Piyasalar istihdam açısından ikinci yarı beklentileri iyimser

Yılın ilk yarısında piyasalar istihdam açısından beklenen ivmeyi yakalayamadı ama ikinci yarı beklentileri iyimser. İşverenlerin temkinli tutumu ikinci yarıda kırılacak gibi. Enerji ve inşaat istihdamda öne çıkan sektörler olacak…

YILIN ilk yarısını geride bıraktık. İlk yarıya dönük olarak istihdam açısından tahminler, işverenlerin büyük ölçüde yeni istihdam yaratmak konusunda temkinli davranacağı yönünde birleşiyordu. Nitekim öyle de oldu. TÜÎK verilerine göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2016 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 31 bin kişi artarak 3 milyon 290 bin kişi oldu.

İşsizlik oranı ise 0.2 puanlık azalış ile yüzde 11.1 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde istihdam edilenlerin sayısı 2016 yı Ocak döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 821 bin kişi artarak 26 milyon 275 bin kişi, istihdam oranı ise 0.7 puanlık artış ile yüzde 45 oldu. Henüz ilk yarıya dönük rakamlar açıklanmamış olsa da bu dönemde istihdamın büyük ölçüde artmadığını ancak ikinci yarıda yatırımların artışıyla bu yönde olumlu bir tablo çizileceğini söylemek mümkün.

“İLK YARI SÜRPRİZLERLE DOLUYDU”

İstihdam araştırmalarıyla öne çıkan insan kaynakları danışmanlık şirketi Man-power Türkiye’nin ilk yarıya dönük öngörülerini paylaşan Manpower Türkiye Genel Müdürü Reha Hatipoğlu, bu yılın ilk yarısını değerlendirdiğinde şunları söylüyor: “Yılın ilk yansı hepimiz için sürprizlerle doluydu. Birçok şirket yıllık bütçelerini Şubat-Mart dönemine kadar onaylamadı ve dolayısıyla yatırımlar ikinci çeyreğe sarktı. İstihdam piyasalarında çok yavaş geçen iki aym ardından, Mart’tan itibaren artan istihdam ivmesi, Mayıs ayı itibariyle yeniden yavaşlamaya başladı. Açıkçası, yılın ilk çeyreği ile ilgili öngörülerimiz daha hareketli bir istihdam piyasasını göstermekteydi ama gerçekleşen tablo farklı oldu. Yılın ikinci çeyreği ile ilgili beklentilerimiz ise genel anlamda gerçekleşti.”

İŞVERENLER OLUMLU

Uzmanlar ilk yarıda istihdam hızının yavaşladığı konusunda hemfikir. Ancak ikinci yarıda tablonun bir miktar da olsa tersine döneceğini söylüyorlar. Manpower Türkiye’nin yılın ikinci yarısının ilk üç ayını yani Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan İstihdama Genel Bakış Araştırması’nın sonuçları işveren güvenindeki azalmaya dikkat çekerken, işverenlerin özellikle dördüncü çeyrekte çalışan sayısında artış beklediğine işaret ediyor. Araştırmadan hareketle yılın üçüncü çeyreğinde işverenlerin yatırım tarafında elini yavaş tutacağına dikkat çeken Hatipoğlu, iş piyasalarının dördüncü çeyrekten önce eski günlerine dönmeyeceğini ancak istihdamın yıkıcı bir duraksamaya girmeyeceğini söylüyor ve ekliyor: “İstihdam hızı yavaşlaşa da görüştüğümüz bin işverenin neredeyse beşte biri önümüzdeki aylarda çalışan sayılarında belirli oranda artış beklediklerini ilettiler. Üçüncü çeyrekte özellikle büyük ölçekli firmaların daha olumlu bir bakışa sahip olduğunu görüyoruz.” Bu tablonun, özellikle turizm sektöründe yaşadığımız duraksamanın bir yansıması olduğunu belirten Hatipoğlu, tüm sektörlerin asgari ücretteki artışa halen uyum sağlamaya çalıştığını ve ihtiyaçlarım daha az sayıda çalışanla karşılamayı tercih ettiğini söylüyor.

