Petroldeki düşüş ve piyasalara etkisi
Piyasalarda petroldeki düşüşün borsaya olumlu yansımasıyla birlikte oluşan hava, endeksm 80.000 üzerinde tutunmasını sağladı. Geçen hafta tamamlanan bilançolar, yılsonuna ilişkin beklentileri de beraberinde getirdi. Gelen bilançoları net satış, esas faaliyet kân ve net kân olmak üzere üç kritere göre sıraladık. Buna göre demir-çelik, çünento, havacılık şirkederi dikkat çekti.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün küresel büyümeyi artıracağı beklentisi, dünya borsalarındaki yükselişi destekliyor. Türkiye piyasaları da petrol fi-yatlanndaki düşüşten en olumlu etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Geçen hafta piyasalarda süren olumlu havanın ardından endeks 80.000 üzerinde tutundu.
80.000 ÜZERİNDE TUTUNUR MU?
Borsa İstanbul (BIST 100) endeksi 31 Temmuz 2014 tarihinde gördüğü 84.356 puan seviyesiyle, şu ana ka-darki 2014 yılının zirvesini test etti. Bu noktadan sonra dalgalı bir seyre giren borsa endeksinde artık 2014 yılının nasıl tamamlanacağı merak ediliyor. Piyasalarda geçtiğimiz dönemde özellikle jeopolitik gelişmelerin çok uzun bir süre sonra ilk defa bu denli ekonomik gelişmelerin önüne geçmesi etkili oldu. Bunun yanı sıra yurtdışı ve yurtiçinde açıklanan ekonomik veriler özellikle Euro Bölgesi’nden gelen açıklamalar Türkiye pi-yasalan tarafından da hassasiyetle karşılanıyor. O yüzden uzun süredir piyasalar dalgalı bir seyir izlemeyi sürdürüyor. Endeks bu dönemde 73-000 – 80.000 bandında hareketini sürdürüyor. Mevcut koşullar borsanın çok daha yukarılara gitmesi için gerekli hikayenin olmadığını gösteriyor. Jeopolitik ve ekonomik gelişmelerde önemli değişimler olmadığı sürece bu bantta seyrinin sürdürmesi bekleniyor. Ancak olumlu hava sürerse geçen haftaki 80.000 üzerinde tutunma çabası sürebilir.
Piyasalar üzerinde etkili olan iç faktörlerden biri de açıklanan şirket bilançoları oluyor. Geçen hafta itibariyle dokuz aylık bilançolar tamamlandı. Üçüncü çeyrek sonuçları sanayi şirketlerinin dokuz aylık net kâr büyümesini özellikle geçen yılın aynı dönemine kıyasla daha düşük kur farkı ve finansal giderlerin desteği ile yıllık bazda yüzde 29’a taşırken aynı dönemde kümülatif FVAÖK ise neredeyse yatay kaldı. Yıllık bazda bakıldığında bankaların kârlılığında yaşanan daralma ise yılın ilk altı ayındaki yüzde 16 seviyesinden, dokuz aylık dönemde yüzde 6’ya geriledi.
ÜÇ KRİTERE GÖRE KİM ÖNDE?
Sektör olarak bakıldığında ise bankacılıktan sonra Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, çimento, havacılık, gübre sektörleri dokuz aylık bilançolarındaki kârlılıkları ile ön plana çıkıyor.
Gelen bilançolar üzerinden şirketleri analiz edip analistlerden görüşlerini aldık ve ayrıca yılsonu bilançoları için beklentilerini de sorduk. Yılsonu için banka bilançolarında bir miktar da olsa olumlu bir yükseliş beklentiler dahilindeyken sanayi şirketleri için de olumlu tablo bekleniyor. Ancak 2015 yılı için beklentiler o kadar olumlu değil. Özellikle yılın ilk yarısında FED’in faizleri artırmasına yönelik beklentiler, haziran ayında yapılacak seçimler, kur tarafında yaşanacak yükselişler şirket kârlılıklarını etkileyecek olan belli başlı unsurlar olarak görülüyor.
