Piyasayı Canlandıracak Bahar Müjdesi
EKONOMİ yönetiminden iç piyasayı canlandıracak “bahar müjdesi” geldi. Geçen yıl konut, otomotiv, beyaz eşya ve mobilyada başlatılan KDV ve ÖTV indirimlerinin 31 Mart’ta sona erecek olan süresi yeniden uzatıldı. 1 Nisan 2019 itibarıyla yürürlüğe girecek Cumhurbaşkanı kararma göre konutta vergi indirimi desteği 31 Aralık’a kadar devam edecek. Bu kararla yüzde 18’lik KDV dilimine giren konutlarda KDV yüzde 8 olacak. Tapu harçlarında daha önce yüzde 4’ten yüzde 3’e indirilen oran yüsonuna kadar uygulanacak.
Mobilyada yüzde 8 KDV ve beyaz eşyada ÖTV’nin sıfırlanması uygulaması 30 Haziran’a kadar devam edecek. Ticari araçlarda KDV oranının yüzde 18 yerine yüzde l’e indirilmesi uygulaması, römorklar ile diğer römorklar için KDV oranının yüzde 1 olarak uygulanması kararı 30 Haziran’a kadar uzatıldı. Vergisiz fiyatı 70 bin TL’nin altında olan otomobillerde ÖTV oranının yüzde 45’len yüzde 30’a, fiyatı 70 bin ile 120 bin TL arasında olan araçlarda yüzde 50’den yüzde 35’e düşürülmesi uygulaması da 30 Haziran’a kadar devam edecek.
22 Mart itibarıyla yürürlüğe giren bir diğer Cumhurbaşkanı kararı ile İkinci el otomobildeki KDV uyuşmazlığı sorununun çözümüne ilişkin adım atıldı. Buna göre ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapan mükelleflerce satın alınan araçlarda uygulanan KDV oranı, araç satılırken de geçerli olacak.
KONUT SEKTÖRÜ TOPARLANIYOR
Mobilya sektörü, beyaz eşya ve otomotivde ticari araçlardaki indirimin devamı noktasında adım attıklarını, ikinci el otomobilde KDV uyuşmazlığı konusunu çözdüklerini ifade eden Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak yaptığı açıklamada Mart itibarıyla günlük takip ettiği rakamların konutta çok güçlü bir toparlanmaya işaret ettiğini vurguladı. Faizlerin yüzde 1.28’lere geldiğini belirten Albayrak, Mayıs gibi yüzde 0.98’i görüncc sektördeki sürecin daha da hızlanacağını kaydetti.
Bakan Albayrak, Türkiye ekonomisinin özellikle 1 Nisan’dan sonra her geçen gün daha güçlü ve emin adımlarla yoluna devam edeceğini ifade ederek, Türkiye’nin dört buçuk yıla yakın seçim olmayan bir döneme girdiğini ve söz konusu dönemde çok önemli adımlar atacağını söyledi. Kademeli bir şekilde gerçekleştirilecek kısa, orta ve uzun vadeli yapısal değişim ve dönüşüm reformlarının alt yapısını tamamladıklarını dile getiren Albayrak, sermaye piyasaları, bankacılık piyasası ve reel sektörle ilgili destek teşvik altyapı mekanizmalarının yanı sıra çalışmalarında vergi ayağının çok önemli bir yeri olduğunu vurguladı. Albayrak, vergileri artırarak değil optimize ederek, verenin de alanın da karşılıklı mutlu olacağı bir ekosistemle ilgili çalışma yaptıklarını belirterek, Nisan, Mayıs gibi ana çerçevenin biteceğini kaydetti. Albayrak, paydaşlarla konsolide ettikten sonra bu yılın ortası gibi köklü bir vergi reformu adımı atacaklarını -açıkladı. Bakan Albayrak, enflasyonda yılın ikinci yarısında tek haneli rakamlar beklediklerini yineledi.
“İNDİRİMLER KALICI OLSUN”
KDV ve ÖTV indirimlerinin süresinin uzatılması memnuniyetle karşılandı. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, yaptığı açıklamada vergi indirimlerinin uzatılmasının piyasaları rahatlatacağını belirterek, enflasyon oranlarının düşmeye devam edeceğini ve sektörlerin canlanacağını kaydetti. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün Kasım’dan itibaren devreye alman ÖTV ve KDV indirimlerinin, devam eden beş aylık süreçte pazar daralmasını azaltıcı etki yarattığını vurgulayarak, “Vergi indirimlerinin devam etmesiyle daralmanın şiddetinin daha da azalarak iç pazarın 400-450 bin adet aralığında gerçekleşmesini öngörüyoruz” dedi.
Otomotiv Distribütörleri Derneği’nden (ODD) yapılan açıklamada, ÖTV ve KDV indirimlerinde sürenin uzatılmasının otomotiv ekosisteminin korunarak geliştirilmesi, küresel otomotiv arenasında sektörün rekabet gücünün devamlılığı ve desteklenmesi adına çok önemli olduğuna dikkat çekilerek, tüketicinin otomotiv ürünlerine olan talebini, erişimini olumlu etkileyeceği vurgulandı.
İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği ve Mobilya Dernekleri Federasyonu Başkanı Ahmet Güleç, 30 Haziran’a kadar uzatılan KDV indiriminin bahar döneminde sektörü hareketlendireceğini belirterek, sektörün temel beklentisinin KDV indiriminin kalıcı hale gelmesi olduğunu vurguladı. Mobilya Sanayi îş Adamları Derneği Başkanı Nuri Gürcan da sektöre can suyu olan KDV indirimlerinin kalıcı olması talebinde bulundu. Züccaciyeciler Derneği Başkanı îsmail Erdoğan geçen yılın son ayında.-bitecekken 31 Mart 2019’a kadar <ruzatılan ÖTV’nin sıfırlanmasının, 30 . Haziran’a kadar tekrar uzatılmasının ‘ sektör açısından olumlu bir adım olduğunu, sektörde bir hareketlenme meydana geleceğini dile getirdi. İstanbul inşaatçılar Derneği (ÎNDER)
Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, sektörün şu anda her türlü teşvik ve desteğe ihtiyacı olduğunu belirterek, söz konusu indirim ve teşviklerin kalıcı olması ve tüketiciye direkt yansıtılması temennisinde bulundu.
TÜKETİCİ GÜVENİ ARTTI
TÜÎK ve TCMB işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2.9 artışla 59.4 oldu. Endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. TÜ1K verilerine göre gelecek 12 aylık döneme ilişkin yapılan sorgulamalara göre Mart’ta, bir önceki aya kıyasla hanenin maddi durum beklentisi yüzde 4 artarak 78.3, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 4.9. artarak 78.6, tasarruf etme ihtimali endeksi 0.1 azalışla 22 değerini aldı.
TÜÎK geçen hafta Şubat ayı yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) verilerini de açıkladı. Buna göre ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurtdışma ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen YD-ÜFE, Şubat’ta bir önceki aya göre yüzde 1.79 düştü. YD-ÜFE geçen yılın aynı ayma göre ise yüzde 30.71 artış gösterdi.
Geçen hafta açıklanan verilerden bir diğeri ise dış ticaret endeksleriydi. TÜÎK verilerine göre ihracat birim değer endeksi Ocak’ta yıllık yüzde 5.5 azalışla 92.6 olurken, ihracat miktar endeksi yıllık yüzde 11.9 artışla 149.6 düzeyinde gerçekleşti. İthalat birim değer endeksleri Ocak’ta yıllık yüzde 3.1 azalışla 91.2, ithalat miktar endeksi yüzde 24.9 azalışla 111.2 değerini aldı.
Bu arada Merkez Bankası haftanın son iş günü akşam saatlerinde finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler dikkate alınarak, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verildiğini bildirdi.
FED FAİZDE DEĞİŞİKLİĞE GİTMEDİ
ABD Merkez Bankası (Fed) geçen hafta beklentiler doğrultuşunda politika faiz oranını yüzde 2.25- yüzde 2.50 aralığında sabit tuttu. 2019 faiz artırım tahminini sıfıra düşürdü. Banka bilanço küçültmesinin Eylül’de sona ermesini öngördü. Fed Başkanı Jerome Powell yaptığı açıklamada bilanço normalleşmesini revize ettiklerini, normalleşmenin kademeli olacağını dile getirdi.
