Petlas, ihracat, inovatif ürün ve yatırımlarda yeni hedeflere koşuyor

TÜRKİYE’NİN yüzde 100 yerli sermayeli lastik üretici Petlas, ihracat, inovatif ürün ve yatırımlarda yeni hedeflere koşuyor. 2018’de 202 milyon dolarlık ihracata imza atan Petlas, bu yıl ihracatını 250 milyon dolara ulaştırmayı, 2 milyar TL olan cirosunu ise 2.6 milyar ‘TL’ye yükseltmeyi öngörüyor. 2005’ten bu yana 600 milyon dolar yatırımın gerçekleştirildiği Petlas, Kırşehir’deki fabrikasında “ABD pazarına özel” lastik üretimi için 60 milyon dolarlık yatırımı hayata geçiriyor. Kendi lastik teknolojisini geliştirmek için Ar-Ge faaliyetlerine yoğunlaşan firma, Ankara’da yaklaşık 600 milyon dolarlık büyüklükte yeni bir fabrika yatırımım gündemine almış durumda. Ar-Ge üssü olarak faaliyet gösterecek yeni fabrikasında 500’ü Ar-Ge mühendisi olmak üzere yaklaşık 2 bin kişinin istihdamını öngörüyor. 1974 Kıbrıs Harekatı sırasında Türk Hava Kuvvetleri’ne ait savaş uçaklarının acil uçak lastiğine gereksinim duyması üzerine Kırşehir’de temelleri atılan Petlas, bugün 80 farklı desen, 2 bin 500 farklı ebatta lastik üretiyor. Temelleri 1970’lerde atılan Abdulkadir Özcan A.Ş.’nin (AKO Grubu) amiral gemisi olan Petlas, savunma sanayi ihtiyaçlarına yönelik milli lastik üretimini de üstleniyor. Petlas’ın en ufak ebatlı ürünü F-5 savaş jetlerinin ön lastiği. Firma, F-16 savaş jetlerinin ve ÎHA’ların lastiklerini de üretiyor. Albayrak Grubu’nun ürettiği İHA ve SÎHA’larda da onun lastikleri kullanılıyor. Petlas yeni ürün ve yatırımlarıyla 2023’te İstanbul Sanayi Odası (ISO) 500 listesinde ilk 50 hedefine göz kırpıyor.

AKO Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Abdulkadir özcan’la, 2005’te Petlas’ın satın alınmasının ardından Türk sanayisinin köklü kuruluşları arasında yerini güçlendiren AKO Grubu’nun hedefleri ve projelerini konuştuk…

ÜRETİMDE HEDEF 440 BİN TON

Bugün dünyada 100’ü aşkın ülkeye ihracat yapan ve yurt genelinde 850’yi aşkın bayisiyle hizmet veren Petlas, 2018’de ISO 500 listesine göre Türkiye’nin en büyük 100 sanayi kuruluşu sıralamasında 95. sırada, ihracat sıralamasında ise 64. sırada yer aldı. Türkiye’nin lastikte dışa bağımlığınm kırılması amacıyla bir kamu yatırımı olarak 1976’da kurulan Petlas, özelleştirme ihalesiyle 1997’de Kombassan Holding’e satıldı. AKO Grubu, 2005’te firmayı Kombassan’dan satın aldı.

Özcan’ın verdiği bilgiye göre, satın alma ve sonrasındaki yatırımlar sonucunda Petlas’ın 24 milyon dolar düzeyinde olan ihracatı 200 milyon doları aşarken, ihraç pazarı sayısı ise 10’dan 110’a yükseldi. 1976’dan 2005’e kadarki dönemde zarar eden Petlas, 2005 sonrasında kâr açıklamaya başladı. İstihdamı 4 bin kişiye kadar çıktı, özcan Petlas fabrikasında devam eden yatırımların bitirilmesiyle yıllık 200 bin tonluk kapasiteye ulaşılacağını, takip eden yıllarda ise yapılacak 1 milyar dolar yatırımla üretim kapasitesini 440 bin tona, doğrudan istihdamı da 10 bin kişiye ulaştırmayı hedeflediklerini açıkladı. Firmanın aylık lastik üretimi 14 bin ton seviyesinde.

