Teknolojinin Engellilere Faydaları

Teknoloji, engelli bireylerin sosyal hayata katılımını kolaylaştırıyor. Özellikle görme engellilere yönelik geliştirilen Hayal Ortağım gibi uygulamalar AVM’lerde sesli bildirimlerle görme engellilere özgürce alışveriş yapma imkanı veriyor…

İŞE gitmek, acıkınca yemek yemek, bir yerden bir yere gitmek için ulaşım araçlarını kullanmak, televizyon başında uyuyakalmak gibi pek çok eylem oldukça sıradan görünüyor değil mi? Sıradan ve bir o kadar da önemsiz görünen bu eylemlerin pek çok kişi için her seferinde bir mücadeleye dönüştüğünü düşünün. Yemek yemenin zorlu bir alan olduğu, sokakta yürümenin imkansız hale geldiği, toplu ulaşımı kullanmanın çileye dönüştüğü bir hayat bahsettiğimiz. Neden böyle bir giriş yaptık derseniz; biraz empati, çokça da farkındalık yaratmak istediğimiz için… Ülkemizde 4 milyonu aşkın engelli var. Bu rakamın 200 binden fazlasını ise görme engelliler oluşturuyor. Malum Türkiye’de şehirler, yaşam alanları engelli insanların gündelik hayatlarım kolaylaştırıcı özellikler taşımıyor.

En basiti, yolda yürürken dikkat etmediğiniz kaldırım rampaları tekerlekli sandalyeli biri için hayati önem taşıyor. Bu rampaların önemini ise maalesef çoğu kişi bebek sahibi olduktan sonra, bebek arabasıyla etrafta dolaşmak istedikleri zaman anlıyor. Öğretmenlerin çocuklara şiir ezberletircesine kafalarına yerleştirdiği karşıdan karşıya geçmeden önce sağa, sola ve tekrar sağa bakın cümlesini hatırlayın! Görme engelli biri için bu cümlenin hiç bir anlamı yok. Son saniyede kırmızı ışıkta geçmeye çalışan, dönüş yapılmayacak yerlerden dönüş yapan araçlar nedeniyle görme engelli biri için karşıdan karşıya geçmek kadar basit bir eylem bile o anda felakete dönüşebiliyor.

ENGELLER KALKIYOR

Bu gibi nedenler engellileri sosyal hayata karışmaktan alıkoyuyor ya da daha iyimser bir dille isteksizleştiriyor. Ancak bu zorlukları kırmaya çalışan pek çok insan ve kuruluş var. Amaçları engellilerin hayatını kolaylaştırmak ve onları sosyal hayata karışan bireyler haline getirmek. Teknoloji bu anlamda inanılmaz imkanlar sunuyor. Özellikle son dönemde görme engellilere yönelik mobil uygulamalar bu imkanlardan sadece birkaçı. Örneğin, Poi Labs şirketinin geliştirdiği ve kapalı alanlarda kullanılan “Hayal Ortağım” adlı uygulama.

Bu uygulamaya geçmeden önce şirketle ilgili biraz bilgi vermek istiyoruz. Zira bu şirket 2000 yılında ülkemizde kurulan ve uluslararası sivil toplum kuruluşu olan YGA (Young Guru Academy) mezunlarının kurduğu bir teknoloji girişimi. Turkcell ve YGA tarafından geliştirilen “Hayal Ortağım” projesinin kapalı alan navigasyon altyapısını sağlayan şirket ise Poi Labs.

GÖRME ENGELLİLER AVM’DE

Lokasyon bazlı teknolojilerdeki uzmanlığı ve 15 bine yakın noktadan sinyal alan be-acon network’ü ile kapalı alan navigasyonu, analiz, kişi doğrulama servisleri sunan Poi Labs, geliştirdiği bluetooth/beacon teknolojisiyle ülkemizdeki 500 bin görme engellinin hayatını kolaylaştırıyor.

Sosyal inovasyon için geliştirilen teknolojinin sonraları YGA’ya kaynak yaratmak için finans, ulaşım, perakende gibi sektörlere açıldığını anlatan Poi Labs CEO’su Gökhan Meriçliler, bu kapsamda HOPİ ile çalış- tıklarını belirtiyor. Turkcell ile geliştirilen Hayal Ortağım uygulaması 200 bin görme engelliye ulaşmış. Uygulamayı görme engelliler için geliştirmediklerini, onlarla birlikte geliştirdiklerini vurgulayan Meriçliler, uygulamanın bir özelliği olan Yol Arkadaşım’ın da bir ihtiyaçtan doğduğunu anlatıyor. Görme engellilerin AVM, hastane, okul gibi büyük kapalı alanlarda yönlerini bulmakta zorluk yaşadıkları için sosyal hayata katılamadıklarını hatırlatan Meriçliler, geliştirdikleri teknolojiyi AVM, kampüs gibi alanlarda uygulamaya sunduklarını belirtiyor.

HEDEF 50 ENGELSİZ AVM

Şu an bu uygulamayı kullanan yedi şehirde 17 AVM var; bir diğer deyişle bunlar “engelsiz AVM”ler. Meriçliler sene sonuna kadar hedeflerinin bu sayıyı 50’ye çıkarmak olduğunu ifade ediyor. Yol Arkadaşım özelliği AVM içinde sesli bir şekilde görme engellilere bilgi veriyor. Önünde yürüyen merdiven var mı, hangi mağaza nerede gibi sesli bildirimlerle görme engelliler bu özellik ile kolayca yönlerini bulabiliyor. Hem AVM’lerden hem de görme engellilerden olumlu geri dönüşler aldıklarım ifade eden Meriçliler bunu şu örneği vererek açıklıyor:

“Hayal Ortağım YGA Proje liderleri Kürşat doğuştan görme engelli, bir gün onunla birlikte bir AVM’deydik. Kürşat yanımızdan kalktı, tuvalete gitti ve alışveriş yaptı. Dönerken AVM’nin yöneticisi ile birlikte geldi, yolda karşılaşmışlar. AVM yöneticisi çok şaşırdı ve duygulandı. Çünkü ilk kez AVM’de bir görme engelli tek başına geziyor, özgürce alışverişini yapıyordu.”