Tarım arazilerinin miras yoluyla bölünmesini önlemek

Toplam nüfusun üçte birinin tarım bölgelerinde yaşadığı Türkiye’de tarımsal üretimde yeni bir dönem başladı. Tarım arazilerinin miras yoluyla bölünmesini önlemek için hazırlanan kanun teklifi, geçen ay TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Tam adı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu ve Türk Medeni Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” olan yasayla, bugüne kadar miras nedeniyle çok parçalı yapıya sahip tanmsal araziler her ailede tek kişi üzerinde toplanacak. Hükümet, bir yıl içinde tamamlanması planlanan dönüşüm ile büyük ölçekli tarım ve hayvancılık yatırımlarının önünü açmayı hedefliyor.

Tarımsal üretimde dünyanın yedinci büyük ülkesi konumundaki Türkiye’de tarım arazilerinin miras ihtilaflarından kurtularak büyük ‘ölçekli yapılara dönüşecek olması, son yıllarda tarım ve hayvancılık kredilerinde atağa geçen bankacılık sektörünü de harekete geçirdi.

11 YILDA 49 KAT ARTTI

Bankacılık sektörü, son 10 yılda tarım kredilerine özel ilgi gösterdi. İlginin düzeyini rakamlarla görüyoruz. Bankacılık sektörünün tarım bankacılığı aracılığıyla çiftçilere kullandırdığı kredi miktarı 2003 yılında 770 milyon TL iken 2014 yılı ilk çeyreğinde 49 kat artış göstererek 37,6 milyar TL’ye ulaştı. Önümüzdeki birkaç yıl içinde tarım kredilerinin büyüklüğünün 50 milyar TL’yi aşması beklenirken, bankalar da sayıları 3 milyonu aşan tarım işletmelerine ve sektöre yeni giriş yapacak yatırımcılara uygun yeni kredi paketleri üzerinde çalışmaya başladı. Bankaların tarım sektöre ilgisini araştırdık ve bankaların bu kesime yönelik çalışmalarını özetledik.

Tarım sektörünün üretim harcamalarından kaynaklanan finansman ihtiyaçlarının özellikle ekim dönemlerinde ortaya çıktığına dikkat çeken Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat İnce, kullanılan kredilerin ise hasat döneminde elde edilen gelirlerle geri ödendiğini belirtiyor.

TARIM SERVİSLERİ KURUYOR

Suat İnce, Tarım sektörünün tanm arazilerinin veraset yoluyla parçalanmasına bağlı olarak verimin azalması, pazarlama imkânlarının sınırlı olması ve zayıf rekabet gücü gibi sorunlardan ve kırılganlıklardan dolayı finansal kaynaklara daha kolay ve de özellikle düşük maliyet ile erişim ihtiyacı içinde olduğunu söylüyor.

İş Bankası’nın da 2012 başında “Sektörel İhtisas Bankacılığı Birimi”nin faaliyete geçmesiyle tarım sektörüne yönelik çalışmalara hız verdiğini hatırlatan İnce, “Tarım sektörüne kullandırmış olduğumuz nakdi kredilerin bakiyesi 2013 yılında yüzde 45 artışla 1,8 milyar TL’ye ulaştı” diye konuşuyor. İnce, tarım bankacılığında ihtisaslaşmayı hedefleyen yeni yapıları kapsamında, ilk etapta 14 şubede tarım bankacılığına odaklanacak “tanm servisleri” kurmaya başladıklarım da kaydediyor.

REKABET ÇEŞİTLİK SAĞLADI

Tarım sektörüne ilgi gösteren bankalardan birisi de Garanti Bankası. Son yıllarda özel bankaların tarım bankacılığı alanında giderek artan bir rekabet ortamı yarattığını belirten Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Ka-radere ise “Bu rekabet sonucunda bankalar; çiftçi veya tarımsal işletmelerin bireysel ve işletmeleri için gereksinim duyduğu ürün çeşitliğini, tarım sektörünün kendi finansal döngülerini dikkate alarak sunmaya başladı” diyor. Garanti Bankası olarak Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) üye müşteri sayısının yaklaşık 60 bin olduğunu dile getiren Karadere, “Bankamızın sektör kodu tarım ve hayvancılık olan müşterilerine 2007 yılında 250 milyon TL olan kredi plasmanı, 2011 yılı sonunda 710 milyon TL’ye, 2014 yılı ilk çeyreği itibariyle yaklaşık 1,48 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 62 oranında büyümeyi ifade etmektedir” diye konuşuyor.

Karadere, yıl sonu hedeflerinin ise tarım bankacılığında 2 milyar TL’ye yakın kredi hacmine ulaşmak olduğunun altını çiziyor. Tarım ve hayvancılıkta finansman modelleri geliştirirken hem üreticiler hem de firmalarla görüşmeler yaparak şartlanna en uygun modelleri oluşturmaya çalıştıklarını anlatan Nafiz Karadere, “Garanti, bu temel yaklaşımlar çerçevesinde, tarım ve kırsal kalkınma sektörüne yönelik 18 ürün geliştirerek işletmelerin ihtiyaç duyduğu her konuda kredi desteği veya nakit yönetimi hizmeti veriyor.

YKB’DEN 5 YILLIK KREDİ

Yapı Kredi KOBÎ ve Tarım Bankacılığı Grup Direktörü Aslı Düzenli de tarımsal üretimi en yüksek olan illerin başında Antalya, Manisa, Konya, Bursa, Adana, Edirne ve Tekirdağ’ın geldiğini söylüyor. TBMM’den geçen yasanın ne kadar isabetli olduğu ortada. Aslı Düzenli konuya ilişkin olarak, “Yapı Kredi olarak tüm bölgelerdeki kredi ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamak için çalışıyoruz. Sektörün en önemli sorunlannın başında ölçek sorunu geliyor. Mevcut durumda çok parçalı, küçük arazilerin fazla oluşu nedeniyle işletmeler için değer artıncı yatırımlar yapmak ekonomik ve kolay olmuyor. Bu nedenle üreticilerimizin toprakları artık bölmemesi, çok parselli arazileri bir araya getirecek yatırımlar yapması gerektiğini düşünüyoruz” şeklinde konuşuyor.

Tanm arazilerinin toplulaştınlması sayesinde tarımsal üretimin artacağını öngördüklerini ifade eden Düzenli, “Mevcut destekler sayesinde tanm sektörünün gittikçe geliştiğini söyleyebiliriz. Biz de Hayvan Alım Kredisi ile yeni üreticiler ve mevcut kapasitesini artırmak isteyen üreticilere beş yıla varan vadelerle kredi imkanı sunuyoruz. Tarım Bankacılığı birimlerimizde görev yapan, tarım segmentinde uzman çalışanlarımız da müşterilerimizin ihtiyaçlarına yönelik danışmanlık hizmetleri veriyor” diyor.

PRİMİNİ HASATTA ÖDE

Tarım sektörüne yönelik ürün ve kredileriyle öne çıkan bankalardan biri de Denizbank. Bankanın bu vesileyle kullandığı kredinin büyüklüğü 35 milyar TL’yi aştı. Tanm ve hayvancılık sektörü için geliştirdikleri ‘Üretici Kart’ ile 450 bini aşkın üreticiye 12 bin üye iş yerinde tanmsal girdi alımlarında avantaj sağladıklarını belirten Deniz-Bank KOBİ ve Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Sun, “Üreticiler, kapalı devre çalışan ve sadece yapmış olduğu tarımsal faaliyetler için gerekli olan gübre, tanm ilacı, yem, akaryakıt, tohum, fide gibi tanmsal girdi alımlannı anlaşmalı üye iş-yerlerimizden Üretici Kartları ile beş aya varan vadeye kadarki kısmı faizsiz olarak kullanabiliyor” diyor. Sun, üreticilere BağKur primlerini hasatta ödeme imkânı sunduklarına da dikkat çekerek, “Aylık düzenli geliri olmayan üreticiler bu uygulamamız sayesinde BağKur primlerini Üretici Kartlan aracılığıyla otomatik olarak ödeme imkanına sahip oluyor” diye konuşuyor.

Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma (IPARD) Fonları ve Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında hibe almaya hak kazanan projeleri de finanse ettiklerini hatırlatan Sun, şu bilgileri veriyor: “Bankamız IPARD’dan destek almak isteyen tarımsal yatırımcıların hayatını kolaylaştıracak öncü bir hizmeti başlattı. Ayrıca TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) tarafından verilecek destekten yararlanmak isteyen tanmsal yatırımcıların başvuru paketi, teknik projesi ve/veya iş planı DenizBank aracılığıyla düzenlenebiliyor.”

BİNEK VE TRAKTÖR KREDİSİ

Şekerbank Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Ertürk ise tarımsal alanda faaliyet gösteren üreticilerin binek araç ve traktör alımlan-nın finansmanına yönelik “Çiftçi Taşıt ve Traktör Kredileri” hizmeti verdiklerini belirtiyor. Ertürk, “Söz konusu ürünler ile beş yıla kadar vade ve yılda bir ödeme seçeneğiyle üreticilerimizin sıfır ya da ikinci el binek aracı ve/veya nakliye aracı sahibi olmalarına imkân sağlıyor, bir yandan da yaşam standartlarının yükselmesine ve ürünlerini zamanında pazarlamalarına katkıda bulunuyoruz” diye konuşuyor.

Şekerbank olarak Tarsim ile gerçekleştirdikleri işbirliği sonucunda, ta-rımsigortası bedelinin yüzde 50’sinin ödenmesinin üreticinin belirlediği vadelerde yapılabilmesine imkân tanıdıklarını anlatan Ertürk, “Ayrıca bugüne kadar 4 bini aşkın çiftçiyi, üreticiyi enerji tasarrufu ile tanıştırdık ve bu alanda 50 milyon TL’ye yakın kaynak kullandırdık. Bu kapsamda çiftçilerimiz, seraların yalıtımı, sulama kuyuları için güneş panellerinin kurulması ve su tasarrufu için sulama sistemleri gibi tanm sektörüne yönelik nakit ihtiyaçlarını EKOk-redi tarım ile karşılayabilmektedir” şeklinde konuşuyor.

GÖKHAN SUN DerıizBank KOBİ ve Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı
“750 bin çiftçiye hizmet veriyoruz”

T arım bankacılığında yüzde 25 pazar payı ile lider konumda olduklarını vurgulayan DenizBank KOBİ ve Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Sun, bu alandaki faaliyetleri hakkında şunları söylüyor:

“Müşteri sayımız750 bini, Türkiye genelinde sektöre kullandırdığımız kredilerin büyüklüğü 3,5 milyar TL’yi aştı. Tarım sektörüne bankalarca kullandırılan krediler 2003yılında 770 milyon TL iken 2014ytlı ilk çeyreğinde 49 kat artış göstererek 37,6 milyar TL’ye ulaştı. Bankamız öncülüğünde diğer özel bankaların da sektörle tanışmasını ve sektöre kullandırılan kredilerin her geçen gün artmasını memnuniyetle karşılıyoruz.

Tarım kredilerimizdeki en temel farklılığımız, üreticilerimize ihtiyaç duydukları finansmanı sağlarken tarımsal faaliyetlerine ve gelir elde etme periyodlarına göre ödeme takvimini belirleyebilmemizdir. Saha ekiplerimizle köy köy kasaba kasaba gezerek üreticilerimizi yerinde, işletmelerinde ziyaret ediyor, birebir ilişki kurarak finansal ihtiyaçlarını tespit ediyoruz. Traktör ve tarımsal ekipman, hayvancılık, seracılık, balıkçılık, arazi alım alanlarında üreticilerimizin her türlü yatırımını finanse ediyoruz.

Üreticilerimize projeli yatırım kredilerimizle, tarımsal tesis kurulumu, arazi ve tarımsal ekipman alımı, hayvan seçimi gibi konularda danışmanlık yapıyor, anahtar teslim proje hizmeti sunuyoruz. Ülkemizin dört bir yanında bulunan 250 adetin üzerinde tarım bankacılığı hizmeti sunan şubemiz ve özel tasarlanmış Tarım Plus konseptli şubelerimizle hizmet veriyoruz. Bu şubelerde sayıları 500’ün üzerinde ve çoğunluğu ziraat mühendisi olan Tarım Bankacılığı Portföy Yöneticilerimiz ile 200’ü aşkın tarımsal üretim konusunda, üreticilere tarımsal işletme ve yatırım kredileri imkanı sunuyoruz.”

ASLI DÜZENLİ Yapı Kredi KOBİ ve Tarım Bankacılığı Grup Direktörü
Tarım kredilerimiz 1 milyar TL’yi aştı

Türkiye’de nüfusun üçte birinin tanmsal alanlarda yaşadığına işaret eden Yapı Kredi KOBİ ve Tarım Bankacılığı Grup Direktörü Aslı Düzenli, “Mevcut potansiyelin doğru kullanılması halinde tarımda küresel bir güç olabiliriz” diyor. Düzenli, YKB’nin tarım bankacılığı alanındaki faaliyetlerine ilişkin şu bilgileri veriyor: “2014 yılının ilk çeyreğinde tarım kredileri sektör toplamında yüzde 15 büyürken, Yapı Kredi olarak toplam tarım kredilerinde yüzde 36 büyüme kaydettik. Banka olarak 2014 ilk çeyrek itibarıyla üreticilerimize kullandırdığımız toplam tarım kredilerimiz 1 milyar TL’yi aştı. Aynı dönem itibariyle toplam tarım müşteri sayımız ise 150 binin üzerinde diyebiliriz. Tarım kredilerimizi, işletme Kredileri’ve Yatırım Kredileri’olarak iki ana gruba ayırıyoruz.

En çok tercih edilen ürünlerimiz arasında Tarımsal Üretim Kredisi yer alıyor. Bu krediyle ekim-dikim, gübreleme, sulama, hasat toplama dönemindeki tüm finansal gereksinimleri hasatta ödemeli şekilde karşılıyoruz. Seracılık Kredisi ile de üreticilerin fide alımı, gübre, ilaçlama, örtü gibi tüm ihtiyaçları için finansman desteği veriyoruz. Traktör Kredisi ürünlerimizle de çiftçilerimize 0 km ve ikinci el traktör atımlarında finansman sağlıyoruz. Aynı zamanda Besicilik Kredisi ve Süt Hayvancılığı Kredisi olmak üzere hayvancılıkla uğraşan üreticilerimize yönelik iki özel krediyi geçtiğimiz yıl sunmaya başladık.

Tarım kredimizi, üreticimizin tanmsal faaliyetlerinden elde ettiği geliri ve geri ödeme gücünü dikkate alarak kullandırıyoruz. Bu nedenle de kredilerimizin geri dönüşleri verimli şekilde gerçekleşiyor.”