Orta ve Alt Gelir Grubu İçin Konut Üretimi
Son yıllarda markalı konut projelerinde ciddi bir artış söz konusu. Ancak lansmanı yapılan projelerin çoğu üst gelir grubuna yönelik. Üst gelir grubuna yönelik projelerde yaşanan şişmenin şirketleri önümüzdeki dönemde orta ve alt gelir grubuna yönlendirmesi bekleniyor. Fakat özellikle İstanbul’da arsa fiyatlarının yüksekliği bu tür projelerin önündeki en büyük engeli oluşturuyor.
Türkiye’de son yıllarda hızlı bir yapılaşma süreci yaşanıyor. Bu süreç, ekonomideki hızlı büyümeye önemli bir katkı yaptı. Ancak çoğu üst gelir grubuna yönelik olan projelerde satışların durgunlaşmasıyla önemli bir stok oluşmuş bulunuyor. Bu durumun önümüzdeki dönemde konut üreticilerini konut talebi daha yüksek olan orta ve alt gelir gmbuna yönlendirmesi bekleniyor. Fakat özellikle İstanbul’da arsa fiyatlarının çok yükselmesi, orta ve alt gelir grubuna yönelik projelerin önündeki en büyük engel olarak gösteriliyor.
Orta ve alt gelir grubuna yönelik projeler daha çok Kurtköy, Esenyurt, Beylikdüzü, Kayaşehir gibi İstanbul’un merkeze uzak semtlerinde yoğunlaşırken, Yeşil inşaat, Bulut inşaat, Özyurtlar gibi markalı konut üreticileri bu kesime yönelik konut üretmeleriyle öne çıkıyor. Orta ve alt gelir grubuna yönelik projelerde başı TOKÎ ve iştiraki Emlak konut çekerken, bu tür projeler daha çok arsa sıkıntısının yaşanmadığı Anadolu’da yoğunlaşıyor.
YÜZDE 85’İN TALEBİ
Son yıllarda Teknik Yapı’dan Sinpaş’a, Ağaoğlu’ndan Özyurtlar’a kadar markalı konut üreticileri, özellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Gaziantep, Konya gibi Türkiye’nin büyük kentlerinde proje geliştirme yarışına girdi. Bu süreçte geliştirilen konutların yüzde 90’a yakın bir kısmı üst gelir grubuna hitap eden m2’si 2 bin 500 TL ve üzerindeki konutlardan oluşuyor.
Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, 77 milyona yaklaşan Türkiye nüfusunun yüzde 85-90’ımn orta ve alt gelir grubuna yönelik m2’si bin TL ile 3 bin TL arasındaki konutlara talep gösterdiğini söylüyor. Ancak özellikle İstanbul, Ankara gibi büyük kentlerde arsa maliyetlerinin yükselmesinin özel sektörün orta ve alt gelir grubuna yönelik konut üretimine sıcak bakmamasına neden olduğuna işaret eden Kurum, “Emlak Konut GYO olarak üst, orta ve alt gelir grubuna yönelik projeler geliştiriyoruz. İzmit Kör-fez’de m2’si bin 100 TLden 8 bin konutluk bir uydu kent yaptık. Hoşdere ve Kayabaşı’nda 4 bin 200 konutluk iki projemiz de bu gelir grubuna yönelikti. Geçtiğimiz yıl orta ve alt gelir grubuna yönelik 4 bin 500 konut ürettik, bu yıl da bir o kadar konut üretmeyi hedefliyoruz” diyor.
Orta ve alt gelir grubuna yönelik bin 600 konutluk Hoşdere projesine 15 bin kişinin başvurmasının bu alandaki açığı ortaya koyduğuna işaret eden Kurum, bu açığı yeni projeler geliştirerek kapatmayı planladıklarını, bunu bir sosyal sorumluluk olarak gördüklerini söylüyor.
YENİ PROJE GELİŞTİRİLİYOR
Sinpaş’tan ayrılıp Emlak Yatırım Geliştirme (EYG) şirketini kuran, aynı zamanda Konut Üreticileri Derneği (KONUTDER) Başkanı olan Ömer Faruk Çelik, sektörde lüks projelerde bir arz fazlası olduğuna, IstanbuPda her yıl 20 bin arz fazlası üretim yapıldığına dikkat çekiyor. Çelik, konut talebi yüksek olan orta ve alt gelir grubuna yönelik yeterince konut üretimi yapılmadı-ğım söylüyor. EYG olarak önümüzdeki dönemde orta ve alt gelir grubuna (B-C grubu) yönelik bin konutu bulmayan projeler üretme planlan olduğunu belirten Çelik, İstanbul’un uygun olan heryerinde bu tür projeler geliştireceklerini vurguluyor.
Esenyurt’ta N markası ile orta ve alt gelil’ grubuna yönelik projeler geliştiren Özyurtlar Inşaat’ın yönetim kurulu başkanı Tamer Özyurt, kolay ulaşılabilir rakamlarla konutlar ürettiklerini ve çok kısa sürede satış gerçekleştirebildiklerini söylüyor. İstanbul’da arsa fiyatlarının yüksekliğinin C, D, E grubuna yönelik proje üretiminin önündeki en büyük engel olduğuna işaret eden Özyurt, konutlardan değil ticari ünitelerden kazanarak bu gruba yönelik projeler geliştirdiklerini belirtiyor.
BALON MU VAR?
Son dönemde markalı konut üreticileri tarafından geliştirilen projelerin m2 fiyatlarının 2 bin 500 TL’nin üzerinde olması, konut arzındaki artış, konut kredisi faizlerinin yükselmesi gibi nedenlerle konut satışlarında durgunluk sözkonusu. Bu durum da markalı konutta fiyatların çok şiştiği ve bir balon oluştuğu yönünde yorumlara neden oluyor.
Kayaşehir’de m2’si 2 bin 600 TL’den başlayan Seyran Şehir projesinin satışına başlayan Makro-Ak Yapı Ortak Girişimi’nin icra kurulu Başkanı Ercan Uyan, bölgede yeni projeler yapacaklarını söylüyor. Özellikle alt gelir grubuna yönelik projelerin arsa fiyatla-nnın yüksekliği, inşaat maliyetleri, kredi faizlerinin yüksek olması gibi nedenlerle özel sektör tarafından İstanbul’da yapılmasının güç olduğunu belirtiyor.
ANADOLU’DA TOKİ AKTİF
İstanbul ve çevresindeki toplam 12 kentten sorumlu olan TOKl İstanbul Uygulama Daire Başkanı Niyazi Özde-mir, TOKİ’nin son 12 yılda yaptığı 626 bin konutun yüzde 85’inin sosyal konutlardan oluştuğunu, önümüzdeki dönemde de orta ve alt gelir grubuna yönelik projelere ağırlık verileceğini söylüyor. İstanbul’da sosyal konut yapmanın arsa fiyatlannın yüksek olması nedeniyle güç olduğuna işaret eden Öz-demir, “Avrupa yakasında Kayaşehir bölgesinde ve Anadolu Yakası’nda Kurtköy civarında inşa edilecek olan yeni şehirlerde orta ve alt gelir grubuna yönelik projeler geliştireceğiz. Kişisel görüşüm yeni şehirlerin yüzde 80-85’i sosyal konutlardan oluşmalı” diyor.
Anadolu’daki arsaların yüzde 60’ımn Milli Emlak’ın elinde olmasının sosyal konut yapımını kolaylaştırdığını belirten Özdemir, Keşan’da m2’si 850 TL’den konut sattıklarını vurguluyor.
TOKİ: Son 12 yılda yapılan toplam 626 bin konutun 80 bini hasılat paylaşımlı projelerden, yüzde 87’si ise sosyal konut projelerinden oluştu.
Emlak Konut GYO: Geçtiğimiz yıl İstanbul’da orta ve alt gelir grubuna yönelik 4 bin 500 konut yaptı, bu yıl da o kadar konut yapacak. İzmit Körfez’de orta ve alt gelir grubuna yönelik 8 bin konutluk bir uydu kent yaptı. Yeni projeler de üretilecek. Makrom Yapı-Ak Yapı Ortak Girişimi: Kayaşehir’de orta gelir grubuna yönelik projeler geliştiriyor. Önümüzdeki dönemde de yeni projeler geliştirecek.
Erguvan Yapı: Kurtköy’de orta gelir grubuna yönelik projeler geliştiriyor. Bölgede arsaları olan şirket yeni projeler geliştirmeye devam edecek.
Özyurtlar İnşaat: Bugüne kadar orta ve alt gelir grubuna yönelik 8 bin civarında konut üretti. Esenyurt’ta yeni projeler geliştirmeye devam ediyor. Anadolu’da da projeler geliştirmeyi hedefliyor.
Bulut İnşaat: Orta ve alt gelir grubuna Esenyurt, Ispartakule, Tekirdağ ve Kıbrıs’ta projeler üretiyor. Yeni projeler geliştirmeye devam edecek.
Yeşil İnşaat: Esenyurt ve Beylikdüzü’nde bin konut ve üzerinde projeler geliştiren şirket aynı bölgede yaklaşık 15 bin konuta ulaşmayı hedefliyor.
EYG: Orta ve alt gelir grubuna yönelik İstanbul’un çeşitli semtlerinde bin konutu geçmeyen projeler üretecek.
Dumankaya-, Özelikle Esenyurt’ta ürettiği projeleri orta gelir grubuna hitap ediyor.