Sanayiciler, hızlı toparlanmayla moral buldu

“İHRACAT treninin başına üretim lokomotifini getirerek istikrar ve verimlilik vagonlarını milli ekonomi raylarına oturtuyoruz.” Bu sözler, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a ait… Sanayi üretiminde Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 10.4 yükseliş gerçekleşmesi üzerine Twitter hesabından değerlendirme yapan Bakan Al-bayrak, Türkiye’nin bu oranla sanayi üretiminde OECD ülkeleri arasında birinci, dünyada ise Singapur’dan sonra ikinci sırada olduğuna dikkat çekti.

Sanayi üretiminde Ağustos ayında sağlanan yüzde 10.4’lük yükseliş yalnızca Bakan Albayrak’ı değil iş dünyasını da gururlandırdı. Üretim artışının mimarı olan iş insanları, pandeminin yoğun hissedildiği nisan ayında yüzde 31.3, mayıs ayında da yüzde 19.3 küçülerek dibi gördükten sonra üretimdeki bu yükselişle moral buldular. Haziran ayından itibaren toparlanmaya başlayan piyasaların öncülüğünü yapan imalat sanayi, yılın üçüncü çeyreği için de güçlü bir toparlanmaya işaret ediyor.

“EYLÜL DAHA İYİ GELİR”

Türkiye’nin sanayide lokomotif illerinden Kocaeli’nin Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, sanayi üretimindeki yıllık yüzde 10.4’lük artışı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek sözlerine başlıyor. Zeytinoğlu, “Sanayi üretim endeksi ağustosta aylık yüzde 3.4, yıllık yüzde 10.4 1 arttı. Ağustosta, Avrupa’daki toparlanmaya da bağlı olarak sanayi üretiminde geçmiş yılların potansiyelinin yakalanmasını bekliyorduk. Yıllık gerçekleşen yüzde 10.4’lük artış, pandemi öncesi seviyeyi aşmış durumda. Üretimdeki bu performansı çok olumlu değerlendiriyoruz. Bu artışa yüzde 11.4 ile imalat sanayiden güçlü katkı gelmesi de çok değerli. Bu veriler üçüncü çeyrek büyümesinde olumlu veriler göreceğimize işaret” diyen Zeytinoğlu, sanayinin alt kalemlerindeki rakamları ise şöyle değerlendiriyor:

“Alt kalemlere baktığımızda, ağustos ayında imalat sanayi sektöründe yıllık yüzde 11.4, ara malı üretiminde yıllık yüzde 13.6, sermaye malı üretiminde yıllık yüzde 10.3, orta ileri teknoloji ürün üretimindeki yüzde 17.4’lük artışlar olduğunu görüyoruz. Bu kalemlerdeki yüksek artışları olumlu buluyoruz. Üretimde eylül ayı rakamlarının da iyi gelmesini bekliyoruz. Eylül’de ihracatımız 16 milyar doların üzerine çıkarak yılın başından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Benzer şekilde kapasite kullanım oranlarında da artışlar oldu. Bunların üretime de yansıyacağını ve eylül ayında da artışın devam edeceğini düşünüyoruz.”

“KAYIPLARI TELAFİ EDECEĞİZ”

Kayseri Sanayi Odası (KAYSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyüksimitci’ye göre ekonomideki en hızlı toparlanma sanayide yaşanıyor. Bu hızlı toparlanmanın 2020’yi büyümeyle kapatmak için bir umut olduğunu belirten Büyüksimitci, “Bu hızlı toparlanma sanayinin çarklarının zor koşullarda bile döndüğünün göstergesi ve ileriye dönük umutlarımızı daha da artırdı” diyor. Sanayi üretiminde-ki toparlanmanın üçüncü ve dördüncü çeyrek rakamlarına olumlu yansıyacağını ifade eden Büyüksimitci, “Sanayideki olumlu büyüme ve toparlanmanın diğer sektörlerimizde yaşanması en büyük temennimiz. Coğrafyamızdaki zorluklara ve ihracat pazarlarındaki daralmaya rağmen pandemi sürecini en iyi yöneten ülkelerden biri olduğumuzu düşünüyorum. Üç ve dördüncü çeyrekte daha hızlı bir çıkış yakalayarak, ilk iki çeyrekteki kayıplarımızı telafi edeceğiz. 2020’yi azda olsa büyüme ile kapatacağımıza inanıyorum” diyor.

“SİPARİŞLERDE OYNAKLIK VAR”

Konya Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Sevda Kayhan Yılmaz da sanayideki başlayan hareketlenmeden memnun. Ancak bu hareketlenmenin kendilerini güvene erdiren ve derin bir nefes aldıran seviyeye henüz ulaşmadığını belirten Yılmaz, “Geçen dönem son 11 yılın en kötü ayını gördük. Şimdi de son en iyi aylardan birini yaşadık. Büyük dalgalanma var. Böylesi bir ortamda güvende hissedip yatırıma geçemiyoruz” diyor. “Dövizdeki volatilite ve siparişlerdeki oynaklık bizi tedirgin ediyor” SeVda Kavhan diyen Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Ekonominin ve sanayinin düzelme ve toparlanma eğiliminde olduğu bir gerçek. Çarkların yağlanması ve daha iyi işlemesi lazım. Bu ay işler hareketlendi ama gelecek ay devam edecek mi, bunu bilemiyoruz. Kör uçuş yapıyoruz, belirsizlikler var. Belirsizlik yalnızca Türkiye için değil dünya için de aynı durum söz konusu. Pandemiden öğrendiğimiz şeyler var. Artık mümkün olduğunca farklı alanlara yatırım yapıp, farklı coğrafyalara ürün vermeli ve riski dağıtmalıyız.”

“ENDİŞELİ BİR İYİMSERLİK”

Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Sevimli Ayakkabı ve Deri Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, sanayinin farklı alanlarından değişik sinyallerin geldiği görüşünde. Bu yüzden homojen bir değerlendirme yapmanın mümkün olmadığını belirten Sevimli, “Plastik ve ambalaj sektöründe büyük bir atış var. İhracata yönelik gıda sektörü büyük bir artış gösterdi. Metal ve makine sektöründe ilk başta daralma oldu; halen tedirginlik var. Benim de firmamın içinde bulunduğu Sm deri sektörü ise şanssız durumda. Pandemi öncesinde deri ayakkabıda konkordato ilan eden firmalar nedeniyle piyasa sarsıldı, dengeler bozuldu.

Pandemi üstüne gelince sektör kendini toparlayamadı” diye konuşuyor. İkinci dalga endişesinin sanayicileri birçok sektörde yatırımdan alıkoyduğunu vurgulayan Sevimli, “İtalya yeniden kapanmayı ve önlemlerini sıkılaştırmayı planlıyor. Ticaretle ilgili tedirginlik sürüyor. Sektörümüz için önümüzdeki ayları net göremiyorum. Endişeli bir iyimserlik içindeyim.”

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, sanayi üretim verilerinin pandemi dönemindeki kayıpları telafi etmek için önemli olduğunu ifade ediyor. “Aylık bazda tüm kalemlerin pozitif gerçekleşmesi önümüzdeki döneme dair umutlarımızı daha da artırdı. Pandemiye rağmen sanayinin çarklarının dönüyor olması çok önemli” diyen Sadıkoğlu, Malatya TSO olarak, nitelikli ve ihracat odaklı yeni yatırımlara kapı açmaya devam ettiklerini, Malatya’nın altıncı teşvik bölgesi imkanlarından faydalanma süresinin uzatılmasının hedefler açısından önemli bir gelişme olduğunu vurguluyor.

Mustafa VARANK / Sanayi ve Teknoloji Bakanı
“Sanayide en hızlı toparlanan ülkelerden biriyiz”

Ağustos’ta sanayi üretimi yıllık yüzde 10.4 artarak, Ocak 2018’den bu yana en yüksek performansı yakaladı. Sanayide en hızlı toparlanan ülkelerden birisiyiz. İmalat sanayinde siparişler, yatırım, üretim ve ihracat artıyor. Canlanma 3’üncü çeyrekte istihdama ve büyümeye de yansıyacak. Türkiye sanayideki yıllık yüzde 10.4, aylık yüzde 3.4’lük artışla, ABD’den Çin’e, Almanya’dan Fransa’ya, İngiltere’den Rusya’ya kadar birçok ülkeyi geride bıraktı.

Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Başkanı
“Üçüncü çeyrek büyüme beklentileri artıyor”

Ekonominin arz tarafı ve büyümenin öncü göstergesi olan sanayi üretimindeki toparlanma, hızlı bir ivmeyle devam ediyor. Özellikle imalat sanayindeki siparişler, yatırım ve ihracatın artıyor olması, pandemi öncesine hızlı bir dönüşün olduğuna işaret ediyor.

Üçüncü çeyreğin ilk iki ayı ile birlikte sanayi üretimi, pandemi öncesi Ocak-Şubat ayları ortalamasını yakaladı. Sanayi üretimindeki Temmuz ve Ağustos aylarındaki ivmelenme, üçüncü çeyrekte güçlü büyüme beklentilerini de artırıyor. Gelecek aylarda sanayi üretimindeki artışın devam edeceğine inanıyorum.

Zeki KIVANÇ / Adana Sanayi Odası Başkanı
“Türkiye’nin üretimde yıldızı parlıyor”

Sanayi üretim rakamlarından yola çıkarak Türkiye’nin birçok sektörde toparlandığını vurgulamak mümkün. İlaveten toparlanma üçüncü çeyrekte kaliteli ve kuvvetli büyümemizi mümkün kılacaktır. Sanayide en hızlı toparlanan ülkelerden birisiyiz. İhracatımız Eylül’de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.84 artışla 16 milyar 13 milyon dolara çıkarak pandemi öncesi seviyelerini aştı. Ekonomide canlanma üçüncü çeyrekte istihdama ve büyümeye de yansıyacak. Açıklanan veriler pandemi dönemindeki kayıpları telafi etmek için son derece önemli. Aylık bazda tüm kalemlerin pozitif olması önümüzdeki döneme dair umutlarımızı daha da artırdı.

RAHİME BAŞ UÇAR