ABD PAZARI İÇİN ÖZEL YATIRIM

Geçen yıl Petlas fabrikasında inşaat ve kapasite artırımı için alman makine ve ekipmanlar için 50 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdiklerini açıklayan Özcan, özellikle yeni pazarlara yönelik makine ve ekipman üretimi için yatırımların aralıksız sürdüğünü dile getirdi. ABD pazarında Petlas ve Starmaxx markalı ürünleriyle yer aldıklarını söyleyen Özcan, orta uzun vadede ABD pazarına ihracatı 100 milyon dolar ve üzerine çıkarmayı hedeflediklerini dile getirdi. Özcan, bu yönde makine ve kalıp odaklı 60 milyon dolar tutarında yatırım süreçlerinin devam ettiğini aktardı. Orta-uzun vadeli planları arasına sadece ABD pazarı için dahi çalışabilecek ayrı bir üretim hattı ya da tesisi kurulumunu da eklediklerini aktaran Özcan, “ABD’ye zirai lastik üzerinden ciddi miktarda satışımız var. Yapılacak yatırımla binek otomobilden ‘ otobüs-kamyona kadar birçok segmentte satışımız olacak. ABD’nin Çin lastiğine uyguladığı kota nede niyle ortaya çıkan fırsatı değerlendirmek istedik. Pazarda Çin’in payı yüzde 40. Yaptığımız yatırımla Çin’in payının yüzde 1’ini almayı hedefliyoruz” dedi.

ANKARA’YA AR-GE ÜSSÜ

Özcan, Ankara’da kurulacak fabrikada binek otomobil ile ileri teknolojiye en çok ihtiyaç duyulan otobüs ve kamyon lastiklerinin üretimiyle işe başlanmasını hedeflediklerini söyledi. 2023’e kadar faaliyete geçmesi planlanan fabrikada hibrit motorlu, elektrik motorlu araçlara yüksek dönme direnci sağlayacak, çevreyi daha az kirletecek, daha güvenli yolculuk sağlayacak lastikler üretilecek.

Kırşehir’deki fabrikada ürettikleri lastiklerin hiçbirinde dışarıdan alınmış bir lisansın söz konusu olmadığını söyleyen Özcan, Ar-Ge çalışmalarım yerli sermaye, yerli iş gücü ve yerli uzmanlık ve bilgi birikimi (know-how) ile gerçekleştirdiklerini ifade etti. Bu tesiste 100 kişilik Ar-Ge ekibinin istihdam edildiğini söyleyen özcan, “Türkiye’de ilk traktör radyal lastiği, ilk run-flat lastiği, ilk tam çelik iş makinası lastiği, askeri araç lastikleri, tam çelik otobüs/ kamyon lastikleri, yakıt tüketimini ve karbon salımmı azaltan çevreci lastikleri dışarıdan teknoloji transferi olmadan, kendi bilgi birikimimiz, yetişmiş insan gücümüz Ar-Ge yeteneklerimizle üretip, tüketiciye sunuyoruz” dedi. Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu işbirliğiyle, üst düzey performans ve kompetis-yon lastikleri geliştirdiklerini de belirten Özcan, bu ürünlerin seri üretimini de gerçekleştirdiklerini aktardı; ‘Özcan, “Hayallerimiz arasında, bir Türk otomobil sporcusunun, Petlas lastiklerle dünya şampiyonu olması da yer alıyor” dedi.

“DAHA İYİ İŞLER YAPACAĞIZ”

Türkiye’de şu anda kullanılan askeri ekipmanların yaklaşık yüzde 90’ının lastiğini Petlas’ın ürettiğini söyleyen Özcan, savunma sanayi toplam üretimlerinin yüzde 10’u civarında olduğunu vurguladı. F-35 uçaklarının Türkiye’ye teslim edilmesi halinde, bu uçakların lastiğini de tedarik edeceklerini belirten Özcan, Türkiye S-400’lcri satın alma görüşmelerine başlarken, Petlas’ın da S-400’lerin lastiklerini üretebilmek için Ar-Ge çalışması başlattığını aktardı.

Özcan şunları kaydetti:

“Türkiye’de askeri alanda bir lastik ihtiyacı varsa, fabrikamız her zaman bu lastik ihtiyacını karşılayacaktır. Üretilen ve geliştirilen her teknolojide biz olacağız. Yeni fabrika yatırımımız, bizi daha ileriye götürecek. Daha yeni teknoloji ve Ar-Ge çalışmalarıyla daha iyi işler yapacağız.”

İhracatta daha çok zirai ve binek araçlar segmentinde olmak üzere 110 ülkeye lastik ihracatları olduğunu söyleyen Özcan, en büyük ihracat pazarlarımı! Romanya, Mısır, Almanya ve Hollanda olduğunu vurguladı. Romanya’da zirai pazarın yüzde 25’ine, binek otomobil pazarının yüzde 10’una sahip olduklarını belirten Özcan, Mısır’da da aynı şekilde pazarın yüzde 25’ine sahip olduklarını dile getirdi. “Dünyada zirai pazarda 5-6 oyuncu var. Biz ilk 4’teyiz” diyen Özcan, döviz kurundaki dalgalanmalara kadar üretimlerinin yüzde 40’ını ihraç ettiklerini, son dönemde ihracatın payının yüzde 50’ye çıktığını kaydetti.

YENİ ÜRÜNLER

Zirai araç lastiklerinde yeni ürün çalışmaları hakkında da bilgi veren Özcan, toprağı ezmeyen, özellikle üzüm tarlalarında kullanılan, çok az havayla çalışan bir lastik ürettiklerini belirtti. Yeni tarım lastiği PT-TRAC’ın tanıtımının yapıldığım söyleyen özcan, “Dünyada bizim dışımızda tek bir firma bu lastiği üretiyor. Pazarın gittiği yöne doğru, zirai lastikleri havasız ve toprağı en az ezen lastikler olarak üretebiliriz. ABD ve İsrail’e bu lastiğin ilk satışını yaptık” dedi. “Patlasa da gidebilen lastiği” ürettiklerini anımsatan Özcan, bunun en çok satan lastiklerinden biri olduğunu kaydetti. Bu lastiğin bir yeni versiyonunu geliştirdiklerini ve önümüzdeki günlerde piyasaya çıkaracaklarını dile getiren özcan, “Lastiğin içine havayla basılan sıvı sayesinde, lastik dışarıdan darbe aldığında, delinen kısım içeriden beslenecek. Lastiğiniz sizi acilen gideceğiniz bir lastikçiye ulaştıracak” diye konuştu.

“Milim sapmadan yola devam”

AKO Grup, 2013’te Japon Sumitomo Rubber ile yapmış olduğu anlaşma kapsamında Falken ve Dunlop marka lastiklerin Çankırı’da üretildiği Sumitomo Rubber AKO Türkiye lastik fabrikasının da ortağı. 500 milyon dolar ortak yatırımla kurulan bu fabrikanın, Türkiye ve Avrupa pazarları için üretim üssü kimliği taşıdığını söyleyen Özcan, burada imal edilen lastiklerin yüzde 80’inin yurtdışına ihraç edildiğini kaydetti ve “Bu fabrika bir yandan çalışıyor, bir yandan da yeni faz inşaatlarıyla yatırımı devam ediyor. 2019 sonu itibarıyla sekiz üretim hattının devreye alınmasını hedefliyoruz Çalışan sayısı 2019’da 2 bine, günlük üretilen lastik sayısı da 30 bine çıkacak. Japon ortağımızla öngördüğümüz yatırım planından bir milim sapmadan devam ediyoruz” dedi.

Temelleri 70’li yıllarda atıldı

AKO Grubu’nun temelleri 2008’de vefat eden Abdulkadir Özcan tarafından atıldı. Özcan, ticari hayatına 1950’li yılların ortalarında başladı. Ankara Kızılay’da önce küçük bir market, ardından tuhafiye dükkanı açan Özcan, daha sonra hurda lastik satışıyla sektöre giriş yaptı. 1970’de Abdulkadir Özcan A.Ş.’yi kurarak hurda satışından yeni lastik satışına yöneldi. 1978’de ise, Mutlu Akü bayiliğini alarak, akü satışını faaliyetlerine ekledi. AKO Grubu, ilk şubesini 1986’da Mersin’de hizmete açtı. 1990’lı yıllarda ithalatla tanışan grup, Tayvan’ın Maxxis, Japonya’nın Toyo markaların tek temsilcisi olarak lastik sektöründeki yerini sağlamlaştırdı. 1993’te ise lastik kaplama sektörüne adım atarak İstanbul Yolu’nda 3 bin 500 metrekare kapalı alanda soğuk kaplama uygulamaları yapmaya başladı. 1995’te Türkiye’yi iş makinelerinin lastiklerine soğuk kaplama uygulamasıyla tanıştırdı. Abdulkadir Özcan, Türkiye’de jant satışını da başarılı bir işletmecilik anlayışıyla geliştirerek, Türkiye’de kaliteli üretim yapan CMS, DJ, Kormetal gibi firmalarla birlikte ithal jant satmaya devam etti. Grup, 2005’te Türkiye’nin dev lastik fabrikası Petlas’ı bünyesine kattı. Abdulkadir Özcan’ın vefatının ardından grubun yönetimini bugün ikinci ve üçüncü kuşak yürütüyor. Yaklaşık 7 bin kişinin istihdam ettiği AKO Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanlığını Mustafa Özcan, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığını ise Sabri Özcan üstleniyor. Mustafa Özcan’ın oğlu Abdulkadir Özcan ihracattan, Sabri Özcan’ın oğlu Seyfullah Safa Özcan ise yurtiçi satışlardan sorumlu yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyor.

Marka değeri arttı

Petlas fabrikasında, Petlas, Starmaxx markalarıyla, Milestone ve Harvester alt markalarının üretimi yapılıyor. Satın aldıkları dönemde özellikle iç piyasada “Petlas” markasının kötü bir imajı olduğunu anımsatan Özcan, “Bu algıyı düzeltemezsek’1 düşüncesiyle “Starmaxx” markasını çıkardıklarını aktardı. Bir yandan Petlas’ta yeni yatırımlar yaparken, diğer yandan geçmişe dönük tüketici mağduriyetlerini giderecek ödemeler gerçekleştirdiklerini anlatan Özcan, geçmiş dönemdeki yanlışları düzeltmenin sermaye ve işgücü kaybına neden olduğunu vurguladı. “Neyse ki korktuğumuz başımıza gelmedi” diyen Özcan, iç piyasada “Petlas” markasının imajını düzelttiklerini kaydetti. İhracatta alt markaları öne çıkarmadıklarını dile getiren Özcan, aynı kalite ve standartta olan Petlas ve Starmaxx markalarını yurtdışında rekabet amacıyla kullandıklarını bildirdi.

2018 yılına ait bağımsız araştırma sonuçlarına göre Petlas markasının, marka değerini bir önceki yıla göre yüzde 32 artırdığını vurgulayan Özcan, Petlas’ın marka değerinin, ilk 100 içerisindeki en yüksek artış oranlarından birini kaydettiğinin altını çizdi. Özcan, 2013’te Japon Sumitomo Rubber Industries ile yapılan anlaşma kapsamında Falken ve Dunlop marka lastiklerin Çankırı’da üretildiğini vurguladı. AKO Grup’un üretim faaliyeti dışında, ulusal çerçevede bine yakın bayi ile Türkiye’nin en büyük satış ağına sahip ve bu ağın gücüyle, ithal ettiği Maxxis, Toyo, Cooper, Apollo marka lastikler ve alaşım binek araçjantların satışında da hizmet verdiğini aktaran Özcan, AKO Grup’un toplam gelirleri içerisinde lastiğin payının yüzde 80-85 düzeyinde olduğunu dile getirdi.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA