Türkiye fiberleniyor!

4.5G’NİN hayatımıza girmesine sayılı gün kala fiber internet reklamlarını daha sık görmeye başladık. Bugüne kadar alışılan internet hızından çok daha fazlasını vaat eden 4.5G ile şüphesiz hayatımıza giren hemen her hizmetin kalitesi daha da artacak. Sonuçta internete çok daha hızlı ulaşacağız. Ancak hızlı internet hizmeti sağlayabilmenin yolu geniş bir fiber altyapısına sahip olmaktan geçiyor. Bugün insanların günlük yaşantısında artık vazgeçilmez olan internetin kalitesi ülkelerin gelişmişlik düzeyini belirliyor ve fiber internetin önemi bu noktada çok daha kritik hale geliyor.

ADSL internet bağlantısı bakır telefon kabloları üzerinden gerçekleşirken fiber internet, fiber optik kablolarla aktarılıyor. Bu aktarım, cam elyafı da denilen saç teli kalınlığındaki cam teller aracılığıyla sağlanıyor. Bu kablolar sayesinde internet hızı 1000 Mbps’ye kadar çıkabiliyor.

EKONOMİYİ BÜYÜTME ETKİSİ

Fiber internetle gelen hızlı internetin hayatımıza getireceği değişim ise muazzam. Yapılan araştırmalar Güney Kore, İsveç gibi ülkelerin fiber altyapı sayesinde ekonomilerini kat kat büyüttüğünü gösteriyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) 2015 yılı üçüncü çeyrek pazar verileri sonuçlarına göre, alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 55.393 km. Türk Telekom’un ise 205.944 km fiber altyapısı bulunuyor. Bunun yaklaşık 124.226 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı kullanılıyor. Türk Tele-kom’dan gelen son yılsonu bilgilerine göre, şirketin fiber hat uzunluğu 213 bin km. Şirketin yurtdışmda da 40 bin kilometreyi aşkın fiber ağı mevcut. Turkcell Superonline ise 34 bin 600 kilometrelik fiber altyapıya sahip. Vodafone Türkiye’nin fiber altyapısı 17 bin km.

BTK’nm sitesinde yer alan araştırmalara göre, fiber altyapının olduğu bölgelerde işler yüzde 79 oranında artıyor. Fiber altyapıya yapılan her yüzde 10’luk yatırım ise ülke ekonomisini yüzde 1.3 oranında büyütüyor. Bu GSMH’ya yıllık en az 10 milyar dolar katkı anlamına geliyor. Yine Kanada’mn Ontorio bölgesindeki Güney Dun-das’da yapılan diğer çalışmada ise ekonomik gelişme açısm-TURKCFI î ^an önemli ölçüde fiber altyapıdan faydalanılmış ve yüzde 79.2 gibi yüksek bir oranla işletmeciler fiber altyapı sayesinde iş hacminde bir artış olduğunu ve aynı zamanda maliyetlerde belirli bir azalma sağlandığını belirtmişler.

FİBERLE AKILLI ŞEHİRLER

Türkiye’de her fırsatta dile getirilen kurumlarda ve hanelerde dijital dönüşümün fitilini ateşleyecek olan tek şey fiber internet. Bu teknolojinin yaygınlaşması ve buna bağlı olarak gerekli altyapının genişletilmesi bu açıdan çok kritik. Fiber internetin sunduğu avantajların başında yakında hayatımıza girecek 4.5G’nin tam performansla kullanılmasına imkan sağlaması olacak.

Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Murat Erkan’a göre, bu gelişmeyle birlikte mobil iletişimde tamamıyla internet tabanlı bir teknoloji hakim hale gelecek. Bunun için de baz istasyonları arasındaki fiber bağlantılar taşıyıcı olacak. Diğer yandan akıllı ev ve şehir projelerinin temel taşıyıcısı da fiber altyapı olacak. 2050 yılında dünya nüfusunun yüzde 75’inin şehirlerde yaşayacağı öngörülüyor. Bu da ulaşımdan eğitime, sağlıktan güvenliğe bir çok alanda akıllı çözümleri zorunlu kılıyor.

