Fiyat rekabeti ve fason üretim Türkiye için 90’larda dışa açılmanın ilk adımıydı. Ancak uzun zaman geçti ve Türkiye hem üretimde uzmanlaştı hem de dış ticarette. Artık dünya markaları yaratmanın vaktiydi, ki aradan geçen zamanda bunu kısmen başarabilmiş markalar oldu. Ancak Türkiye’nin 2023 hedefi 100 adet dünya markası çıkarmak. Bu yolda Ekonomi Bakanlığı da teşvik programları ile markalara destek oluyor. Bu kapsamda Ekonomi Bakanlığı’nın firmaların yurtdışmda açtıkları birimlerin kira giderleri ile yurtdışındaki tanıtım faaliyetlerini desteklemek amacıyla verdiği desteklerden biri de Yurtdışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerini Desteklenmesi Tebliği.

Destek, Türkiye’de sınai veya ticari faaliyette bulunan şirketlerle, işbirliği kuruluşları üyelerinin

• Yurtdışında açtıkları birimleri desteklemek

• Ürünlerinin pazarlama ve tanıtımının yapılmasını sağlamak

• Türkiye markalı ürünlerinin yurtdışında tescilini ve korunmasını sağlanmak amacıyla yürütülüyor.

Desteğin ana unsurları

A. Yurtdışı Birim Kira Giderlerinin Desteklenmesi

B. Yurtdışı Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi

C. Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi

A) YURTDIŞI BİRİM KİRA GİDERLERİNİN DESTEKLENMESİ

Bu ilk programda amaç, Türkiye’de sınai ve ticari faaliyette bulunan firmaların yurtdışmda açtıkları birimlerin desteklenmesi. Programdan, Türkiye’de sınai ve ticari faaliyet gösteren şirketler ile işbirliği kuruluşları yararlanabiliyor.

Sınai ve ticari şirketler veya bu şirketlerle aralarında organik bağ bulunan ve yurtdışmda faaliyet gösteren şirket veya şubeleri ile işbirliği kuruluşları tarafından yurt dışında açılan birimlerinin kira giderleri (reyon olması halinde kira veya komisyon giderleri), her bir birim başına aşağıdaki tablodaki gibi destekleniyor.

• Şirketin tüzel kişilik olarak yurtdışın-daki şirkete ortak olması

• Şirketin tüm ortaklarının yurtdışında-ki şirkete ortak olması

• Şirketin en az yüzde 51’ine sahip ortak veya ortakların yurtdışmdaki şirkete ortak olması

• Şirketin halka açık olması halinde, halka açıklık oranı düştükten sonra şirketin yüzde 51’ine sahip ortak ya da ortakların yurtdışmda açılan şirkete ortak olması.

• Destek ödemesi yurtdışı ortaklık oranına göre hesaplanıyor.

İşbirliği kuruluşlarının üyelerinin faaliyette bulunması amacıyla kiralayacakları yurtdışı birimlerin kira giderleri de bu kapsamında destekleniyor.

Önemli uygulama başlıkları

•    Her bir birim kira giderleri desteğinden en fazla dört yıl yararlandırılıyor. Dört yıllık süre destek verilen ilk aydan itibaren başlıyor.

•    Kira desteğinden en fazla 15 birim için yararlanılabiliyor.

•    Türkiye’deki ana şirket doğrudan birim açabileceği gibi yurtdışmda faaliyet gösteren şirketi veya şubeleri de birim açabilir. Bu durumda yurtdışındaki şirketle Türkiye’deki ana şirket arasında bir organik bağ olması gerekiyor.

•    Türkiye’deki ana şirketle yurtdışındaki şirket arasında organik bağ aşağıdaki şekillerde öngörülüyor:

•    Şirketin tüzel kişilik olarak yurtdışın-daki şirkete ortak olması

•    Şirketin tüm ortaklarının yurtdışındaki şirkete ortak olması

•    Şirketin en az yüzde 5Tine sahip ortak veya ortakların yurtdışmdaki şirkete ortak olması

•    Şirketin halka açık olması halinde, halka açıklık oranı düştükten sonra şirketin yüzde 51’ine sahip ortak ya da ortakların yurtdışmda açılan şirkete ortak olması.

