Sağlıklı yaşam asistanı geliştirdiler

Kafa kafaya verip “idrardan vücut haritası çıkaran bir sağlıklı yaşam asistanı” geliştirdiler. İki genç Türk bilimkadınının geliştirdiği Vivoo adlı uygulamanın mart ayında Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu’ndan (FDA) onay alması bekleniyor…

TÜM dünya, ülke giderlerinin en büyük kalemlerinden birini oluşturan sağlık harcamalarını kısmak için, “insanların daha az sıklıkla hastaneye gelmesi için ne tür koruyucu önlemler alabiliriz?” ve “Tanı konulması için gereken test ve taramaların süresini nasıl kısaltabiliriz?” soruları üzerinde çalışıyor. Bu konular sadece devletlerin değil, teknoloji şirketleri ve girişimcilerin de ilgisini çekiyor. ABD’deki teknoloji şirketleri robotik cerrahi çözümlerden, sanal gerçeklikle tarama yapan yazılımlara yüzlerce proje geliştiriyor.

ITÜ Arı Teknokent kapsamında projelerini yürüten 24 yaşındaki ÎTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü mezunu Gözde Büyükacaroğlu ve 25 yaşındaki YTÜ Biyomühendislik mezunu Miray Tayfun da bu konu üzerine kafa yorarak “idrardan vücut haritasını çıkaran bir sağlıklı yaşam asistanı” geliştirdiler.

Vivoo, insanların başta beslenme olmak üzere yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirerek hastaneye gitmeden sorunlarını çözebilecek bir “wellness” (esenlik) uygulaması. Kişinin idrar testinden temel sağlık değerlerini ölçen bir kit geliştiren bu iki genç, “sağlıklı beslenmeye önem veren ve egzersiz yapan” milenyum nesli ile beyaz yakalıları hedef alarak oldukça “akıllı” bir proje geliştirmiş.

Büyükacaroğlu ve Tayfun iki parlak bi-limkadım olmalarının yanı sıra, son yıllarda oldukça popüler olan bireysel ve kurumsal fonlama sitesi Kickstarter’da kendilerini tüm dünyaya ispat etmek isteyen iki cesur girişimci. Pek çok genç girişimci gibi, projelerini Kickstarter ile hayata geçirmeyi planlayan Büyükacaroğlu ve Tayfun’un amacı, önce eylül ayında şirketlerini kurdukları ABD pazarına, ardından da Avrupa ve Türkiye pazarına girmek.

FDA’DEN ONAY ALINACAK

Sağlığın ekonomi giderlerinin yüzde 20’sini oluşturduğu ABD’de, bu yüzdenin en büyük kısmı olan hastane harcamaları kısılmaya çalışılırken, Vivoo şu anda hastaya tam konulması için yapılan test veya koruyucu hekimlik görevi gören yüzlerce proje gibi Amerikan Gıda ve İlaç Kuru-mu’ndan (FDA) onay almayı bekliyor. İki genç Türk bilimkadınının altı ayda geliştirdiği Vivoo’nun mart ayında onay alması bekleniyor.

Wellness kitlerinin doğum kontrol kiti ile aynı Jdasmanda değerlendirilip onay alacaklarını belirten Büyükacaroğlu, Latince “canlı” anlamına gelen vivo’dan esinlenerek oluşturdukları Vivoo’nun ne işe yarayacağını ve insanların işini nasıl kolaylaştıracağım şöyle anlatıyor:

“Vücudunuzda olan her şeyi idrarınızdan anlayabilirsiniz. Tabii büyük hastalıklar hariç. Biz buradan yola çıkarak bir idrar kiti geliştirdik. Üzerinde on tane parametre var. Bu parametreler vücudunuzda enfeksiyon var mı veya alkol var mı, ne kadar su tükettiniz, şeker hastası mısınız, gün içinde nasıl besleniyorsunuz, ana veya ara öğünlerinizi atladınız mı gibi soruların cevaplarını veriyor. Kitin üzerindeki 10 parametre bizim sizin genel vücut haritanızı çıkarmamızı sağlıyor. Bu 10 parametre ayrı ayrı değerlendirilirken, parametreler birer kombinasyon da oluşturuyor. Örneğin, idrarınızda lökosit görmemiz vücudunuzda enfeksiyon olduğunu gösterirken, bu. değeri protein ile birlikte görmemiz böbrek yollarınızda bir enfeksiyon olduğunu gösteriyor. Sadece proteinse böbreğinizin iyi çalışmadığını gösteriyor.”

TANI DEĞİL, TAVSİYE

Tam ve teşhis uygulaması yapmadıklarını ve küresel değeri 3.7 trilyon doları bulan wellness pazarına hitap ettiklerini belirten Büyükacaroğlu, “Vücutta ciddi anlamda bir sorun varsa bu 10 parametreden biri veya birkaçı bu sonucu bize gösterecektir, ki biz o zaman kişiye doktora gitmesini tavsiye ediyoruz. Biz değerlerin belirli bir aralıkta yüksek veya düşük olması halinde beslenmeye dönük tavsiyelerde bulunuyoruz” diyor.

İdrarda bazı değerlerin yüksek ve düşük çıkması halinde, beslenme uzmanı ve doktorlardan oluşan ekibin kişiye beslenme önerilerinde bulunduğunu belirten Büyükacaroğlu şunları söylüyor:

“Bir değerin ve değer kombinasyonlarının ne anlama geldiğini biliyoruz ve buna göre bir beslenme önerisinde bulunuyoruz. Çalıştığımız beslenme uzmanlan ve doktorlarla birlikte ‘Yaban mersini yiyin’ diyoruz. Ancak tabii söz gelimi bir değeri çok yüksek bulduk. O zaman doğrudan ve hemen bir doktora yönlendiriyoruz. Öte yandan artık insanların çok bilinçli olduğunu ve vejetaryen, vegan, kan grubu gibi beslenme tiplerini uyguluyorsanız ve benim size enfeksiyonu gidermek için önerdiğim besin size uymuyorsa, siz kitin uygulamasında belirtebilirsiniz. Bu öneri size bir daha gösterilmeyecek ve yerine başka bir öneri getirilecektir.”

Veri girmek gerekmiyor

Yapıları araştırmaların insanların kalori ve adım sayacı uygulamalarından ortalama iki hafta sonra çıktıklarını gösterdiğini aktaran Büyükacaroğlu, “Bu uygulamalar sizin ne kadar veri girdiğinize göre çalışıyor. Günde kaç bardak su içtiğiniz veya ne kadar et yediğiniz gibi verileri sisteme girmeniz gerek. İnsanlar bundan sıkılıyor. Sonuç olarak eksik bilgi girdiğiniz için uygulamanın size sunduğu öneriler doğru değil. Bizim sistemimize bilgi girişi yapmanız gerekmiyor” sözleriyle Vivoo’nun farklılığını ortaya koyuyor. Kitin içeriğini hazırlamadan önce 25 ve 50’şer kişiden oluşan iki denek grup üzerinde çalıştıklarını anlatan Büyükacaroğlu, Vivoo’nun bir danışmanlık hizmeti sunduğunu öte yandan insanların “Ananas yiyebilirsiniz” tavsiyesi yerine, “Ananas yemelisin” denmesinden hoşlandığı bilgisini de aktarıyor.

Aylık fiyatı 20 dolar

ABD’den Kickstarter ile çıkmayı hedefleyen Vivoo aylık 20 dolara satılacak. Altı aylık paket program fiyatı ise 50 dolar olarak belirlenmiş.

Paket dahilinde beslenme programının yanı sıra egzersiz ve uyku planlaması da dahil edilecek. Vivoo’nun fikir anneleri Gözde Büyükacaroğlu ve Miray Tayfun’un yaptığı araştırmalar ABD’nin yanı sıra İngiltere’de büyük bir kapasiteye sahip olabileceklerini düşünüyor. İki genç bilimkadını, online’ın yanı sıra işletmeden tüketiciye [B2C] satış modelleri üzerinde de çalışıyor. Bu modellerin başında spor salonlarıyla ortaklıklar yer alıyor.

Vivoo’da bu değerlere bakılacak

■ Enfeksiyon

■ Üroloji

■ Beslenme/böbrek fonksiyonları

■ Beslenme/genel sağlık

■ Menstrüasyon-genel sağlık

■ Su tüketimi

■ Beslenme

■ Karaciğer fonksiyonları

■ Diyabet

Serkan TUTAR / Beslenme uzmanı
Basit ve güvenilir bir yolla sağlık takibi

Gün içerinde tüketilen besinlerin içeriği, içilen suyun miktarı doğrudan idrara yansıyor. Kişilerin günümüzde m temel beslenme davranış bozuklukları nedeni ile sağlıklarını kaybettikleri bilinen bir gerçek. Bu nedenle beslenme alışkanlıklarının değişiminin zaman içerisinde gerçekleşmesi daha uzun yaşamın yanı sıra daha da önemli olan sağlıklı yaşamanın yolunu bize gösterir. Kaliteli yaşam günümüzde en değerli unsur olarak değerlendiriliyor. İdrar tahlillerinin basit bir yolla sürekli olarak güvenilir bir şekilde takip edilebilmesi de kaliteli yaşam olgusu içinde önemli bir yer tutabilir.

Çoğumuzun zamansızlıktan sağlık kontrollerine gidemediği göz önünde bulundurulursa, bu yöntem bize sağlık durumumuzla ilgili bir fikir verebilir.

Şule Güner