Erkan, “Akıllı şehirler için fiber altyapıyı sağlamakla kalmıyoruz, belediye ve yerel yönetimlerin teknoloji ortağı olarak çalışıyoruz. Belediyelerle işbirliği alanlarımızdan  bazılarını dijital şehirler, akıllı eğitim, akıllı ev ve ofis ortamları, akıllı taşımacılık, şehir güvenlik sistemleri, e-belediye servisleri, akıllı trafik sistemleri, belediyelerde entegre ses ve veri iletişimi olarak sıralayabiliriz” diyor.

BİLGİ HIZLA YAYILACAK

4.5G teknolojisi ile ses ve veri aynı anda aynı şebekede taşınacak. Böylece hayatımıza daha yüksek aktarım hızları, daha fazla kapasite ve daha çok kalite girecek. Bu da bilgiye erişimimizi hızlandıracak. Kullanıcıların, talep ettiği içerikler eskiye göre çok daha hızlı bir şekilde akıllı cihazların ekranına gelirken, karşı tarafa gönderilen, örneğin banka işlemleri dolayısıyla verilen komutlar da eskiye göre çok daha hızlı bir şekilde hayata geçecek. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Haşan Süel fiberle ve 4.5G ile kuramların hayatındaki değişikliklerini şöyle ifade ediyor:

“Vodafone’un Avrupa’daki kuramsal müşterileri arasmda yapılan araştırmaya göre, İngiltere’de bir KOBİ, 4.5G sayesinde senelik 500 bin pound tasarruf elde etti. İspanya’da finansal servisler alanında çalışan bir kurumsal müşterimiz, 4.5G sayesinde operasyonlarında yüzde 5’lik iyileşme sağlayarak 250 bin euro ek kâr elde etti. Yine Avrupa’da 3G’den 4.5G’ye geçiş yapan kurumsal müşterilerin yüzde 93’ü üretim ve verimlilik artışı beklentilerinin karşılandığını veya beklentilerinin üzerinde bir performans aldıklarını belirtiyor.”

FİBERLE NESNELER KONUŞACAK

Akıllı şehirler şüphesiz nesnelerin interneti ile yükselecek. Akıllı cihazları birbirine bağlayacak olan fiber nesnelerin interneti kavramım da iyiden iyiye hayatımıza sokacak. Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Coşkun Şahin yakın gelecekte, internet üzerinden sunulan hizmetlerin artması veya nesnelerin interneti gibi dijital platformdaki gelişmeler nedeniyle Coşkun 5ahin bilgi ve iletişim teknolojisi kullanımının ve data ihtiyacının eskisinden çok daha hızlı bir şekilde büyüdüğüne tanık olacağımızı söylüyor ve ekliyor:

“Örneğin, analistlere göre günümüzde internete bağlı 10 milyar cihaz bulunuyor; 2020 yılında ise bu rakamın 34 milyara ulaşacağı öngörülüyor. Bu 34 milyar cihazın yüzde 70’i de nesnelerin internetinden oluşacak.” Türk Telekom olarak fiberin gücünü mobile taşıyacaklarını söyleyen Şahin, 213 bin kilometrelik fiber altyapının Nisan ayında hayata geçecek 4.5G’nin iletişim noktalarını besleyecek olan kökleri oluşturacağını belirtiyor.

DAHA YOLUN BAŞINDAYIZ

4.5G, hemen ardından 5G’yi ve nesnelerin internetini de getirecek. Örneğin, özel navigasyon sistemine sahip bir mobil uygulamayla, görme engelli bir insan, cep telefonunu kullanarak dünyanın her tarafına seyahat edebilecek ve bir anlamda körlük ortadan kalkacak. Ya da, Google’m şu anda ABD’de test sürüşleri yapılan, sadece bir tuşa basılarak hareket ettirilen ve üzerindeki sensörler ve 3D harita üreten lazer için güçlü bir dijital altyapıya ihtiyaç duyan sürüeü-süz aracını belki de çok yakın bir gelecekte Türkiye’de de göreceğiz ve İstanbul trafiğinde araba kullanmak zorunda kalmayacağız. Bu gelecek tablosunun bir parçası olabilmemiz için de fiberin yaşamımızın her alanında yer etmesi gerekir.

