Reel Sektör Okulların Açılmasıyla Canlanacak
Reel sektör, ümitlerini bu yıl ekim ayına ötelemiş durumda. Okul açılışı dışındaki ihtiyaçların daha çok ekim ayında karşılanmasını bekleyen sektör temsilcileri, yılın en iyi ayının ekim olacağını düşünüyor…
PİYASALARIN ‘sezon başlangıcı’ olarak kabul ettiği bir eylül ayı daha geldi çattı. Genellikle yazın rehavetinin terk edildiği eylül ayı, birçok sektör için yeni sezonun açılışı sayılır. Tatilden dönüşlerin tamamlandığı, okulların açıldığı eylül ayında giyimden gıdaya kırtasiyeden inşaata birçok sektör canlanır. Daha doğrusu canlanırdı. Bu yıl piyasalar eylülden ziyade ekim ve kasım aylarından umutlu. Ramazanın yaz aylarına rastlamasıyla tatile geç çıkılmasının büyükşehirlere dönüşü geciktireceği belirtiliyor. Ayrıca cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından yeni hükümetin kurulmasının eylül başını bulmasının da piyasaları beklentiye ittiği belirtiliyor. Bu nedenle piyasalarda ‘olumlu’ beklentiler ekime ötelenmiş durumda.
“EYLÜL DEĞİL EKİM”
Calvin Klein’dan Emprio Armani’ye, Maidenform’dan Got-tex’e kadar onlarca markanın hazır giyim ve iç giyim distribütörü olan Çiçek İç Giyim’in Yönetim Kurulu Üyesi Sami Stamati, ticari atmosferin siyasi atmosferle birebir ilintili olduğunu belirterek sözlerine başlıyor. “Tüketici siyasi gelişmelerden çok etkileniyor” diyen Stamati eylülden ziyade ekim ayından umutlu: “Eylülde kışlık masraflar, okul masrafları yapılıyor. Ekim sonunda da tüketici indirim beklentisine giriyor. Artık ana sezon indirimin başladığı sezonlar olmaya başladı. Bence tüketici eylülden ziyade indirimin başladığı ekimde ihtiyaçlarını karşılayacak.”
Türkiye genelinde dokuz alışveriş merkezi ile altı hipermarketi olan Özdilek Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Özdilek ise, Stamati’nin aksine eylülde piyasalarda hareketin başlayacağına inanıyor. İnsanların kışlık alış verişlerini eylülde yapacağını düşünen Özdilek, “Doğru malı doğru fiyatla bulunduranlar öne çıkacak ve iyi satış yapacak. Zaten cirolarımızda her ay enflasyonun üzerinde artış oluyor. Bu sene genelinde yüzde 11 büyüyeceğimizi düşünüyoruz” diye konuşuyor.
‘SATIŞLAR YÜZDE 20 ARTAR’
Süvari Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Coşkun’a göre erkek giyimcilerin işleri yazın düşüyor. Eylül’de okulların açılmasıyla birlikte öğretmenler göreve başlarken, üniversite öğrencileri de kışlık alışverişlerini yaparak okuyacakları şehre gidiyor. Bu nedenle işlerin eylül ve ekim aylarında daha iyi olacağını düşünerek planlarını yaptıklarını söyleyen Coşkun, “Hatta geçen seneye göre işlerimizin eylül- ekim aylarında yüzde 20 daha iyi olacağını tahmin ediyoruz. Ekimde kurban bayramı alışverişi yapılacak. Ben ekimin bu yılın en iyi ayı olacağını düşünüyorum” şeklinde konuşuyor.
HAREKET BAŞLADI BİLE
Kırtasiye ve matbaa sektörü eylül ayını iple çekiyor. Okullara yönelik basım yapan matbaalarda hareket ağustos aymın ortalarından itibaren başlıyor. İstanbul Haramidere’de 200 çalışanı ile faaliyetlerini sürdüren Mega Basım’m CEO’su Selim Kondu, eylülde işlerin hareketleneceğinin sinyallerini aldıklarını söylüyor. Kondu, “Biz yaymevlerine kitap üretimi yapıyoruz. Çalıştığımız yaymevlerinden okuma kitabına yönelik yüklü siparişlerini olacağı bilgisini aldık, hazırlıklara başladık. Zaten bu dönemde sektörümüzde işler yüzde 20-30 artar” diyor. Kondu, şirketlere yönelik çalışan ticari matbaalarda ise hareketlenmesinin ekim ayında olmasını bekliyor. Kondu, yılbaşı promosyonlarına yönelik basımların da ekimden itibaren hız kazanacağını tahmin ediyor.
“EKİMDEN ÜMİTLİYİZ”
Gıda perakendecileri de eylülden ziyade ekim ayından umutlu… Okulların eylülün ortasında açılacak olması, Anadolu’dan metropol şehirlere dönüşleri geciktirecek. Dönüşlerin ardından ilk olarak okul ihtiyaçlarına odaklanan ailelerin, gıda alışverişlerini daha çok ekim aylarına ötelemeleri olası görülüyor. Türkiye’de yerel marketlerin en önemli örgütlenmesi olan Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Mustafa Altunbilek, “Bu yıl ekim-kasım aylarının en iyi aylarımız olacağım tahmin ediyoruz” diyor. Metropol şehirlere dönüşle birlikte gıda perakendesinde bir hareket başlayacağını belirten Altunbilek, “Ağustos ayında işler biraz düştü. Eylülden ziyade ekim ve kasım aylarında cirolarımızın yüzde 15-20 civarında artacağını düşünüyorum” diye konuşuyor.
“PİYASA RAHATLAR”
AVM ve caddelerde 55 mağazası bulunan Diego Opmar Op-tik’in Yönetim Kurulu Başkanı Se-mih Saraçoğlu da okullar eylülde açıldığı için tüketicinin okul masraflarına odaklanacağı görüşünde. İkincil ihtiyaçların ekim ayma ötelenmesini bekleyen Saraçoğlu şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ekim ayında satışlarımızın eylüle göre daha iyi olmasını bekliyoruz. Zaten eylülde satışlar ekime göre yüzde 7-8 daha düşük olur. Ayrıca bu sene seçimler piyasayı çok etkiledi. Piyasa yeni hükümetin kurulmasını bekliyor. Eylülde bunlar netleşince ekimde piyasa biraz daha rahatlar.”
OTOMOTİVDE SINIRLI TOPARLANMA
Otomotiv sektörü bu yıl eylül ayından çok ümitli değil. Bunun nedeni ise yılbaşından bu yana iç piyasada devam eden daralma. Zira, bu yılın ilk yedi ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 daraldı. Temmuz ayında ise otomobil ve ticari araç satışları bir önceki yılın aynı ayma göre ortalama yüzde 16 azalmıştı. Güney Koreli SsangYong’un Türkiye distribütörü olan Şahsuvaroğlu Dış Ticaret’in Genel Müdür Yardımcısı Yunus Şahsuvaroğlu, otomotivdeki daralmanın gittikçe yavaşladığını söylüyor.
Sektördeki ihtiyatlı toparlanmanın eylül ve ekim aylarında da sürmesini bekleyen Şahsuvaroğlu şu değerlendirmeyi yapıyor: “Her yıl eylül ayında, ağustos ayına göre satışlar yüzde 3 ila 6 oranında artar. Bu
yıl da paralel bir gelişme bekliyoruz. Eylülde geçen yıla göre bir daralma görebiliriz ama bu yüzde 15 seviyesinde gerçekleşebilir. Ekim ayı içinde de ihtiyatlı toparlanma devam eder. Bu toparlanmada yeni kampanyaların olumlu etkisinin olacağını düşünüyorum.”
