Online işlemlerde kart kullanım onayı uzatıldı
Online işlemlerde kart kullanımıyla ilgili BDDK’nın kararı taraflarca olumlu karşılandı. BDDK kart onaylarında tarih 31 Aralık’a kadar uzatıldı. Bunda kart onayında istenilen seviyelerin yakalanamamış olması etkili oldu…
Onaylar gelmedi, tarih uzatıldı
İNTERNETİN hayatımızdaki yeri yadsınamaz. Sadece sosyal medyayı takip etmekle kalmıyor artık alışverişlerimizin bir kısmını da internet üzerinden yapıyoruz. Ancak internetten alışveriş hala önemli sorunları da beraberinde taşıyor. Güvenlik bu sorunların başında geliyor. İnternetten alışveriş yapmak pratik ve hızlı olduğu kadar güvenlik açısından da bazı zafiyetlere sahip. Mesela alışveriş yaparken tüketicilerin mutlaka o sitenin ödeme altyapısına güvenmesi ve konuyla ilgili sertifikalarının olup olmadığını kontrol etmesi gerekiyor. Bunlara ek olarak firmanın ticaret sicilini, mesafeli satış sözleşmesini ve açık adresinin sitede yer alıp almadığını kontrol etmek gerekiyor.
Ancak tüm bunlara rağmen zaman zaman tatsız durumlar yaşanmıyor değil. Bu gibi durumları en aza indirmek amacıyla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu bir karar aldı ve internet alışverişlerinde kullanılacak kartlarla işlem yapılabilmesini kullanıcı onayına bağladı. Yani tüketiciler 17 Ağustos’a kadar kartlarını online işlemlere açmak için ödeme talimatı vermek durumundaydı.
‘Ancak, zira BDDK, işlem süresinin dolmasına bir gün kala yaptığı bir açıklama ile tarihin 31 Aralık’a kadar uzatıldığını bildirdi. Bu uzatma kararı pek çok firmaya derin bir nefes aldırdı. Zira internet üzerinden alışveriş platformu sunan pek çok firma tarihin uzatılması gerektiğini, bu kararın e-ticareti etkileyeceğini ifade ediyordu. Çünkü Türkiye’de kartla Online ödeme her geçen gün büyüyen bir alan. BKM’nin (Bankalararası Kart Merkezi) açıkladığı veriler de bunu teyit ediyor. Buna göre bu yılın temmuz ayında market ve giyim sektörleri için internetten yapılan ödemeler ikiye katlandı. Son bir yılda internetten yapılan toplam kartlı ödeme tutarı 85 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakamın yılsonunda yaklaşık 100 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
Online işlemlerde kart kullanma artışı yıllık yüzde 44’ü buldu. Önümüzdeki dönemde bu artışın devam etmesi bekleniyor. Ancak 17 Ağustos’ta dolan onay süreci beklentileri pek karşılamamış olacak ki BDDK, tarihi uzatma kararı aldı.
“BİRYILLIK EK SÜREYE İHTİYAÇ VAR”
GittiGidiyor Genel Müdürü ve TOBB E-ticaret Meclisi Başkanı Öget Kantarcı da bu kararın e-ticaret sektörüne nefes aldırdığım belirtiyor. “Bankaların yanı sıra e-ticaret şirketlerinin ve sektör derneklerinin kart sahiplerini bilgilendirmek için sağladığı yoğun iletişim desteğine rağmen, bugün itibarıyla kartını internet işlemlerine açmak için onay verenlerin oranı beklentilerin çok altında kalmıştı” diyen Kantarcı, yeni kararla tüm sektör kullanıcılarına ulaşmak için daha fazla zaman kazanıldığını kaydediyor.
Evidea CEO’su Tuğberk Keselioğlu da BDDK’nm ilk belirlediği 17 Ağustos tarihiyle ilgili çekinceleri olduğunu belirterek “E-ticaret sektörüne zarar vermeden gidilecek birçok yol varken, bu şekilde ilerlenmesini çok anlamlı bulmuyoruz” diyor. Uzatma kararı olmaksızın 17 Ağustos tarihinde ısrar edilmesi halinde 1-2 ay içerisinde e-ticaret pazarının yüzde 15-20 küçüleceği öngörüsünde bulunduklarını dolayısıyla tarih uzatımının önemli olduğunu ifade ediyor. Keselioğlu, kart onaylarının istenilen geri dönüşte olmadığını tahmin ettiklerini belirtiyor. Bununla ilgili telaffuz ettikleri rakamlar ise oldukça düşük, bu nedenle de düşündürücü. Keselioğlu “BDDK’nın şu an için elinde muhakkak bu başvurulara ilişkin bir istatistik vardır” diyerek kendi öngörülerini paylaşıyor. Bu noktada kendi tahminleri kredi kartını online işleme açtıranların yüzde 5’in altında kaldığı yönünde. Bu nedenle Keselioğlu, bir yıllık ek bir süreye ihtiyaç olduğundan bahsediyor.
YAZ DÖNEMİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
ETİD (Elektronik Ticaret İşletmeleri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi ise, alman kararı olumlu karşıladıklarını belirterek sektörün tahsilat mekanizmasının yüzde 80’ini kredi kartlarının oluşturduğu bilgisini veriyor.
Sektörün bir nevi yazar kasası durumundaki sistemin kapanması halinde hemen her sektörün olumsuz etkileneceğini söyleyen Ekmekçi, o nedenle altı aylık ertelemeyi çok olumlu buluyor.
Önümüzdeki altı aylık süreçte tüketicileri bilinçlendirerek üzerlerine düşeni yapacakla- rını söyleyen Ekmekçi, böylece sektörün 2018’e daha mutlu gireceğini savunuyor.
Karar sadece e-ticarette faaliyet gösteren firmaları etkilemiyor. Bu kararı müşterilerine anlatmakla yükümlü diğer paydaşlar ise bankalar. Bankalar mesaj ve telefon yoluyla konuyla ilgili müşterilerini bilgilendiriyor. Bu nedenle görüş aldığımız DenizBank Ödeme Sistemleri ve Şube Dışı Kanallar Grubu Genel Müdür Yardımcısı Ayşenur Hıçkıran, şunları söylüyor: “Bankalar ve etkilenen işletmeler çeşitli kanallar aracılığıyla müşterilerine ulaşmaya çalıştı ancak, tatil ve yaz dönemi olması dolayısıyla erişim ve cevap almada istenen seviyelere ulaşılamadı. 31 Aralık’a kadar bankamızın tüm kanallarından müşterilerimize ulaşmaya yoğun bir şekilde devam edeceğiz. Müşterilerimizin işlemlerine devam edebilmesi için 31 Aralık 2017’yi beklemeden onay verme işlemlerini tamamlama- larını tavsiye ederiz.’’
FARKLI DOLANDIRICILIK YÖNTEMLERİ
BDDK’nın çıkardığı yasa internet dolandırıcılığının önüne geçmeyi hedefliyor. Zaten tartışmalar da biraz bu konu etrafında yoğunlaşıyor. Bu yasanın dolandırıcılığı azaltacağını belirtenler kadar çok kısmi bir önlem olacağı yönünde görüş bildirenler de var.
KPMG Türkiye Şirket Ortağı Av. Onur Küçük, internet dolandırıcılığının nasıl olduğu hakkında bilgi vererek açıklıyor bunu. İnternet dolandırıcılığında üç ana yöntemin kullandığını söyleyen Küçük, “Bunlardan birincisi kredi kartının internet ortamı dışında, fiziki yöntemlerle kopyalanması. Bu şekilde kopyalanan bir kart, eğer internet kullanımına kapalıysa dolandırıcılar amacına ulaşamaz. Bu bağlamda bakıldığında düzenlemenin olumlu etkisi olacağı düşünülebilir. Ancak, bu olumlu etkinin sınırlı olacağı kanaatindeyiz, çünkü kredi kartı dolandırıcılığında en çok kullanılan diğer iki yöntem kart bilgileri ile birlikte kredi kartı şifresi de ele geçirerek gerçekleştiriliyor. Böyle bir durumda, kart e-ticarete kapalı bile olsa şifre ile yapılabilen diğer tüm işlemler gerçekleştirilebileceğinden, dolandırıcılar amaçlarına ulaşmış olacaklar.”Yapılması gerekeni ise şöyle açıklıyor Küçük: “Müşterilerin kredi kartı bilgilerini paylaşmalarına gerek olmayan kart saklama ve elektronik ödeme sistemlerinin hukuki altyapılarının, uluslararası sistemlerle entegrasyonu da sağlayacak şekilde geliştirilmesi ve tüketicilerin bilinçlendirilerek bu sistemlere yönlendirilmesi.
İYİLEŞTİRME İÇİN HERKES ÇALIŞIYOR
Emre “Ekmekçi de kredi kartı güvenliğinin 2000’li yılların başında önemli bir kaygı olduğunu ancak son yıllarda güvenle ilgili kaygıların ciddi oranda azaldığını ifade ediyor. “Online alışveriş, bir bakıma cüzdanınızı alıp dışarıdaki fiziksel bir mağazadan alışveriş yapmaktan daha güvenli. Hem güvenli hem de daha kolay bir deneyim yaratma konusunda ETID olarak kafa yorduklarını anlatıyor. Ekmekçi sözlerine şöyle devam ediyor: “Ödeme şirketleri, altyapılarını daha da güçlendirmek adma çeşitli çalışmalar yapıyor. Benzer geliştirmeleri, lojistik firmaları ve bankalarm da yapması sektörü olumlu yönde etkileyecek. Bankalar açısından da 3D güvenlik sisteminin görsel açıdan iyileştirilmesi, sahte sipariş sorgulama sürecinde daha aktif rol alma ve daha fazla tanıtım desteği ile birlikte e-ticaret mevcut hacminin üzerine daha rahat çıkabilecek.”
Online alışveriş yapanlar interneti güvenli buluyor
TÜSİAD ve ETİD’in birlikte yaptığı çalışmaya göre, Türkiye’nin e-ticaret pazar hacmi internet penetrasyonu ve akıllı telefon kullanımının artmasıyla birlikte 2016 itibarıyla 30.8 milyar TL’ye ulaştı. E-ticaret pazar hacminin geçen yıl kaydettiği yüzde 24 oranındaki büyümeye paralel olarak, internet kullanıcıları arasında Online alışveriş te bir artış gösterdi. TÜİK’in 2016 yılında yaptığı Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına göre, internet kullanan bireylerin yüzde 34’ü online alışveriş yapıyor. Türkiye’de interneti en yoğun kullanan yaş gruplarının dağılımına bakıldığında, bunların yüzde 68’inin 18-24 yaş arasında ve yüzde 59’unun da 25-34 yaş arasında olduğu görülüyor. Öğrenim durumlarına göre internet kullanımı incelendiğinde ise en yüksek kullanım oranının, yüksekokul ve üzeri eğitime sahip bireyler arasında olduğu görülüyor.
Ayrıca GfK Araştırma Hizmetleri’nin yaptığı bir araştırmaya göre, daha önce hiç online alışveriş yapmamış tüketicilerin yüzde 84’ü online alışverişin güvensiz olduğunu düşünürken, online alışveriş yapan kişiler arasında bu oran sadece yüzde 16.
Emre EKMEKÇİ / ETİD Yönetim Kurulu Başkanı
Tüketicilerin bilinçlendirilmesi daha doğru
BDDK’nın kararı elektronik dolandırıcılığın önüne geçmede belki etkili olabilir ama diğer yandan kartların alışverişe kapanması neticesinde başka negatif etkiler de söz konusu. BDDK’nın, diğer sektör oyuncularıyla birlikte, kartlarını online’da kullanan tüketicileri sahteciliğe karşı bilinçlendirmesi ve olası sahteciliklere karşı çözümler üretmesi daha doğru bir yaklaşım olur. Örneğin, son zamanlarda özellikle Facebook, Instagram gibi sosyal medya mecraları üzerinden yapılan satışlar yaygınlaştı. Buradan yapılan satışların çoğu güvenli değil. Oysa sanal POS sahibi olan her e-ticaret girişimi, belirli güvenlik kriterlerini karşılamak zorunda. Bu yüzden tüketicilerin ‘Mesafeli Satış Sözleşmesi’ bulunan ve karşılarında tüzel bir kişilik olan e-ticaret sitelerinden alışveriş yapmalarını tavsiye ediyoruz.
ETİD üyeleri gibi ciddi kuruluşlar, sağlanan güveni pekiştirmek için düzenli yatırımlar yapıyor.
Dr. Soner CANKO / Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü
Geri dönüşler istenilen düzeyde değil
BDDK’nın kararı, son dönemde artan tüketici mağduriyetlerinin ve sosyal mühendislik dolandırıcılığının önüne geçmek amacıyla getirilen bu düzenleme, kart hamillerinin korunması amacıyla planlanmıştı. Bu plana göre, uygulamaya geçiş tarihi olarak belirlenen 17 Ağustos 2017 tarihine kadar müşterilerden bu yönde onay almaya başlandı. Özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında bu süreçle ilgili yoğun bir dönem yaşandı. Ancak, elimizde sayısal veriler olmasa da konuyla ilgili yetkililer tarafından e-ticaret işlemi yapan kart kullanıcılarının onay verme oranlarının henüz istenilen seviyelere gelmediği ifade ediliyordu.
Sonuç olarak, Haziran 2017 sonu itibariyle, son bir yıllık dönemde, 25 milyon adedi kredi kartı, 6 milyon adedi banka kartı olmak üzere toplam 31 milyon adet kartla en az bir kez e-ticaret işlemi yapıldığı dikkate alınırsa, BDDK tarafından alınan erteleme kararının e-ticaret pazarına olumlu bir etki yarattığı söylenebilir.
MERALCANDAN