KARADENİZ VE İÇ ANADOLU

Manpovver İstihdama Genel Bakış Araştırması’nın 2016 üçüncü çeyrek sonuçlarına göre, en güçlü işe alım beklentisine sahip bölgesel iş piyasalarının Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinin olması bekleniyor. Sektörel bazda ise en güçlü işe alım beklentileri üretim sektöründen geliyor. Bu sektördeki istihdam artışını tetikleyen başlıca sebep, ihracata yönelik üretim yapan firmaların rekabet gücünü hala koruyor olması.

Finans, sigorta, gayrimenkul ve kurumsal hizmetler sektörünün yanı sıra kamu ve sosyal hizmetler sektörlerinde de istihdam beklentisinin yılın üçüncü çeyreğinde olumlu olduğu ifade ediliyor. Yılın son döneminde ise, enerji ve ilaç sektörlerinde bir istihdam artışı söz konusu olabilir. Enerji sektörü yeni yatırımları çekmek adına en parlak sektör olarak öne çıkıyor. İlaç sektörünün de, üçüncü çeyrek küçülmesinin ardmdan, yeniden atağa geçmesi bekleniyor.

İNŞAAT VE ENERJİ REVAÇTA

“İlk altı aylrk sürece bakıldığında konjonktüre göre istihdam oranı ve sektörlerin tercih edilirliği değişiklik gösterdi” diyen HRM Yönetim Kurulu Başkanı İlknur Seven ise, tarım ve turizm sektörlerinde yaşanan olumsuzluklardan dolayı istihdamda yüzde 26 oranında düşüş yaşandrğr bilgisini veriyor. Şirketlerin bu süreçte ihtiyaca rağmen pozisyon açma ve uygun adaya karar verme konusunda çok hızlı ilerlemeyi tercih etmediğini söyleyen Seven, orta ve üst düzey yönetici seçme ve değerlendirme sürelerinin bu dönemde biraz uzadığım ve normal istihdam öngörülerinin biraz altında kaldığına dikkat çekiyor.

Asgari ücret zammının da etkilediği sektörlerde, şirketlerin bütçesine bağlı olarak istihdam oranında düşüş olduğunu gözlemlendiğini belirten Seven, istihdam oranının yılsonuna doğru artacağını tahmin ediyor. Özellikle kentsel dönüşüm projelerinden dolayı gayrimenkul ve inşaat sektöründe bir artış yaşanabileceğine dikkat çeken Seven, ek olarak son dönemde bütün dünyada oldukça revaçta olan yenilenebilir enerji sektörünün ülkemizde de artan yatırım projeleri ile birçok iş imkânı sağlayacağına inanıyor.

“İKİNCİ YARI İHTİYATLI BAŞLADI”

Yılın ikinci yarısının da ilk yarı gibi ihtiyatlı başladığını söyleyen İK danışmanlık şirketi KRM Genel Müdürü Kerim Paker ise, yılın son çeyreğinin daha hareketli olacağım söylüyor ve şunları dile getiriyor: “Yılın son çeyreğinde çok daha hareketli günler geçireceğimizi biliyoruz. Bir sonraki senenin bütçe ve iş planlartntn bu dönemde hazırlanması çalışanları yoğun bir beklentiye itiyor. Firmalar da senenin sonuna yaklaşılmasından hareketle yıllık hedeflerini tamamlamaya yönelik daha cesaretli aksiyonlar alıyorlar. Bizim sektörümüzde yılın son çeyreği ve bir sonraki yılın ilk ayları her zaman personel hareketliliğinin yaşandığı dönemlerdir. Bu sebeple yoğun aylar bizi bekliyor.”

İLANLARDA ARTIŞ VAR

Peki, iş ilanları ne durumda? Kariyer.net verilerine göre, 2016’nin ilk altı ayı 2015’in aksine hareketli geçti. 2016’nm ilk altı ayında toplam 137 bin 30 ilan yayınlanırken bu rakam geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 16’lık bir artışa denk geliyor. Diğer yandan yeni ilan sayısı 99 bin 360 olarak gerçekleşirken; 2015’in ilk altı ayına göre yüzde 8 arttı. “Bu oranlar bize 2016’nın istihdam piyasasında olumlu devam ettiğini ispat ediyor” diyen Kariyer.net Genel Müdürü Yusuf Azoz, yılı değerlendirirken şunları söylüyor: “2016’nin ilk altı ayında tekstil, yapı ve sağlık en çok iş imkanı sunan sektörler arasında yer aldı. Turizm sektöründe ise beklenenden daha fazla bir düşüş yaşandı. Ticaret, üretim ve otomotiv sektörlerinde yusut ise sene başından beri düzenli olarak iş ilanı sayısında artış var. Bu yükseliş yılın ikinci yarısında da devam edecek gibi görünüyor” dedi.

Zeynep Doğrul AŞAR / Oxygen Consultancy
Öne çıkacak sektörler

Sektör dinamiklerine ve iş ilanlarına dayanarak en çok istihdam artışının yapı ve inşaat, eğitim, turizm ve otelcilik, perakende, bilişim, üretim, hizmet, gıda ve sağlık sektörlerinde olacağını öngörüyoruz.

■ Yapı ve inşaat sektöründe 2016’nın ilk yarısında ciddi bir istihdam artışı yaşandı. Yılın ikinci yarısında da benzer bir artış olması muhtemel.

■ Eğitim sektöründe çok yoğun bir şekilde öğretmen istihdamı gerçekleşmeye devam edecek gibi görünüyor. Özellikle yabancı dil öğretmen alımı yoğun olabilir.

■ Son dönemde biraz sekteye uğramış olsa da turizm Türkiye’de önemli ve büyüyen bir sektör. Çalışan deviniminin de yoğun olduğunu düşünürsek istihdam artışı kaçınılmaz, zira hizmet sektöründe kadroların bir anda boş kalması işverenlerin kaçındığı bir durum. Bu sektörde üst düzeyden ziyade servis elemanı gibi rollerde istihdamın yoğunlaşması muhtemel.

■ Perakende ve gıda tüketici ihtiyaçları doğrultusunda hep büyüyecek olan sektörlerden. Bu sektörlerde en yoğun istihdam satış alanında yaşanacak gibi görünüyor.

■ Sağlık sektörü ise yine ihtiyaçlar doğrultusunda orantılı bir şekilde büyüyen ve yoğun istihdam yapan bir sektör. Uzman doktor ve hemşire alımında günden güne artış olmakla beraber, son dönemde istihdamın yoğunlaştığı bir başka alan da hasta danışmanlığı. Özellikle özel hastaneler, hizmet kalitesini de yükseltmek adına hasta danışmanı ve benzeri pozisyonlar açıyor, hatta turizm ve otelcilik gibi alanlardan yönetici transferi gerçekleştiriyorlar. Yani sadece sağlık personelinde değil, idari kadrolarda da istihdam artışı gözlenmekte.

■ İlaç sektörü son 3-4 senedir fiyat düşüşleri nedeniyle içinde bulunduğu darboğazdan yavaş yavaş sıyrıldığı için bu sektörde de istihdam artışı gerçekleşiyor. Devlet yerli üreticiyi teşvik ettiği için özellikle yerli şirketlerin yoğun bir şekilde istihdam yapmalarını öngörüyoruz.

■ Büyük bir hızla gelişen teknoloji göz önünde bulundurulduğunda ise bilişim sektörünün de büyümesi kaçınılmaz. Firmalar özellikle kuvvetli teknik altyapı gerektiren pozisyonlar için yazılım uzmanları gibi yeni çalışanlar istihdam etmeye meyilli.