Tarımsal emtialarda mısır üretimi ve stokları
Global piyasalarda yaşanan gelişmeler, emtia fiyatlarına doğrudan yansıyor. Mısır, bu gelişmelerden nasibini alıyor. Dünyada mısır stoklarının artması, mısır fiyatlarında düşüşü neden oluyor. Ancak son dönemde dünyanın en büyük mısır üreticilerinden Çin’in mısırda üretimi azaltacağı yönündeki haberler, mısır fiyatını yukarı taşıyabilir.
Çoğumuzun severek tükettiği mısır, global gelişmeler neticesinde forex piyasalarında giderek ilgi odağı haline geldi. Gerek hayvan yemi, gerek insan gıdası, gerek sanayinin değişik kollarında kullanılan mısırın Uluslararası Hububat Konseyi’nin yayınladığı rapora göre Temmuz 2015 – Haziran 2016 döneminde önceki yıla göre daha az tüketileceği öngörülüyor. Bunun en önemli nedeni olarak küresel ekonomik kriz sebebiyle üretici ülkelerin sıkı arz politikası uygulama ihtimali belirtildi.
TARIMSAL EMTİA NEDİR?
Tarımsal emtialar, yatırım sepetinde riski dengelemek adına kullanılır. Özellikle üreticiler, risklerini hedge etmek adına türev piyasalarda pozisyon alarak kendilerini korumaya alabilirler. Piyasadaki diğer ürünlerin aksine, tarımsal emtiaların etkilendiği etmenler çoğunlukla verimlilik, mevsimsel etkiler ve doğal afetler gibi durumlardır. Son zamanlarda altın, hisse senedi ve döviz gibi ürünleri etkileyen küresel gelişmelerin etkileri tarımsal emtialar üzerinde de görülüyor. Ancak uzun dönemde büyüme üzerinde beklentilerin devam etmesi tarımsal emtiaları diğer yatırım ürünlerinden ayırıyor. Tarımsal emtialara yatırımı cazip kılan nedenlerden biri de küresel ortamda artan nüfusun tarım ürünlerine olan talebi artıracağı beklentisidir. Giderek büyüyen dünya nüfusuna karşılık gıda ve sanayi başta olmak üzere birçok alanda vazgeçilmezimiz olan tarım ürünlerinin değeri, önümüzdeki dönemlerde doğru orantılı olarak yükselebilir.
TARİHTE MISIR
Mısır, binlerce yıldır tarımı yapılan bitkilerdendir. Mısıra ait arkeolojik bulgular bizi mısırın anavatanının Amerika kıtası olduğu bilgisine ulaştırıyor. Mısır bitkisinin 8.000 – 10.000 yıllık geçmişi olduğu ve mısıra ait en eski buluntunun Meksika’nın başkenti New Meksiko’da çıktığını gösteriyor. Amerika kıtasındaki Aztekler ve Kızılderililer gibi yerli halkaların en önemli besin kaynağı olan mısır için tanrılara kurban adadıkları tespit edildi. Mısırın Avrupa’ya getiriliş hikayesi ise 1493 yılında Kristof Kolomb’un Ispanya’ya dönmesiyle başlıyor. Birkaç yıl içinde Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’ya yayılan mısır, Portekizli denizciler sayesinde Hindistan ve Çin’e uzandı.
Mısır, dünyada buğday ve çeltikten sonra en fazla tarımı yapılan tahıl bitkisidir. Dünyada en çok mısır Amerika kıtasında üretiliyor. ABD, tek başına dünya toplan mısır üretiminin yüzde 40-45’ini karşılıyor. Sırasıyla diğer büyük üreticiler ise Çin, Brezilya, Meksika ve Hindistan’dır.
Ülkemizde mısır, buğday ve arpa tarımından sonra üçüncü sırada yer alır. Mısır üretimiyle ilgili değerler, dünya ekiliş ve üretim rakamları ile kıyaslandığında Türkiye’nin dünya mısır üretiminde yüzde 0,4’lük paya sahip olduğu görülür. Ülkemizin hemen her bölgesinde yetiştirilebilir olmasına karşılık mısır en çok Karadeniz Bölgesi’nde yetiştirilir.
Mısır işlemleri forexte fiziki alım saüma gerek olmadan vadeli işlem sözleşmeleri (futures) aracılığıyla gerçekleştirilir. Amerika’daki Chicago Ticaret Borsası’nda (Chicago Board of Trade) işlem görür.
KÜRESEL GELİŞMELER ETKİLEDİ
2015 yılından yaşanan küresel gelişmeler bütün hammadde ürünlerinde olduğu gibi tarımsal ürünleri de etkisi altına aldı. Küresel ticaretin daralması ile birlikte stoklarda yaşanan artış, fiyatların düşmesini sağlayan en büyük etmenler arasında yer alıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün Aralık 2015’te yayınlamış olduğu rapora göre de gıda fiyatlarındaki düşüşe gerekçe olarak stokların fazlalığı ve ağır ekonomik gelişmeler gösterildi. Ayrıca raporda belirtilen nedenler arasında mısır üreticileri arasında kızışan ihracat rekabeti ve Arjantin’in ihracat vergilerini kaldırmasının da etkileri yer aldı.
Fiyatların düşmesindeki büyük etmen ise ABD ve Çin stoklarının ciddi oranda artması oldu. Ayrıca Fed’in 2015 yılı içerisinde para politikasını sıkılaşürma yönünde atmaya başladığı adımlar, tüm hammadde fiyatlarında olduğu gibi mısırı da vurdu. Doğal olarak hem talep yönünde bir azalma yaşanırken, hem de artan stoklar fiyatların 340 dolar seviyesine kadar gerilemesine neden oldu.
CİN UMUT VERDİ
Geçen haftalarda Çin tarafından gelen açıklamalar mısır fiyatlarında yeniden yükselişin başlayabileceği yönünde umutların yeşermesine neden oldu. Çinli yetkililerin yapmış olduğu açıklamalara göre mısır üretimi, 2016 yılı içerisinde azaltılacak ve daha fazla stok arüşı yapılmayacak. Bu gelişme mısır fiyatlarının yeniden yükseliş trendine yönelmesine sebep olabilir. Bununla birlikte FED’in faizleri arttırmakta ihtiyatlı davranacağını açıklaması, maliyetlerin düşmesinde önemli bir etken olarak fayda sağlıyor. Bu durumda ilerleyen dönemlerde hem stokların azalması kaynaklı hem de yeniden talebin, düşük faiz ortamının getirdiği pozitif etkiyle birlikte yükselebilecek olması, fiyatların yükselmesindeki önemli etkenler olacaktır.
MISIRDA TEKNİK GÖRÜNÜM
Mısır fiyatlarında haftalık grafiklere aktığımızda uzun bir süredir yatay ve düşük momentumda hareket ettiğini görüyoruz. Fiyatların 345 dolar desteğine geri çekilmesinin ardından yön konusunda henüz net bir trend belirleyemediğini belirtebiliriz. 2015 Ağustos’undan beri yatay bir bandda ilerleyen Mısır fiyatlarında yeniden yükselişin başlayabilmesi için öncelikle 50 haftalık üssel ortalama olan 373 dolar seviyesini aştığını görmemiz gerekiyor. Bu seviyenin aşılması halinde fiyatları 390 dolara kadar yükselişini gerçekleştirebilir. Orta ve uzun vadeli yükselişin teyidi için ise 390 ve üzerinde haftalık kapanışların gerçekleştiğini görmemiz gerekiyor. Geri çekilmelerde ise ana destek seviyesi 345 dolar takip edilebilir. Bu seviyenin kırılması halinde bahsetmiş olduğumuz yükselen trend ihtimali ortadan kalkacaktır. 345 dolar altında kapanışların oluşması ise fiyatların 300 dolar seviyelerine kadar geri çekilmesine neden olabilir.
