Sınırlarını yapay zekâyla koruyacaklar

Yapay zekalı yüz tanıma teknolojisi Avrupa Birliği’nin sınırlarım korumaya yardımcı olacak. Bir yalan makinesi gibi işleyen iBorderCtrl adlı teknoloji, sahte pasaportlarla AB sınırlarını geçmeye çalışanları tespit etmekte kullanılacak…

AVRUPA Birliği (AB) ülkelerine her yıl 700 milyondan fazla insan giriş yapıyor. AB’nin sınır güvenliği bakımından en şikayetçi olduğu konu, sahte AB pasaportuyla ülkeye giriş yapan insanlar. Geçtiğimiz haftalarda Bulgaristan sınırından her biri 4 bin 445 sterlin karşılığında sahte pasaport alan 30 kişinin AB’ye giriş yapması ve bununla bağlantılı olan Bulgar yetkililerin tutuklanmasının ardından, her hafta ortalama 30 kişinin sahte pasaportla AB’ye girdiği ortaya çıkmıştı. İngiliz The Times gazetesine göre Bulgaristan’ın 2007’de AB’ye kabul edilmesinden itibaren son 10 yılda tahmini 115 bin kişi sahte pasaportlarla AB’ye girerek üye ülkelerde yaşamaya “hak kazanmış”.

Pasaportların sahte olup olmadığının anlaşılmasının zor olduğunun farkında olan AB’nin sınır koruma yetkilileri, bu ay başında yaptıkları açıklamayla temel olarak bir yalan makinesi gibi işleyen İBorderCtrl isimli yapay zekalı pilot projeyi Macaristan sınırında devreye sokmuş. Altı ay sürecek ve 5 milyon dolara mal olacak bu proje kapsamında Macaristan, Yunanistan ve Letonya’dan gelen ziyaretçilerin pasaport ve vizelerindeki fotoğrafları ile gelirlerini belgeleyen dokümanlar önceden bir sisteme girilecek. Ziyaretçi sınıra geldiğinde yapay zekah avatarın sorularını cevaplayacak. Bu sırada web kamera ziyaretçinin yüz ifadelerini inceleyecek.

Makine öğrenmesi temelinde geliştirilen yüz tanıma teknoloji sayesinde, yüz ifadelerinin hangi anlama geldiği tespit edilecek. Avatar ziyaretçilere, “Çantanızda ne var?”, “Eğer çantanızı açmanızı ve içinde ne olduğunu göstermenizi istersem, bana cevaplarınızın doğru olduğunu teyit eder misin?” gibi sınır korumaya yönelik temel sorular yöneltecek. Eğer sistem kişiyi şüpheli bulursa veya cevaplarında birbiriyle uyuşmayan kelime veya cümleler varsa, bu noktada sınır polisi devreye gidecek ve gerekli fiziksel aramalar gerçekleştirilecek. Bu yöntemle kişinin yüzündeki ifadeden yalan söyleyip söylemediğinin anlaşılması hedefleniyor.

Şu ana kadar yapılan denemeler, sistemin yüzde 76 oranında doğruyu yansıttığını gösteriyor. iBorderCtrl’ü geliştiren yetkililer, bu oranı yüzde 85’e çıkarmayı hedefliyor. AB’li yetkililer bu projeyi sınır kontrollerini daha etkin kılmak için kullanmayı amaçlıyor ancak yüz tanıma teknolojilerinin farklı coğrafyalardan gelen insanlar üzerinde çok kesin sonuçlar vermemesi bu sistemin en büyük zorluğunu oluşturuyor. Söz gelimi, beyaz ırk üzerinde daha çok test edilen algoritmaların farklı ırk ve renklerde insanların yüzünü tespit etmekte daha az başarılı olması mümkün.

Şule Güner