Pandeminin piyasalara etkisini azaltmak için

PANDEMİ sürecinde yaşanan döviz dalgalanmaları ve buna karşılık izlenen para politikaları sonucu bir dizi önlemler alınıyor. Bunların başında kambiyo işlemlerinde BSMV’nin düşürülmesi, bazı tevkifat oranlarının geçici süreyle düşürülmesi ve kar dağıtımı kısıtlamasının yılsonuna kadar uzatılması öne çıkıyor.

KAMBİYO İŞLEMLERİNDE BSMV ORANI DÜŞÜRÜLDÜ

Hatırlanacağı üzere 24.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2568 Sayılı Karar ile kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden hesaplanması gereken BSMV oranı 24.05.2020 tarihinden itibaren binde 2’den yüzde l’e çıkarılmıştı. 30 Eylül 2020 tarihli ve 31260 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3031 Sayılı Karar ile kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden hesaplanması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) oranı binde 2’ye düşürüldü. Buna göre, döviz satış ve fiziki olmayan altın satış işlemlerinde (bankalar nezdinde açılan altın mevduat ya da yatırım hesapları) satış bedeli üzerinden binde 2 oranında BSMV uygulanacak. Bununla birlikte aşağıda sayılan kambiyo muamelelerinde BSMV oranı satış tutarı üzerinden sıfır olarak uygulanacak:

• Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,

• Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılan kambiyo satışları,

• Döviz kredisinin ödenmesine yönelik, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları,

• Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,

• İhracatçı birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları,

• Bankacılık Kanunu uyarınca finansal kuruluş faaliyeti kabul edilen faaliyetlerden en az birini yapan yurtdışında mukim kuruluşlara yapılan kambiyo satışları.

BAZI TEVKİFAT ORANLARI AZALTILDI

30 Eylül 2020 tarihli ve 31260 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3032 Sayılı Karar ile mevduat faizleri ve katılma hesabı karşılığında ödenen kar paylarına uygulanacak tevkifat oranları geçici süreyle düşürüldü. Buna göre 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) vadesiz ve özel cari hesaplara ve 30/09/2020 ile 31/12/2020 tarihleri arasında (bu tarih dâhil) açılan veya vadesi bu tarihler arasında yenilenen hesaplara ödenecek faizler ve kâr paylarına aşağıda yer alan oranlar uygulanacak. Mevduat faizlerinde,

• Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile altı aya kadar (altı ay dâhil) vadeli hesaplarda yüzde 15 yerine yüzde 5,

• Bir yıla kadar (bir yıl dâhil) vadeli hesaplarda yüzde 12 yerine yüzde 3,

• Bir yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10 yerine yüzde 0,

• Enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan bir yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 0, Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar paylarından;

• Vadesiz, ihbarlı ve özel cari hesaplar ile altı aya kadar (altı ay dâhil) vadeli hesaplarda yüzde 15 yerine yüzde 5,

• Bir yıla kadar (bir yıl dâhil) vadeli hesaplarda yüzde 12 yerine yüzde 3,

• Bir yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10 yerine yüzde 0.

KAR DAĞITIM KISITLAMASI YILSONUNA UZATILDI

Hatırlanacağı üzere, 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 7244 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda kar dağıtım kısıtlamasına ilişkin düzenleme yapılmıştı. Bu defa, 2948 sayılı Karar ile kar dağıtım kısıtlamasının uygulama süresi 30.09.2020 tarihinden 31.12.2020 tarihine uzatıldı. Buna göre, sermaye şirketlerinde (yabacı şirketlerin Türkiye şubeleri ve şahıs şirketleri bu kapsama dahil değildir), 31/12/2020 tarihine kadar;

• 2019 net dönem kârının yalnızca yüzde 25’ine kadarının dağıtımına karar verilebilecek,

• Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemeyecek,

• Genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecek.

Genel kurulca, 2019 hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 net dönem kârının yüzde 25’ini (yüzde yirmi beşini) aşan kısma ilişkin ödemeler 31/12/2020 tarihine kadar ertelenmiş bulunuyor.

Yukarıda kısaca izah edilen bu üç önemli düzenlemeden geçici olan ilk iki tanesinin kalıcı olması, kar dağıtım kısıtlamasının ise 01.01.2021 tarihinden itibaren kaldırılması beklentisi bulunuyor. Daha da ötesi, günün koşullarına göre yüksek olan diğer bazı stopajların düşürülmesi beklentisi de söz konusu.

TALHA APAK