BİLANÇOLARDAN ÇIKANLAR…
Tamamlanan bilançolar üzerinden dokuz aylık bilançoları 13 Kasım itibariyle gelen veriler üzerinden üç kritere göre inceledik. Net satışlarını, esas faaliyet kârını ve net kârını en çok artiran sanayi şirketleri belirledik. Çalışmayı yaparken, 2014/9 ay itibariyle 100 milyon TL’nin altında satış geliri elde eden şirketleri, yine bu dönemde esas faaliyet zaran ve net zarar eden şirketleri kapsam dışında tuttuk. Son olarak da üç kritere göre de şirketlerin geçen yılın üzerinde satış geliri, esas faaliyet kân ve net kâr elde etmiş olanlannı tablomuza koyduk. Yani örneğin satış gelirini artırmış olmasına rağmen, esas faaliyet kârını veya net kârını düşüren şirketleri listeye dahil etmedik. Sonuçta, her kriterin en iyi 20 şirketini belirledik. Haberimizin tablosunda da göreceğiniz üzere üç kritere göre de listede yer alan tek şirket Kardemir oldu.
Net satış ve esas faaliyet kâr artışı kriterlerinde yer alan şirketler; Batı-söke Çimento, Bolu Çimento, Ege Endüstri, Menderes Tekstil, Parsan ve Trakya Cam. Yine esas faaliyet kân ve net kâr kriterinde yer alan şirketler ise, Bagfaş, Ege Gübre, İntema, Mondi Tire Kutsan ve Sasa Polyester.
SEKTÖRLER
“Bankacılık dışı şirketlerin de üçüncü çeyrek net kâr rakamını beklentilerin yüzde 4 üzerinde gerçekleştiğini söyleyen Vedat Mizrahi, şunları söylüyor:
“Burada öne çıkan sektörler petrol ve gaz, havacılık ve enerji sektörleri oldu. Petrol ve gaz sektörünün FVA-ÖK’ü beklentilerin yüzde 37 üzerinde geldi. Bizim hesaplamalarımıza göre konsensüsün 2014 yılı için FVAÖK beklentisini yüzde 10 yukarı çekmesi gerekecek bu sektöre ilişkin tahminlerinde. Enerji ve havacılık sektörlerinin üçüncü çeyrekteki FVA-ÖK’leri sırasıyla beklentilerin yüzde 19 ve yüzde 9 üzerinde gerçekleşti.” Burgan Yatırım Finansal Danışmanlık Müdür Yardımcısı Murat Ak-yol, faizlerdeki yüksek volatilite, TL’deki zayıflık ve düşük ekonomik büyümeye karşın araştırma kapsamına dahil olan şirketlerin kâr büyümesinin tahminlerinden yüzde 5 daha yüksek ve yüzde 13 olarak gerçekleştiğini ifade ediyor. Akyol, “Net kârda sanayi şirketleri yıllık bazda yüzde 13 büyüme elde ederek yüzde 12 olan beklentimizi aşarken bankalar ise çeyreksel bazda yüzde 3 daralma yaşasa da bu düşüş yüzde – 9 olan beklentimizden daha iyi bir rakam” diyor.
HAVACILIK ÖNE ÇIKTI
Bilançolarda etkili olan faktörlerde ise özellikle petrol fiyatlarındaki düşüş olarak görülüyor. Destek Menkul Değerler Ekonomisti Semra Demircioğlu da buna dikkat çekerek, “Öncelikle, Ocak ayında 100 doların üstünde olan petrol fıyatlıla-nndaki düşüşler yıl boyu devam etti. Şu an 80 doların altında kalması doğal olarak bizim gibi enerji ithal faturası yüksek olan bir ülke için olumlu bir gelişme. Buna bağlı olarak dokuz aylık bilançolara baktığımızda bazı şirketlerin maliyetlerinde düşüşler yaşandığını gözlemliyoruz” diyor. Burada da öncelikle havacılık sektörünün akaryakıt maliyetlerindeki düşüşün bilançolarına olumlu yansıdığı görülüyor.
Murat Akyol da öne çıkan diğer sektörleri şöyle sıralıyor:
“Cam şirketleri ufak farklarla beklentilerden sapmış olsa da çimento ve cam sektörleri güçlü performanslarını sürdürdü. Otomotiv sektörü bu çeyrekteki diğer bir güçlü sektör olarak öne çıkarken, peş peşe olumlu sürprizler yapan çelik sektörü bu defa karışık sonuçlar verdi. Erdemir pozitif sürpriz yaparken, Kardemir beklentilerden daha zayıf rakamlar açıkladı. Beklenenden daha düşük kur farkı zararı ve güçlü rafineri marjları ile Tüpraş da bu çeyrekte bir başka olumlu sürpriz yapan sanayi şirketi oldu. Tekfen’in beklentileri aşmaya devam eden sonuçlan ise, 2014 tahminlerde yukan yönlü revizyon olasılığını destekledi.”
YILSONU TAHMİNLERİ
Yılsonu bilançolarının nasıl geleceğinin sektörel bazda yaşanacak gelişmelere bağlı olacağını ifade eden Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı Hakan Çal, “Petrol fi-yatlanndaki yaşanan düşüşün ana girdisi petrol ve yakıt olan şirketleri özellikle son çeyrekte olumlu etkilemeye devam etmesi bekleniyor. Bu yönde havacılık sektörünün tekrar öne çıkacağını söyleyebiliriz.
Önümüzdeki dönemde gerçekleşecek seçim dönemi öncesi kamu har-camaiannın artacağı düşüncemizin çimento şirketlerini olumlu etkileyebileceğini ve buna paralel olarak konut ve inşaat sektörünün gelişimi ile güçlü bir korelasyona sahip olan cam sektörüne de olumlu yansıyacağını düşünüyoruz” diyor.
Hakan Çal, endekste volatilitenin devam edeceğini göz önünde bulundurulduğunda bilanço beklentisi olan hisselere yatırım yapılmasını daha doğru buluyor.
Yılsonunda hangi 5 sektör öne çıkacak?
Dokuz aylık bilançolar tamamlandı ve artık yılsonu bilançoları için hesaplamalar yapılıyor. Yatırımcılar da bilanço performansları iyi gelmesi beklenen şirketlerde pozisyon almak için bekliyor. Yılsonuna kadar petrol fiyatlarında oluşacak düşüşler, başta ulaştırma sektörü olmak üzere, genel anlamda ekonomi üzerindeki olumlu katkılarının bilançolara yansıması bekleniyor. Kur tarafında ise yaşanan yüksek seyrin yılsonuna kadar devam etmesini beklendiği için özellikle yüksek döviz borcu olan şirketlerin bilançolarında bu durumun olumsuz etkilerinin görülebileceği ifade ediliyor.
Ünlü Menkul Değerler Araştırma Müdürü Dr. Vedat Mizrahi, piyasadaki hareketin makro verilere ve global konjonktüre bağlı olarak seyretmesini bekliyor ve enerji fiyatlarında hızlı düşüşün Türkiye’nin makro dengelerini pozitif yönde etkilemeye devam edeceğini düşünüyor.
“Bu nedenle önümüzdeki dönemde cari açık ve enflasyon verileri önemini korumaya devam edecek. Burada yaşanacak toparlanma, Merkez Bankasfnın elini faizleri indirme konusunda güçlendirebilir” diyen Vedat Mizrahi, ancak faizlerde bir düşüş ve ekonomik aktiviteye ilişkin bir hızlanma piyasanın mevcut seviyeden daha yukarı çıkmasını destekleyebileceğini öngörüyor. Böyle bir durum oluşursa faize ve ekonomik büyümeye duyarlı sektörlerde daha iyi bir performans görebiliriz. Bu nedenle beklentiye göre bankacılık, sigorta, inşaat, otomotiv ve beyaz eşya sektörleri ön plana çıkabilir.
Murat Akyol
Burgan Yatırım Finansal Danışmanlık Müdür Yrd.
“Bankalarda serbest karşılıkların geri çevrilmesi ve alım satım gelirleri ile kârlılık beklentileri aştı. Ortalama kredi/mevduat faizi farkında (spread) yaşanan 59 baz puanlık artış ve TÜFPye endeksli tahvillerin düşük getirisi ile net faiz marjında yaşanan sınırlı iyileşme beklentilere paralel iken Halkbank’taki spread artışı ve iş Bankası’ndaki net faiz marjı büyümesi biraz daha öne çıktı. Takipteki kredilerde yaşanan artış üçüncü çeyrekte öne çıkan bir konu başlığı olurken bu durumdan en olumsuz etkilenen banka 1,1 milyar TL ile Halkbank oldu. Artan takipteki kredilerin karşılık giderleri üzerindeki etkisi limitli kalırken daha düşük karşılama oranına yol açtı. Halkbank net kâr artışı öngörüsünü büyümeden yüzde 15 daralmaya revize ederken, bu aynı zamanda sektördeki en önemli revizyon oldu. Net kâra büyüme tahminimizi Halkbank için yüzde 12 ve Yapı Kredi için yüzde 4 aşağı çekerken, Garanti Bankası ve iş Bankası için ise sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 5 oranında artırdık.”