Prof. Ferman, Fed’in üç yıl sürdürdüğü sıkılaştırma politikasını birdenbire sona erdirdiğine dikkat çekerek, çekirdek enflasyon, işsizlik gibi her türlü veride karamsara yakın veya resesyona uzak olmayan daraltıcı revizyonlara gittiğinin altını çizdi. Bunun ABD ekonomisinin sıkıntılı patikaya ilerlediğini gösterdiğini ifade eden Ferman, “Başkan PowelPin çizdiği ‘her şey yolunda gidiyor’ tablosuyla birebir örtüşmüyor. 2019 yılı içinde faiz artırma unsurları ortadan kalktı. Eylül sonunda da bilanço dağıtmayı durduracak. Bu kadar da güvercin bir duruş beklemiyorduk. Elbette bizim gibi ülkeler için olumlu bu durum. TCMB’nin duruşunu bir anda değiştirmesine neden olmaz. TCMB bence Haziran’a kadar bekle gör politikasını izlemeyi sürdürecektir” dedi.
Prof. Dr. Murat FERMAN / Beykent Üniversitesi Rektörü
“Sıkılaştırıcı politikalara mevzi etki yapar”
Mobilya başta olmak üzere bazı sektörlerde vergi indirimlerinin kalıcı olması talepleri vardı. Hükümetin bunları kalıcı hale getirmeyip süre uzatımına gitmesi, ekonomideki gelişmeleri yakından takip ederek ayar mekanizmasını buna göre çalıştırma isteğinden kaynaklanıyor. Konuttaki daralma dikkate alınarak vergi indirimleri yılsonuna kadar uzatıldı.
Bu karar hükümetin teşvik ve talebi artırıcı politikalarını battaniye gibi her tarafa düşünmeden yaymadığını, sektör bazında ve vade şeklinde yaptığını gösteriyor. Bütçedeki son gerçekleşmeler vergi gelirlerinin düştüğüne işaret ediyor. Vergi gelirlerinin yeniden artırılması için de ticaretin, alışverişin olması lazım. Dolayısıyla iç talebi tekrar canlandırmaya yönelik böyle bir adım atılması beklenen bir karar. Ayrıca Türkiye’de büyümenin yeniden pozitife döndürülmesi gerekiyor. Bu açıdan da olumlu bir karar.
Bu indirimler talebi artırırsa, talebe dayalı enflasyonda da bir miktar yukarı yönlü hareket görülebilir. Türkiye’nin geldiği şu noktada; enflasyonun kaynakları arasında elbette talep var ama arza dayalı ÜFE, kur geçişkenliği bu faktörün önünde. Bu karar, sıkılaştırıcı politikalara ters etki yapmaz, mevzi etki yapar.
Prof. Dr. Erhan ASLANOGLU / Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı
“Doğru bir karar”
Vergi indirimlerinin uzatılmasının zayıf seyreden ekonomik aktiviteyi ve tüketimi canlandırabilmesi, seçim sonrası uygulanacak ekonomi politikalarına bağlı. Ekonomide yapısal reformlar konusunda adım atılması, tüketici ve yatırımcı güvenini artırır. Ekonomi yönetimi, seçim sonrasında böyle bir gündemi olduğunu, yapısal reformlarla ilgili düğmeye basılacağını söylüyor. İşte o zaman vergi indirimleri büyümeye daha fazla katkı sağlayabilir. Enflasyonun çok yüksek olduğu bir yılda inişin güçlü olması önemli. 0 nedenle vergilerin bir anda eski düzeyine getirilmesi bu açıdan riskli olurdu. Bu talep koşullarında, doğru bir karar olduğunu düşünüyorum. Bu kararın TCMB’nin beklentileri dahilinde olduğunu, bu nedenle faiz kararını etkilemeyeceğini öngörüyorum. ABD Fed’in kararı ise faiz indirimi konusunda TCMB’nin elini bir miktar güçlendirir. TCMB açısından seçim sonrası ilk üç haftanın nasıl geçeceği önemli olacak. Konut alımı da güvenle çok alakalı. Uygulanacak ekonomi politikalarıyla güven artışı sağlanması halinde konutta da ertelenen talep devreye girecek. Devam eden vergi indirimleri de bunun bir ayağını oluşturacak. Sektörde ‘arz-talep dengesinin sağlanması zaman alacak.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA