TCMB, politika faizini sabit tuttu

TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 25 Haziran’da gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında “politika faizi” olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8.25 düzeyinde sabit tuttu. Piyasa beklentileri, Temmuz 2019’dan bu yana toplam bin 575 baz puan indirime giden TCMB’nin, son toplantısında da 25 baz puan indirimle seriyi devam ettireceği yönündeydi. TCMB’nin faizde “bekle gör” pozisyonuna geçmesinde “enflasyon görünümünü etkileyen unsurlar” etkili oldu. TCMB’den yapılan açıklamada, çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerinde bir miktar yükseliş gözlendiği vurgulanarak, uluslararası emtia fiyatları tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam ederken, gıda enflasyonunun dönemsel ve salgına bağlı etkiler nedeniyle arttığının altı çizildi. Salgına bağlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü unsurların, normalleşme sürecinin devamıyla kademeli olarak ortadan kalkacağı ve yılın ikinci yarısında talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale geleceği değerlendirildi.

TOPARLANMA VURGUSU

TCMB’nin açıklamasında iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın Nisan’da belirginleşirken, kademeli normalleşme adımlarıyla Mayıs’tan itibaren toparlanmanın başladığı vurgulanarak, yakın dönemde uygulamaya konulan parasal ve mali tedbirlerin, ekonominin üretim potansiyelini destekleyerek finansal istikrara ve iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecine katkı yaptığı kaydedildi. Son dönemde ihracat ve turizm gelirlerinde salgın hastalığa bağlı olarak düşüş gözlendiğinin belirtildiği açıklamada, normalleşmeyle mal ihracatında görülen toparlanma ve emtia fiyatlarının düşük seviyelerinin önümüzdeki dönemde cari işlemler dengesini destekleyeceği kaydedildi. Salgın hastalığın sermaye akımları, finansal koşullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturduğu küresel etkileri yakından takip eden TCMB, küresel ekonomideki toparlanmaya ilişkin belirsizliklerin yüksek seyrettiğini vurguladı.

İMALAT SANAYİNDEN İYİ HABER

TCMB tarafından açıklanan sanayi öncü göstergelerinden imalat sanayi kapasite kullanım oranı verileri dipten toparlanmanın devam ettiğini ortaya koydu. Nisan’da yüzde 61.6’ya gerileyen, Mayıs’ta yüzde 62.6 düzeyinde gerçekleşen imalat sanayi kapasite kullanım oranı kademeli normalleşme adımlarıy- la Haziran’da bir önceki aya göre 3.4 puan yükselerek yüzde 66 oldu. TCMB’nin imalat sanayinde faaliyet gösteren bin 740 işyeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtlar toplulaştırıla-rak değerlendirdiği verilere göre, Haziran’da kapasite kullanım oram ara mallarında 2.5 puan artışla yüzde 67, yatırım mallarında 2.4 puan artışla yüzde 67, dayanıklı tüketim mallarında 17.3 puan artışla yüzde 62.6, dayanıksız tüketim mallarında 4 puan artışla yüzde 62.4, tüketim mallarında 6.1 puan artışla yüzde 62.4, gıda ve içeceklerde 0.4 puan artışla yüzde 68.9 düzeyinde gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oram ise Haziran’da bir önceki aya göre 3.1 puan artarak yüzde 65.8 oldu.

“YILI POZİTİF KAPATIRIZ”

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Çetinkaya, pandemi öncesi seviyenin altında olsa da imalat sanayi kapasite kullanım oranı verilerinin toparlanma sinyali verdiğini vurgu-. ladı. Özellikle ikinci çeyrek sanayi üretim endeksi ve perakende satış endeksindeki X yüksek oranda ivme kaybı ve elektrik tü-” ketimindeki düşük rakamlar dikkate alındığında ikinci çeyrekte Türkiye’nin yüzde 8 ile yüzde 9 arasında bir daralmayla karşı karşıya kalacağım kaydeden Çetinkaya, normalleşmeye rağmen küresel anlamda tedarik zincirindeki aksaklıkların devam ettiğini, bunun da dış ticaret potansiyelini olumsuz etkilediğini kaydetti. Çetinkaya, “Turizm sektöründen beklentiler düşük seviyede. Bu belirsizliklere rağmen düşük de olsa üçüncü çeyrekte pozitif büyüme performansı ortaya koyacağımızı düşünüyorum. Son çeyrekte belirsizliklerin azalmasıyla, güçlü bir toparlanma ile ülkemizin 2020 genelinde beklentilerin aksine pozitif bir rakamla yılı kapatacağını öngörüyorum” dedi.

GÜVEN ENDEKSLERİ TOPARLANIYOR

TCMB’nin İktisadi Yönelim Anketi sonuçlarından derlenen reel kesim güven endeksi 2020 yılı Haziran’da bir önceki aya göre 15.7 puan artarak 92.6 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi bir önceki aya göre 16.3 puan artarak 89.8 seviyesinde oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜ1K) verilerine göre Mayıs’ta 59.5 olan tüketici güven endeksi, Haziran’da aylık bazda yüzde 5.2 artarak 62.6 oldu. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 0.8 artarak yüzde 79.9, genel ekonomik durum beklenti endeksi yüzde 4.5 artarak 85.5, tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 6.5 artarak 23.1 değerini aldı.

TÜİK geçen hafta sektörel güven endekslerini de açıkladı. Buna göre mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Haziran’da bir önceki aya kıyasla hizmet sektöründe yüzde 8.5 artarak 55.5, perakende ticaret sektöründe yüzde 9.3 artarak 86.4, inşaat sektörü güven endeksinde yüzde 33.1 artarak 78 değerini aldı.

Prof. Dr. Murat ÇETİNKAYA / Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi
“Yılsonunda faiz yüzde 7’ye düşer”

TCMB beklentilerin aksine faiz kararında bir değişikliğe gitmedi. Dış finansman ihtiyacının arttığı dönemde faiz sabit tutulması doğru bir karar. Önümüzdeki aylarda pandeminin etkilerinin azalması ve enflasyon seviyesindeki iyileşme TCMB düşükte olsa faiz indirimine devam edecektir. Yılsonunda faizin yüzde 7 seviyesine kadar düşeceğini düşünüyorum. Olumsuz etkilerini en kötüsünü Nisan’da görmüştük. Mayıs’la bütün endekslerde yukarı yönlü hareket başladı. Normalleşmeyle pandemi öncesine dönüşler hızlanacak. Önemli olan pandeminin yarattığı belirsizlik ortamında toparlanmanın kalıcı olmasıdır.

Dr. Cahit SÖNMEZ / TOBB ETÜ Öğretim Üyesi
“TCMB, fınansal istikrarı gözetti”

TCMB’nin dokuz toplantı sonrasında böyle bir fren yapmasını fiyat istikrarını dikkate alarak ikincil hedefi finansal istikrarı gözetmesi şekilde yorumlayabiliriz. Çekirdek enflasyondaki artışa vurgu yapılması dikkat çekici.

Gıda fiyatlarındaki hareketlenme enflasyonun genel görünümünü bozuyor. Ancak yılın ikinci yarısı itibarıyla bu faktörün zayıflayabileceği olasılığının ön plana çıkarılması yakın zamanda buradan gelecek marjın faiz indirimlerine daha sonra devem edilerek değerlendirilme olasılığını güçlendiriyor.

Hikmet BAYDAR / 3. Göz Danışmanlık CEO’su
“Toparlanmadan söz edebiliriz”

TCMB’nin faizleri değiştirmemesi bence doğru hareket. Enflasyon düşüşe geçtiğinde indirmeli. Güven endekslerine baktığımızda bir önceki aya göre daha iyi veriler olduğunu görüyoruz. Toparlanmadan söz edebiliriz. Güven endeksleri ile beraber kapasite kullanım oranı da yükselişe geçmiş. Gittikçe daha iyi veriler geliyor. Ancak hala kriz öncesi seviyelerden uzaktayız. İkinci çeyrek büyüme verisi yılın en kötü büyüme verisi olabilir. Ancak diğerlerinde ‘V’ şeklinde bir düzelme görme ihtimalimiz fazla. Kapasite kullanım oranı bu konuda sinyaller veriyor. İkinci çeyrek verilerinden sonra yılı tahmin etmek daha kolay olacak.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA