Teksan Jeneratör’ün Başarılı Hikayesi

JENARATÖR sektörü yerli üreticilerin ağırlıkta olduğu bir piyasa. Bu pazarın neredeyse yüzde 80’ini yerli üreticiler oluşturuyor. Piyasada irili ufaklı birçok firma var ancak büyük ölçekli firma sayısı oldukça az. Sektörün hem eski hem de en büyük firmalarından biri ise 1994 yılında 600 metrekare alanda İstanbul Tuzla’da kurulan Teksan Jeneratör. Tanışıklıkları üniversite yıllarına dayanan Abdülkadir Teksan ve özdemir Ata’nın ortak kurdukları Teksan Jeneratör, özcan Başeğmezler’in de katılmasıyla bugün üç ortaklı olarak yoluna devam ediyor. Abdülkadir Teksan, 2011 yılında vefat etti. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı şu anda Özdemir Ata yapıyor. Ata, Teksan ve Başeğmezler Aileleri, şirketi birlikte yönetiyor.

Küçük bir şirket olarak yola çıkan Teksan Jeneratör, bugün 100 milyon euro ciro ve iki fabrikada 800’e yakın çalışana sahip. Hemen hemen dünyanın her ülkesine ihracat yapan Teksan Jeneratör’ün cirosunun yüzde 70-80’i de ihracattan geliyor. Teksan Jeneratör Yönetim Kurulu Başkanı özdemir Ata, daha ilk günkü heyecanıyla işinin başında ve şirketin kaptan köşkünde, özdemir Ata ile İstanbul Sancaktepe’deki fabrikada buluştuk. Teksan Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Ata Tuncer ile birlikte şirketin yatırımlarını ve hedeflerini konuştuk…

Özdemir Bey önce sizi tanıyalım. Ne zaman, nerede doğdunuz? Eğitim durumunuz nedir?

1958 yılında Kastamonu Abana’da doğum. Daha altı aylık iken babam ve annem, bir tahta bavul ve kucakta ben, İstanbul Unkapam’na gelmişiz. Kastamonulular o dönemde Perşembe Pazarı ve Unkapanı’nda oturuyorlar. Babam mobilyacı esnafı. Yeri de Nişantaşı’nda Vali Konağı’nda. Babam benim elektrikçi olmamı istiyor. Mobilyacı olmamı istemiyor. Maçka Sanat Okulu’nda okudum. Bizim okuduğumuz yıllarda sanat okulunda başarılı olan öğrenciler için teknisyen okulu seçeneği vardı. İstanbul teknisyen okulu da Maçka’da idi. Abdülkadir Teksan da Sultanahmet Sanat Okulu’nda idi. ikimizin yolu, Maçka’da teknisyen okulunda kesişti.

İlk iş deneyiminiz nasıl oldu? Okul , sonrası mı kurdunuz şirketi?

Biz son sınıfta iken rahmetli Abdülkadir i Teksan ile Aksaray’da bir işyeri açtık. Gündüzleri çalışıyoruz, geceleri de okula gidiyoruz. Çağrı Elektrik idi şirketimizin adı. 40 TL sermaye ile kurduğumuz şirketi, 250 TL’ye devrettik. Devrettiğimiz kişiyi o gün tanımıyorduk. Devrettikten sonra da irtibatımız olmamıştı. Yıllar sonra bize ziyarete geldi. Çağrı Elektrik’i biz, bugün Akit Medya’nın sahibi Nuri Karahasanoğlu’na devretmişiz.

Şirketi devredip yeni bir şirket mi kurdunuz?

Yeni bir şirket kurmadık. 1980’lerin başıydı…

Abdülkadir Teksan, Adanalı bir aileye ait olan Türkiye’nin en eski jeneratör firmalarından olan Tarmo Jeneratör’e fabrika müdürü olarak girdi.

Ben de Ayvansaray’da bir işyerinde çalışmaya başladım. Okulda bir ders bıraktım. Hemen askere gitmek istemiyordum çünkü. Rahmetli geldi yanıma. “Sen ne yapıyorsun bu pisliğin içinde” dedi. 12-13 sene gemi işinde çalıştım. Abdülkadir Bey jeneratör şirketinde, ben de gemilerde jeneratör montajı yapıyordum. Tuzla’da 600 metrekarelik bir yerde gemilerin elektrik işlerini yapıyordum. Abdülkadir, bir gün yanıma uğradı. Portatif jeneratörü yaptık ÎGS Giyim’in sahiplerinin evine. Bir yere daha yaptık benzer bir iş. Abdülkadir, bana rehberlik yaptı bu işte. Beraber oturduk tekrar ne yapacağız, ortak ne yapalım diye konuştuk.

Tekrar patronluğa dönüş yapalım kararı mı aldınız?

Ben gemi elektrik işleri yaparken Deniz Elektrik Mühendislik diye bir şirket kurmuştum, iki sene bu şirket üzerinden işler yaptık. Şirketin ismini Deniz Jeneratör Mühendislik diye değiştirerek jeneratör işlerine yoğunlaştık. İki ortak olarak başladık jeneratör işlerine. Bir müddet sonra gemi işini bıraktık. Jeneratör monte etmek bize daha iyi geldi. İşlerimiz büyümeye başladığında ortaklık teklifi aldık. Kadıköy Khalkedon’un sahibi olan aileden geldi teklif. Ortaklığı kabul ettik. Khalkedon çok meşhurdu o dönem. İstanbul’un birçok ünlü isminin uğrak yeriydi. Çok zengin bir aileydi. Ortaklığımız birkaç yıl devam etti.

Neden bitti ortaklık? Anlaşamadınız mı?

Aile zengin bir aile. Kazandığını da yiyorlar. Biz ise kazandığımızı şirkete yatırıp büyütmek istiyoruz. Motor alacağız, bina yapacağız, yatırım yapacağız. Mantalite farkı oluştu. Onlar hisselerini satıp çıkmak istedi. Hisselerini sattılar, özcan Başeğmezler aldı hisseleri. Bugün üç aile, eşit ortak olarak yolumuza devam ediyoruz.

Şirket bugünkü ismi ne zaman aldı? Yatırımları yeni şirket döneminde mi yaptınız?

Şirketin ismini 1996 yılında Teksan Jeneratör yaptık. Tuzla’da küçük bir yerimiz vardı. İşler büyümeye başlayınca yatırım ihtiyacı oldu. Tuzla’da 80 çalışana ulaştık. 2003 yılında İstanbul San-caktepe’deki bugünkü yerimize taşındık. Büyüme sürecimiz burada başladı.

Şirketin bugünkü büyüklüğü nedir? Çalışan sayısı, cirosu hakkında bilgi verir misiniz?

ISO 500 büyük listesinde varız. 2020 yılı ciromuz 100 milyon euro. 800 çalışanımız var. İstanbul ve Kocaeli’deki fabrikalarımızda yıllık 15 bin adet jeneratör üretme kapasitesine sahibiz. Ama bizim için asıl önemli olan bu rakamlar değil. Çok güzel bir insan kaynağına sahibiz. Tam bir aile gibiyiz. Sadece çalışanlarımız da değil, tedarikçilerimiz, müşterilerimizle büyük bir aileyiz.

İzmit Gölcük’te ikinci bir fabrika kurdunuz. Yeni yatırımlarınız olacak mı peki?

Gölcük fabrikamızı 2017 yılında kurduk. 25 milyon euroluk bir yatırım. Bu yatırımı Çorlu’ya yapacaktık ama sonra Gölcük alternatifi çıkınca buraya kaydırdık. Buradaki yatırımımızın iki ve üçüncü fazları olacak. 20 dönüm ile başladık. Sonra etrafındaki 13 dönümü de aldık. 33 bin 500 metrekare arsamız var. Fabrikamızın büyüklüğü 35 bin metrekare. Bu yatırımı büyüteceğiz. 50 bin metrekareye çıkacak. Yine fabrikamızın yanında 4 bin metrekarelik bir arsamız daha var. Büyümeye müsait bir alanımız var.

İhracatınız var mı? Hangi ülkelere ne kadarlık ihracat yapıyorsunuz?

Bugün ciromuzun yüzde 70’i ihracattan geliyor. 138 ülkeye ihracat yapıyoruz. ABD standartlarında üretim yapıyoruz. Avrupa, Balkanlar, Afrika, Uzakdoğu, Avustralya, Güney Amerika, her yere jeneratör gönderiyoruz. Kuzey Amerika’ya ihracatımız yok gibiydi. Şimdi belgelerimizi tamamlayıp ABD’de şirket kurduk. Bundan sonra Kuzey Amerika’ya da ihracatımız artacak. 2022’den itibaren ABD’de güçlü şekilde olacağız.

Ürün çeşitliliğiniz hakkında bilgi t verir misiniz? Ev tipi ve akıllı jeneratörleriniz var mı?

Biz 10 kVA’dan 3000 kVA’ya kadar jeneratör üretiyoruz. Ağırlıklı sanayi, işyeri, hastane, AVM, plaza tipi jeneratörlerimiz var. 10 kVA jeneratörlerimiz villa tipi evlerde kullanılabilir ama daha küçük evler için ürünümüz yok. Ürünlerimiz sadece aydınlatma işlevi görmüyor. Mesela biz fabrikamızdaki sıcak suyu kendimiz üretiyoruz. Isıtma ve soğutmada kullanıyoruz. Bugün bir birçok AVM ve hastanede bu tip jeneratörler kullanılıyor. Hem ısıtma, hem soğutmada kullanılıyor. Aynı zamanda elektrik üretimi de var. Artık yapay zeka ile cep telefonundan, evden, uzaktan yönetilebilen jeneratörler üretiyoruz. Bu tip jeneratörler bütçeye de katkı sağlıyor. Sıcak su, soğuk hava ve enerji üreten jeneratörler 4-5 yılda kendini amorti ediyor.

Avrupa’da şirket alma planınız var mı? Yurt dışında bir yatırımınız olacak mı?

Direkt bir yatırım planımız yok. Çok korumalı ülkelerde bazen yatırım gerekebilir. Zorunluluk olur ise yatırım yaparız, ama onun dışında Türkiye’de yatırım devam eder. Fırsat çıkar ise satın alma olabilir. Somut bir durum yok ama hayalimizde hep var. Bize çok talip olan oluyor, ama fiyat aşamasına gelmedik hiç. Yüzde 51 isteyenler oldu. Biz bu konuda hiç taviz vermeyiz. Kontrol bizde olmalı, yabancı ortaklık olacaksa. Direksiyonun bizde olduğu bir model olabilir. Çoğunluk hisse bizde olmadan yabancı ortaklık istemeyiz.

Siz üç aile ortaksınız şirkette. Nasıl yönetiyorsunuz? Bir aile anayasası var mı?

Üç ortağın eşit hissesi var şirkette. Fiilen imzalanmış bir anayasa yok, ama yazılı olmayan kurallarımız var. Artık ikinci kuşak işbaşına gelmeye başladı. Bir aile anayasası çalışmamız var. 2022 yılı içinde yazılı anayasamız hazır olur.

Başka bir sektöre yatırım planı var mı?

Kendi işimizde yapacağımız daha çok iş var. Kendi işimizi büyütüp, eksiklerimizi tamamlayacağız. Bu sektörde büyümeye devam edeceğiz. Şu an için başka bir sektör yok, ama ileride neden olmasın. Tamamen kapalı değiliz başka sektörlere. Fırsat çıkar ise neden olmasın?

Sektörün ilk Ar-Ge merkezini kurduk

Teksan Jeneratör, 2017 yılında Ar-Ge Merkezleri arasına katıldı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilen Teksan Jeneratör, sektördeki ilk özel Ar-Ge Merkezi oldu. Teksan, geliştirdiği yeni ürünler ve TÜBİTAK projeleri ile ulusal Ar-Ge sıralamasında yer alıyor. Yenilikçi fikirlerin bulunmasından üretime geçiş aşamasına kadarki bütün çalışmalar Ar-Ge bölümü tarafından yürütülüyor. Tasarımlar iki ve üç boyutlu çizim programları yardımı ile gerçekleştiriliyor. İleri mühendislik programları kullanılarak Akış, termal, statik, dinamik, non lineer, ömür, akustik ve optimizasyon analizleri simülasyon ve doğrulama yapılıyor. Ar-Ge laboratuvarında; akustik ölçüm, titreşim ve şok ölçümü, emisyon ölçümü, termal kamera ölçümleri, enerji analizörü, çok kanallı data logger, strengeç uygulamaları, akış ölçümleri başta olmak üzere tüm test ve ölçümler yapılabiliyor. Teksan’ın 30 adet patent, faydalı model ve teknik tasarım tescili, 20 adet uluslararası standartlara uygunluk sertifikası ve belgesi bulunuyor.

IDRIZ ÇOKAL