Mahremiyet talebi ücretsiz internetin sonunu getirecek
Şubat ayında Facebook, WhatsApp mesajlaşma hizmetini baş döndürücü bir rakama, 19 milyar dolara satın aldı. Bu bir girişim sermayesi firmasının şu ana kadar yaptığı en büyük Slillr satın alma olsa da, bir şeyi daha kanıtladı. Kişisel verilerimizle ilişkimiz değişiyor. WhatsApp kullanıcılardan yılda 0,99 dolar alıyor ve bunun da hakkını veriyor. Reklam yok, veri madenciliği yok, hiçbir numara yok. Ama dünyanın en önde gelen veri madencilerinden biri WhatsApp’ın sahibi olduğuna göre mahremiyeti böyle koruyabilecekler mi, göreceğiz. Ne olursa olsun, alınacak ders ortada. İnsanlar verilerinin ne kadar değerli olduğunu yeni yeni öğreniyor.
Eskiden mahremiyetin karşılığında para ödemek yaygındı. Posta hizmetiyle yolladığınız her mektubun bir de güvenlik garantisi vardı. Başkasının postalarını açmak suç sayılıyordu. E-postanın ilk günlerinde bile internet hizmet sağlayıcıları müşteri bilgilerini mahkeme emri olmadan kimseyle paylaşmazdı. Derken ücretsiz e-posta hizmeti başladı. Önce doksanlarda Yahoo ve Hotmail, ardından Gmail, Twitter ve diğerleri. Bu şirketler hâlâ para kazanıyor ama farklı yoldan. Stratejilerinin bir kısmı, müşterileri ürüne dönüştürmek ve onların yarattığı içerikten, arkalarında bıraktıkları bilgi kırıntılarından değer elde etmek.
Bu elbette herkesin bildiği, beklediği bir şey. Örneğin Gmail, e-postalarınızın içeriğine dayalı bağlamsal reklamlar gösteriyor. Başkaları onlar kadar iyi niyetli de değil. Sigorta firmaları riskli davranışları, olası dolandırıcılıkları yakalamak için çevrimiçi hareketlerinizi gözlemliyor. Bazılarıysa düpedüz gizliliğe müdahale ediyor. Bundan birkaç yıl önce Target firması genç bir kızın hamile olduğunu anlamış ve evine bebek kıyafetleri ve beşik için indirim kuponları yollamış, böylece kızın ailesinden sakladığı sırrı açığa vurmuştu. Bilgisayarınız ne zaman internete girse hareketlerinizin takip edildiğinden, kaydedildiğinden ve bir profile eklendiğinden emin olabilirsiniz. Şüpheniz varsa disconnect.me adresine gidip bu casuslukları ortaya çıkaran eklentiyi kurun. Web sayfalarını ziyaretinizde sizi izleyen bir sürü taî çerezi bulacaktır. Hizmetin varlığını sürdürmesine” katkıda bulunmak isterseniz biraz bahşiş bırakmayı unutmayın. Tepkiler de büyüyor. Annenberg İletişim Okulunun 2009 tarihli araştırmasında yetişkin Amerikalıların büyük kısmının, ilgileriyle çok ör-tüşen reklamlardan hoşlanmadığını ortaya çıkardı. Avrupa Birliği’nin Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı da ayrı bir araştırmada, insanların %93’ünün şirketlerin mahremiyetlerine önem verip vermediğini öğrenmek istediğini buldu; %31 ise daha fazla koruma karşılığında para ödemeye hazır.
WhatsApp giderek artan mahremiyet isteğimizden avantaj sağlayan tek şirket değil. Wicker uygulaması kendi sistemiyle gönderilen tüm mesajları önce şifreliyor, ardından yok ediyor. Temel sürüm ücretsiz ama daha fazla hizmet için para ödemeniz gerekiyor. E-postalarda şifrelemenin öncüsü Phil Zimmerman’m kurduğu Silent Circle ise mobil aygıtlardan atılan mesajları, yapılan aramaları ve dosya aktarımlarını şifreliyor. Maliyeti ayda 10 dolar. Sigorta şirketleri, pazarlamacılar ve spamciler verilerimizi kullanmada giderek cesur bir hal alıyor. Mahremiyet isteğimizin artması kaçınılmaz. Boşluğu doldurmak için başka hizmetler ortaya çıkacak ve böylece sizi ve verilerinizi koruyup gizleyen paralı bir duvar oluşacak.
