Hay Group’un “Liderlik için En iyi Şirketler” araştırması, Türkiye’nin bu alandaki en iyi şirketlerini belirledi. Araştırma Türkiye’nin lider şirketlerinin hangi özellikleriyle öne çıkıp fark yarattıklarını ortaya koydu…

GLOBAL yönetim danışmanlığı şirketi Hay Group tarafından 2005 yılından bu yana dünya çapında sürdürülen “Liderlik İçin En iyi Şirketler Araştırması” sonuçlandı. Aynı araştırmayı 2011’de Türkiye’de de başlatan grup, bu yılki çalışmayı ülkemizden bin 700 çalışanın katılımıyla gerçekleştirdi. Araştırmada bu yıl elde edilen, liderlik konusundaki en iyi şirketlerin yenilikçilik ve operasyonel mükemmellik gücü ile öne çıktığı bulgusu özellikle dikkat çekiyor. Araştırma, liderlik konusundaki en iyi şirketlerin, gün geçtikçe daha yıpratıcı ve yorucu hale gelen iş ortamına rağmen yenilikçi güçlerini artırdıklarını ve operasyonel anlamda mükemmeliyete ulaşma özelliklerini güçlendirdiklerini vurguluyor. Söz konusu şirketlerde üst düzey yöneticilerin, çalışanların liderlik yeteneklerini geliştirmeleri için mentorluk yaparak bizzat devreye girdikleri araştırmanın bir diğer ilginç bulgusu.

Araştırmadan çıkan sonuçları değerlendiren Hay Group Kıdemli Danışmanı Gülden Değirmenci, “Global sonuçlara bakıldığında dünya şirketleri ile Türkiye’deki şirketlerin beklenti ve kriterlerinin pek de farklı olmadığı görülüyor” derken Türkiye’deki en iyi şirketlerin sahip olduğu ve fark yarattığı özelliklerin global ölçekteki en iyi şirketlerle paralellik gösterdiğini söylüyor.

GELECEĞİN LİDERLERİ YETİŞTİRİLİYOR

Araştırmanın ortaya çıkardığı bir diğer önemli sonuç da, başarılı şirketlerin çalışanlarının liderlik yeteneklerini geliştirme konusundaki çabaları. Değirmenci’ye göre, bu seneki sonuçlar, çalışanların şirketlerden beklentilerinin önceki senelere göre farklılaştığını gösteriyor. Çalışanların ve şirketlerin gelişim ve mentorluk konusuna ne kadar önem verdiğinin araştırmada net bir şekilde ortaya çıktığını söyleyen Değirmcnci, “Araştırmalar fark yaratan şirketlerin büyük bir kısmının çalışanlarının gelişimini sınıf ve Online eğitimler ile desteklediğini, mentorluk ve koçluk programları geliştirdiklerini gösteriyor. Yıllardır gelişim ve mentorluğun öneminden bahsedilmesine rağmen, halen bu kriterler şirketler arasında fark yaratmaya devam ediyor” diyor.

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de liderlik için en iyi şirketler ortalama şirketlere göre çalışan bağlılığına daha fazla önem veriyor. Bu şirketler, geleceğin liderlerini şekillendirmek için bütün kademedeki çalışanlara olanaklar yaratarak liderlik özelliklerini geliştirmelerine imkan tanıyor. Liderlik konusunda global en iyi şirketlerin yüzde 85’i, Türkiye’dekilerin ise yüzde 70’i misyon niteliğindeki kritik görevler için potansiyel havuzlarını aktif bir şekilde yönetiyorlar. Bu noktada kıdemli yöneticiler devreye giriyor ve geleceğin liderlerine destek oluyor.

FARKLARI, ORTA KADEME

Hay Group’un araştırmasından çıkan bir diğer sonuç da orta yönetim kademesine verilen önem olarak gözleniyor. Liderlik konusunda ortalama düzeydeki pek çok şirket, dikkatinin çoğunu üst yönetime ve alt kademelerdeki yüksek potansiyelli yeteneklere çevirmeyi tercih ediyor. Ancak liderlik konusunda en iyi şirketler bunun bir adım ötesine geçiyor ve orta düzey yönetici havuzuna önem vererek, gelişme aşamasmda olan liderlik havuzunun, hem yeniliğe hem de operasyonel mükemmelliğe odaklanmasını sağlıyor. Bu noktada lider şirketler, ortalama şirketlerden farklı olarak liderlik konusunda daha fazla sınıf eğitimi veriyor. Türkiye’nin liderlik konusunda en iyi şirketlerinin yüzde 65’i liderlik için sınıf eğitimleri verirken ortalama şirketlerde bu oran yüzde 51’de kalıyor. Global ölçekteki şirketlerde ise bu oran yüzde 80’e çıkıyor.

Lider şirketleri ortalama şirketlerden ayıran tek fark bununla sınırlı değil. Lider şirketlerin yüzde 55’inde üst yönetim çalışanlara yaygın ve sistemli olarak mentorluk yaparken, ortalama şirketlerde bu oran yüzde 36 düzeyinde. Global ölçekteki lider şirketlerde ise bu oran yüzde 68’e çıkıyor.