•    Destek ödemesi yurtdışı ortaklık oranına göre hesaplanıyor.

İşbirliği kuruluşlarının üyelerinin faaliyette bulunması amacıyla kiralayacakları yurtdışı birimlerin kira giderleri de bu kapsamında destekleniyor.

Başvuru ve ödeme

Şirketler destek başvurularını, Başvuru Belgeleri Listesi’nde belirtilen belgelerle birlikte ilk ödeme belgesi tarihinden itibaren en geç altı ay içerisinde doğrudan veya posta ile bağlı oldukları ihracatçı birliklerine iletebilir. İşbirliği kuruluşlarının ise destek başvurularını Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne yapmaları gerekiyor.

B) YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ

2010/6 nolu tebliğ kapsamındaki ikinci program, Yurtdışı Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi adını taşıyor. Programdan şirketler ile işbirliği kuruluşları yararlanabiliyor. Bu programın temel amacı, şirketlerin ve işbirliği kuruluşlarının yurtdışına yönelik olarak gerçekleştirdikleri,

• Görsel ve yazılı tanıtım

• Sponsorluk

• Yurtdışı birimlerin internet sayfasına ilişkin tasanm

• Reklâm panoları

• Yabancı dilde hazırlanmış firma kataloglan

• Broşürler, eşantiyon ve tamtım malzemeleri

• Elektronik ortamda tanıtım sitelerine verilen reklâm giderlerini desteklemek.

Neler destek kapsamında?

a) Yurtdışı birimi bulunan şirketlerce, Türkiye’de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurtdışmda gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, yüzde 60 oranında ve yurtdışı birimin bulunduğu her bir ülke için yıllık en fazla 150 bin dolara kadar destekleniyor.

b) Desteklenen yurtdışı bilimi bulunan şirketlerce, yurtdışı birimin bulunmadığı ülkelerde Türkiye’de üretilen ürünlerle ilgili olarak gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtiçi marka tescil belgesi bulunması ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip olunması ya da marka tescili için başvurulmuş olması koşuluyla, yüzde 60 oranında ve yıllık en fazla 150 bin dolara kadar destekleniyor,

c) Yurtdışı birimi bulunmayan ancak yurtiçi marka tescil belgesi olan ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip ya da tescil başvurusunu yapmış şirketlerce, Türkiye’de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurtdışmda gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, yüzde 60 oranında ve yıllık en fazla 250 bin dolara kadar destekleniyor.

NELERE DİKKAT ETMEK GEREK?

• Yurtdışmdaki birimlere ilişkin kira desteğinden yararlanılabilmesi için kiracı ile kiraya veren arasında organik bağın bulunmaması ve kiralanan yerin konut olarak kullanılmaması gerek.

• Yabancı markalar için yurtiçinde fason olarak üretilen ürünlerin reklâm, tanıtım, pazarlama ve kira giderleri desteklenmiyor.

• Desteklerden yararlanan birimlerde, Türkiye’de üretilen ürünlerin pazarlanması şartı var.

Önemli uygulama başlıkları

– Yurtdışına yönelik yayın yapan Türk televizyonları, gazeteleri ile yurtdışm-da Türkçe yayın yapan televizyon, gazete gibi basın yayın organlarında verilecek reklâmlara ilişkin harcamalar destek kapsamında değil.

– Şirketler ve işbirliği kuruluşları tanıtım desteğinden en fazla dört yıl yararlanabiliyor. Dört yıllık süre bu konudaki ilk destek ödemesine esas teşkil eden ödeme belgesinin tarihinden itibaren başlıyor.

– Tanıtım desteği, tamtım malzemelerinin yurtdışına çıkan miktarına göre hesaplanıyor.

– Görsel ve yazılı tamtım faaliyetleri, radyo, televizyon, gazete gibi basın yayın organlarında verilecek reklamlar, sponsorluk, yurtdışı birimlerinin internet sayfasına ilişkin tasanm, reklam panolan, yabancı dilde hazırlanmış firma kataloglan, broşürler, eşantiyon ve tamtım malzemeleri, ürünlerin satışa sunulduğu ve üzerinde şirketin markasının ya da logosunun yer aldığı stant, soğutucu gibi ürünler, internet sitelerine verilen reklâm giderleri, show, defile, tanıtım amaçlı görsel ürün sunumu, seminer, konferans düzenleme gibi faaliyetleri kapsıyor.

