Pirinçte KDV’nin Düşürülmesi
TÜRKİYE, birçok tarım ürününde kendi kendine yetebilen nadir ülkelerden. Ancak bu durum pirinç için geçerli değil. Pirinç karnemiz hem üretim hem de tüketim açısından zayıf. Avrupa ülkeleri kişi başına yılda 20 kg, Uzakdoğu ül keleri 100 kg pirinç tüketirken, Türkiye’de bu rakam 8 kg seviyesinde.
Dünya genelinde yıllık pirinç üretimi 450 milyon ton civarında. Türkiye’nin üretimi ise 500 bin ton (çeltik olarak 830 bin ton). Ülkemizin yıllık tüketimi ise 650 bin ton civarında. Aradaki 150 bin tonluk fark doğal olarak ithalatla karşılanıyor.
Tüketim düşük olsa da pirinç herkesin sofrasına mutlaka giriyor. Bu yüzden, pirinç fiyatlarındaki gelişme ge niş kitleleri ilgilendiriyor. Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ocak ayında Ak Parti Tekirdağ 11 Kongresi’nde pirinçteki KDV oranının yüzde 8’den yüzde l’e indirileceğini açıkladı. Peki, bu ne anlama geliyor?
Fiyatlara ne zaman yansır? Üretici, tüketici ve tüccar KDV indirimini nasıl yorumluyor?
Yaptığımız araştırmada KDV indiriminin sektörde bir heyecan oluşturduğunu gördük. Sektör temsilcileri KDV indiri minin hem sektörde kaçakçılığı bitireceğini, hem de perakende fiyatlarını aşağı çekeceğini belirtiyorlar.
ÜRETİCİ İNDİRİMDEN ÇOK MEMNUN
Birçok açıdan geniş kitleleri ilgilendiren çeltikte ekim sezonu nisan ayında başlar, güney bölgelerinde haziran ayma kadar devam eder. Türkiye’de çeltiğin yarısı Edirne İpsala, Uzunköprü, Meriç, Enez ve Ergene’de üretiliyor. Edirne’de 450 bin dekar çeltik alanı var. Edirne merkezin yanı sıra İpsala, Uzunköprü, Meriç, Ergene ve Enez, Türkiye çeltik üretiminde söz sahibi bölgeler. İpsala ise ilçe bazında lider konumda. İpsala Ticaret Borsası Başkanı İbrahim Girgin, çeltiğin hem üretimini hem de ticaretini yapıyor. Girgin, İpsala’nın 200 bin dönümlük ekili alanıyla Türkiye üretiminin yüzde 27’sini tek başına karşıladığını vurguluyor. Hamzadere Barajı ile ekim alanlarında artış olduğunu belirten Girgin, Çakmak Barajı ve sulama projelerinin devreye girmesiyle ekim alanlarında da artışların olacağını söylüyor. KDV indiriminin sektör açısından oldukça önemli olduğunu vurgulayan Girgin, şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Çeltik ürününün yetiştirilmesi ve işlenmesi ile ilgili son yıllarda çok ciddi yatırımlar yapildi. Pirinçte KDV’nin yüzde 8’den l’e düşürülmesi ile sektörde kayıt dişilik tamamen ortadan kalkacak, gelir vergisi matrahları artacak, dolayısıyla devletimiz daha çok gelir elde edecek. Ayrıca bunların yanı sıra bulgur dahil diğer bakliyat ürünleriyle eşitlik sağlanmış oldu. Üretici, tüketici, ticaretini yapan firmalar ve devletimiz KDV’nin düşürülmesiyle hep birlikte kazandı.
KDV’nin düşürülmesini sağlayan Başbakanımız Ahmet Davutoğlu’na, Sağlık Bakanımız Sn. Dr. Mehmet Müezzinoğlu’na, emeği geçen ve destek veren herkese bölgem, borsam adına teşekkür ediyorum.”
“TOPTAN FİYATLAR HEMEN DÜŞER”
Reis Gıda, Türkiye’de pirinç ve bakliyat deyince ilk akla gelen markalardan. Yılda 30 bin ton bakliyat işleme kapasitesine sahip olan şirket, kendi markasıyla 5 bin tonun üzerinde pirinç satıyor. Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, KDV indiriminin fiyatlara toptanda hemen, perakendede ise birkaç ay içinde yansıyacağını söylüyor. KDV indi riminin öncelikle kayıt dışım önleyeceğini belirten Reis, “Pirinçte, kayıt dişiliği önleyecek çok önemli bir adım atıldı. Kayıt dişiliğin neden olduğu haksız rekabetin de önüne geçilmiş olacak. Eşit şartlarda rekabet, fiyatları aşağıya çekecektir. Tüm bu olumlu faktörlerin yanında, indirimin psikolojik etkisiyle birlikte, birkaç ay içerisinde market raflarındaki pirinç fiyatlarında düşüş yaşanacaktır. Raflarda yerini yeni alacak olan ürünler indirimli olacaktır” diyor. Reis’in verdiği bilgiye göre, KDV düzenlemesi ile birlikte Osmancık pirincinin toptan kilogram fiyatı 3.56 TL’deıı 3.33 TL’ye, Baldo pirinç ise 5.18 TL’den 4.84 TL’ye inecek. KDV indirimi kadar tarımsal desteklerin de önemli olduğunu vurgulayan Reis şunları söylüyor: “Vatandaşın daha ucuza gıda maddesi tüketebilmesi ve gıdada fiyat artışlarının yaşanmaması için, az maliyetle fazla üretim yapılmalı. Daha az maliyetle üretim yapılabilmesi için, KDV indirimiyle birlikte, verilen destekler de çok önemli. Nitekim, Aralık 2014’te bakliyatta destekleme priminin yüzde 100 artırılacağı bilgisinin devamında, mazotta yüzde 5, gübrede ise yüzde 10 ek desteğin açıklanması, çiftçimizi daha fazla ekim yapmaya yönlendirecektir.”
“GIDA ENFLASYONUNU ETKİLER”
Sezon Pirinç Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, kararı olumlu bir adım olarak gördüğünü belirtirken hali hazırda tüm bakliyatlarda yüzde 1 olan KDV’nin pirinçte yüzde 8 olmasının yanlış olduğunu belirtiyor.
Pirincin temel bir ihtiyaç maddesi olduğunu söyleyen Erdoğan, “Pirincin hammaddesi olan çel tikte KDV zaten yüzde l’di. İşlenince yüzde 8’e çıkıyordu. Gıda enflasyonundan söz edildiği bir dönemde zaten yüzde 8’lik oran pirincin daha da pahalıya satılmasına neden oluyordu” diyor. KDV indirimiyle birlikte pirinç fiyatlarında da makulleşmenin yaşanacağını belirten Mehmet Erdoğan, “Fiyatlarda belirtilen KDV oranı ölçüsünde yani yüzde 7’lik bir azalma bekliyoruz” diyor.