GERİ BİLDİRİM YAYGINLAŞIYOR

Araştırmada ortalama şirketlerle lider şirketler arasında dikkat çeken bir diğer farklılık da web tabanlı liderlik eğitimleri olarak ortaya çıkıyor. Web tabanlı liderlik eğitimleri Türkiye’de liderlik konusunda en iyi şirketlerin yüzde 56’smda uygulanırken, ortalama şirketlerde bu oran yüzde 33’e düşüyor.

Eğitimli iç koçlar ile koçluk verilmesi orta düzey liderlerin geliştirilmesinde yaygın olarak kullanılan bir başka yöntem. Türkiye’de liderlik konusunda en iyi şirketlerin yüzde 41’i iç koçlarla orta düzey liderlerini eğitirken, ortalama şirketlerin yüzde 29’u eğitimde iç koçları kullanıyor.

Çalışanların liderlik yeteneklerini geliştirmek konusunda 360 derece geri bildirim uygulamaları son yıllarda devreye girmeye başladı. 360 derece geribildirim değerlendirmesi konusunda Türkiye ve global lider şirketler arasında büyük farklılıklar görülmüyor. Ancak burada Türkiye’deki ortalama şirketler, global ortalama şirketlerin önüne geçiyor. Global genelindeki şirketlerin yüzde 41’inde 360 derece geribildirim değerlendirmesi yapılırken, Türkiye’deki şirketlerin yüzde 43’ünde bu yönteme başvuruluyor.

Çalışanların liderlik yeteneklerini geliştirmesi noktasında araştırma sonuçlarını değerlendiren Gülden Değirmenci, global ve Türkiye sonuçları karşılaştırıldığında Türkiye sıralamasındaki şirketlerin çalışanların gelişimi ve yönlendirilmesiyle ilgili faaliyetlerini artırması gerektiğini belirtiyor.

Hay Group’un araştırmasına göre, liderlik konusunda en iyi şirketlerde işbirliğine dayalı davranışlar daha fazla teşvik ediliyor ve ödüllerle destekleniyor. Ortalama pek çok şirket, çalışanlarıyla işbirliği yapmak yerine, ödüllendirmeyi hala elde edilen sonuç ve somut rakamlara göre yapıyor. Ancak liderlik konusunda en iyi şirketler, çalı-ağızlarından çıkan sözlere yatırım yapmaktan çekinmiyor. Global I ölçekte liderlik konusunda en iyi şirketlerin yüzde 80’i, işbirliğine dayalı davranışları pekiştiriyor ve bunun için ödüller ile takdir programlarından yararlanıyor. Türkiye’de liderlik konusunda en iyi şirketlerin yüzde 70’i bu mekanizmaları kullanıyor. Lider şirketler, iş birimleri arasındaki işbirliğinin ödüllendirilmesi gibi çalışanları işbirliği yapmaya özendiren yapılar kurguluyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ ÖNEMSİYORUZ

Türkiye’nin lider şirketindeki yöneticiler, sosyal sorumluluk girişimlerinin savunucusu, uygulayıcısı ve destekleyicisi olarak konumlanıyor. Sadece iş içindeki projelerin sponsorları olarak hareket etmeyen liderlerin özellikle daha yüksek çevre standartlarını savunan enerji tasarruflu projelere ağırlık verdiği gözleniyor. Lider şirketlerdeki yöneticilerin yüzde 74 u, ortalama şirketler-dekilerin ise yüzde 61’i enerji tasarrufu politikalarına önem veriyor. Sürdürülebilirlik konusu sadece liderlerin de gündeminde değil. Çalışanlar açısından da sürdürülebilirlik, kimin için çalışmak istediklerine yönelik tercihlerini belirleyen bir konu.

EN ZAYIF NOKTAMIZ

Araştırmada pek çok noktada globaldeki şirketlerle paralellik gösteren Türk şirketleri, takım çalışması noktasında geriye düşüyor. Globaldeki şirketler, Türkiye’nin liderlik konusunda en iyi şirketlerine nazaran takım çalışmasında daha başarılı ve öncelik verdikleri değerleri belirtme noktasında daha yönlendirici. Değirmenci, bu konuda Türkiye’deki şirketlere şunları öneriyor:

“Globaldeki listede fark yaratan fakat Türkiye’de tüm şirketlerde ortalama seviyede olan en kritik özelik, üst yönetimin davranışları yönlendirecek olan değerleri açıkça belirtmesi ve hedeflere ulaşmak için takım halinde çalışması. En iyi şirketlerin yeni fikirlerle beslendiğini ve operasyonel mükemmelliğin hayati öneme sahip olduğunu hatırlarsak, takım çalışmasının ve açıkça belirtilen değerlerin bu unsurların hayata geçmesinde katalizör görevi gördüğünü daha iyi anlarız.”

Ezgi Güler