– Yurtdışı birime bağlı olarak verilen tanıtını desteği, birimin kapanması ya da destekten çıkanlması halinde sona eriyor. Ancak, şirketin dört yıllık süre içinde başka birimlere ya da marka tesciline bağlı olarak tanıtım desteğinden faydalanması mümkün.

– Yurtdışı birime bağlı tanıtım desteği, yurtiçi şirketin yurtdışı birime ortaklık oranı dikkate alınarak hesaplanıyor.

Başvuru ve ödeme

Şirketler destek başvurulannı Başvunı Belgeleri Listesi’nde belirtilen belgelerle birlikte ilk ödeme belgesi tarihinden itibaren en geç altı ay içinde doğrudan veya posta ile bağlı olduklan ihracatçı birliklerine, işbirliği kumluşlan ise Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğüne yapabilir.

C) YURTDIŞI MARKA TESCİL FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ

2010/6 nolu tebliğ kapsamındaki son program ise, şirketlerin yurtdışmda markalarını tescil ettirmelerine dönük faaliyetlerini desteklemek üzere kurgulanmış olan Yurtdışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi desteği. Bu programdan yalnızda şirketler yararlanabiliyor.

Neler destek kapsamında?

Şirketlerin yurtiçi marka tescil belgesine sahip oldukları markalarının

a) Yurtdışmda tescil ettirilmesine ilişkin marka ya da patent bürosu hizmet, danışmanlık giderleri, markanın o ülkede başka bir şirket adına tescil ettirilip ettirilmediğine ilişkin olarak yapılacak araştırma, inceleme gibi bütün zorunlu giderleri bu kapsamda yer alıyor.

b) Yurtdışmda tescil ettirilmiş markalarının korunmasına ilişkin avukatlık gibi giderleri yüzde 50 oranında ve yıllık en fazla 50 bin dolara kadar destekleniyor.

Önemli uygulama başlıkları

– Şirketler, marka tescili ve korunmasına yönelik destekten en fazla dört yıl süresince yararlanabiliyor.

– Marka yenileme giderleri destek kapsamında değil. Marka tescil desteği için yurtdışı marka tescil belgesinin alınmış olması şart…

İLAVE DESTEK ORANLARI

• Birim ve tanıtım desteği kapsamındaki faaliyetlerin, sektörel bazda bakanlıkça belirlenen hedef ve öncelikli ülkelere yönelik olması durumunda destek oranı 10 baz puan artırılıyor.

• Birim ve tanıtım desteği kapsamındaki faaliyetlerin. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı (BROP) kapsamında (Coğrafi olarak kişi başına düşen milli geliri Türkiye ortalamasının yüzde 75’inin altında kalan ve 12. düzey II. bölgede merkezi bulunan şirketler ile işbirliği kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesi durumunda) destek oranı 20 baz puana kadar artırabiliyor.

Başvuru

Şirketler destek başvurularım Başvuru Belgeleri Listesi’nde belirtilen belgelerle birlikte 18 ay içerisinde doğrudan veya posta ile bağlı oldukları ihracatçı birliklerine yapabilir.

ORTAK NOKTALAR

1. Şirketler ve işbirliği kuruluşları tarafından desteğe konu olan yurtdışı ödeme belgeleri ile yurtdışmda düzenlenen diğer belgeleri, harcamanın yapıldığı ülkedeki ticaret müşavirliği veya ataşeliğine onaylatılmanız gerekiyor.

2. Ticaret müşavirlikleri veya ataşelikleri, belirtilen desteklerden yararlanmak amacıyla başvuruda bulunan şirket ve işbirliği kuruluşlarının birimlerini ilk destek başvurusunda ve her destek yılı bitiminde bizzat yerinde tetkiki suretiyle inceliyor; bu birimde gerçekleştirilen faaliyetlerin Türkiye ürünlerinin pazarlanmasına yönelik olup olmadığıyla, olumlu Türk malı imajına uygunluğuna ilişkin değerlendiriyor.

3. Ticaret müşavirlikleri veya ataşelikleri, ibraz edilen harcama belgelerinde belirtilen tutarların piyasa rayicine uygunluğunu da denetliyor