddialı bir model. Özellikle şehir içi dur kalk trafiğinde uzun ömürlü lastik isteyenler için sunulan DuraGrip modeli, küçük sınıftan orta sınıfa kadar olan modellere hitap ediyor. Hafifliği ile öne çıkan EfficientGrip SUV, kavislerde lastik gerginliğini koruyan optimize edilmiş tasarımı ve FuelSaving teknolojisiyle öne çıkıyor. Silika sırt bileşeni ve üç boyutlu omuz dişleri sayesinde ıslak ve kuru zeminde direksiyon kontrolünden ve yol tutuş özelliklerinden taviz vermiyor. Active CornerGrip ise yüksek performanslı SUV modellere hitap ediyor.

CONTINENTAL

Yeni SportContact 6’nın, atomik kuvvet dengeleyicin Black Chili hamuru, küçük emme yastıkları gibi davranarak frenleme anında, viraj alma ve hızlanma sırasında hem ıslak, hem de kuru zeminde en yüksek tutunmayı sağlıyor. Bir önceki model olan ContiSportContact 5 P’ye oranla yüksek hızda yol tutuş ve direksiyon hassasiyetinde yüzde 14’e varan performans artışı sunuyor.

Continental’in orta ve üst sınıf otomobillere hitap eden ContiPremiumContact 5 modeli ise 14 ile 17 inç arasındaki jantlara sahip araçlar için farklı ebat seçenekleriyle sunuluyor. Asimetrik omuz bloklarına sahip olan ContiSportContact 3 ise 17 ile 20 inç arasındaki janta sahip araçlara hitap ediyor. ContiEcoContact 3, kompakt ve orta sınıf araçlara yönelik bir model ve 13,14 ve 15 inçlikjantlara uygun ebat seçenekleri var.

Continental’in yaz lastiği ürün grubunda otomobillerden ticari araçlara kadar uzanan araçlar için zengin model ve ebat seçenekleri var.

MİCHELİN

Michelin’in otomobil üreticileriyle birlikte geliştirdiği Pilot Sport 4 modeli, yeni formüllü silika karışıma sahip hamur yapısı sayesinde ıslak zeminde de başarılı yol tutuş özelliklerine sahip ve frenleme esnasında yola maksimum tutunma sağlıyor. Aramid ve naylondan oluşan Dynamic Response teknolojisi ve sırt deseni sayesinde direksiyon tepkilerini de yola daha iyi aktarıyor. Pilot Sport 4 modeli 17 ve 18 inçlik jantlar için farklı ebat seçenekleri sunuyor. Michelin’in her ürün grubu için zengin lastik modelleri bulunuyor.

PETLAS

Petlas’ın hafif ticari araçlar için sunduğu PT 835 isimli yaz lastiği, taban yapısı ve sırt karışımı ile yakıt tüketiminin azalmasına katkı sağlarken kuru ve ıslak zeminde kısa fren mesafesi sunuyor. PT 835’te bulunan çevresel üç kanal sayesinde ıslak zeminde de güvenlikten taviz vermiyor. Ayrıca yanak bölgesinin ekstra koruma bantları ile güçlendirilmesi sayesinde tüm çizilme, çarpma ve sürtünmelere karşı dirençli. AB standartlarını karşılayan bir yaz lastiği olan PT 835, silika içeren özel kauçuk kompozisyonu ile hem çevreci hem de ses standartları oldukça düşük.

LASSA

Özel sırt karışımı ve geliştirilmiş blok yapısı sayesinde düşük yuvarlanma direnci ve yakıt tasarrufu sağlayan Lassa Greenvvays, asimetrik sırt deseni sayesinde ıslak ve kuru zeminde de yol tutuş özelliklerinden vazgeçmiyor. Greenvvays, 14 ve 15 inçlik jantlar için farklı ebat seçenekleriyle sunulurken başta küçük ve kompakt sınıf olmak üzere çok sayıda araç için Lassa’nın yaz lastiği modeli bulunuyor.

Lastik etiketleri ne anlatıyor?

Avrupa’da satılan her yeni lastikte 1 Kasım 2012’den itibaren mecburi olan lastik etiketleme sayesinde araç sahipleri ürünü satın almadan önce özelliklerini görebiliyorlar. Bu uygulama Türkiye’de de yapılıyor. Lastik etiketlemede üç temel kriter var. Bu kriterlerden biri olan yakıt ekonomisi karşılaştırmasında, satın alınacak lastiğin aracın yakıt tüketimini nasıl etkilediğini belirtiliyor. Burada yakıt ekonomisine etkisi, A (en etkili) ve G (en az etkili) arasında derecelendiriliyor. Mesela A sınıfında bulunan bir lastik, ömrü boyunca G sınıfına göre yakıt tüketiminin düşürülmesine çok daha fazla katkıda bulunuyor. Bir diğer kriter olan ıslak yolda fren karşılaştırmasında aracın ıslak zeminde fren yaptığı an, yola tutunmasını yani fren performansını gösteriyor. Bu bölümde lastiğin performans aralığı A ise en güvenli ve en kısa mesafede durma yeteneğine sahip olduğu anlaşılıyor. G ise en güvensiz ve uzun fren mesafesini belirtiyor. Lastik etiketlerinin üçüncü bölümünde ise, dış ses seviyesi belirtiliyor.

Lastik ses seviyesini desibel (dB) olarak gösteren bu bölümde sürüş sırasında otomobilin dışından duyulan lastik sesi ölçülüyor. Bu tabloda yer alan üç siyah dalga, yüksek ses seviyesini belirtiyor.

İki siyah dalga ise ortalama ses seviyesine işaret ediyor. Bir siyah dalga ise düşük ses seviyesini temsil ediyor.