“FİBER ALTYAPI 5-6 KAT OLMALI”

4.5G’nin sunduğu avantajlardan tam anlamıyla faydalanmak için ülkemizde fiber altyapının yeterli seviyeye getirilmesi şart. Cep telefonu ile baz istasyonu arasındaki iletişim telsiz sinyalleri ile sağlanıyor. Bir sonraki adımda ise baz istasyonlarında toplanan trafik kablolarla merkez santrallere taşınıyor. 4.5G ile ortaya çıkacak olan büyük kapasitenin taşınabilmesi için her baz istasyonunun fiber ile merkez santrallere bağlanması gerekiyor.

“Ülkemizde yurt çapına yayılmış toplam 100 binden fazla baz istasyonu olduğu, 4.5G ihalesiyle birlikte bu sayının artacağı, baz istasyonlarının yollar, köyler, beldeler, ilçeler, iller ve büyükşehirler gibi tüm yerleşim yerlerine yayıldığı düşünüldüğünde fiber şebekelerin neden hızla yaygınlaştırılmasının gerekliliği açık bir şekilde ortaya çıkıyor” diyen TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, fiber altyapının tahminen 5-6 kat artırılması gerektiğini söylüyor. Fiber şebekeler yaygınlaşmazsa artan veri iletimi karşısında şebekelerde yavaşlamalar yaşanabilir, tüketiciler beklenen hızda mobil internete bağlanamayabilirler.

YATIRIMLAR YAVAŞ GİDİYOR

Fiber internet yeni yayılmaya başlayan bir teknoloji. Ülkemizde hala fiber altyapıyla ilgili çalışmalar devam etmekte. Öncelikle büyük şehirlerde başlatılan altyapı çalışmaları bugün Anadolu’nun diğer şehirlerine de yayılmaya başladı. Türkiye’deki en büyük fiber ağm sahibi Türk Telekom.

Fiber altyapı yatırımı ise ucuz değil ve altyapı kurma bedelinin yaklaşık yüzde 80’inin kazma, kapama gibi inşaat maliyetleri oluşturuyor. Bu anlamda fiber altyapı yatırımı konusunda diğer telekomünikasyon şirketleri altyapının paylaşılması konusunda çağrıda bulunuyor.

Erkan, “Bu zamana kadar 34 bin 600 kilometre fiber hattı döşedik. Bu altyapımızı, kurulmasını önerdiğimiz ortak altyapı şirketine devretmeye hazırız. Bunun için de sektördeki diğer oyunculara birlikte bir altyapı şirketi kurarak Türkiye’nin dört bir yanma fiber altyapıyı ulaştırma çağrımızı yineliyoruz. Ortak fiber altyapı şirketi kurulursa, Türkiye’nin şu anda fiberi olmayan hanelerinin tamamının fibere kavuşması için toplam 3.9 milyar dolara yakın bir yatırım yapması yeterli olacak. Ortak altyapı şirketi kurulmazsa toplamda yaklaşık 16.5 milyar dolar kadar yatırım yapılması gerekiyor ki bu da 12.5 milyar doları aşan gibi bir kaynağın boşa harcanması anlamına geliyor.”

“MEVCUT DURUM DEĞİŞMELİ”

Erkan’a göre, sektördeki tüm oyuncular fiber konusunda yatırım yapmaya hevesli ancak uygulamada karşılaşılan birtakım zorluklar nedeniyle istenildiği ölçüde yatırım yapılamıyor. Tüm oyuncuları teşvik edecek bir yaklaşımın ülkenin geleceğine yatırım anlamına geleceğini vurgulamak gerek. Bu aynı zamanda son kullanıcıların daha uygun fiyatlarla ve daha üstün kalitede hizmetlerden yararlanmasını sağlayacak dengeli bir pazar dağılımının sağlanması açısından da anlamlı olacak. “Böyle bir yaklaşımın önündeki en önemli engellerden biri yeni düzenlemelerle birlikte altyapıda geçiş hakkı ve tesis paylaşımının hak olmaktan çıkarılıp yükümlülük haline getirilmesidir” diyen Erkan, mevcut durumun yatırımları yavaşlattığını söylüyor.

HER OPERATÖR AĞ KURAMAZ

Bugün ülkemizde uçtan uca fiber çok kısıtlı. Türkiye’de hem mobil genişbant altyapısı için hem de her haneye fiber hizmeti götürmek için yeterli büyüklükte bir fiber ağı yok.

“Türkiye’nin önümüzdeki beş yılda 250 bin kilometre daha yeni altyapıya ulaşması gerekiyor. Bunun için yaklaşık 26 milyar TL’lik yatırım yapılmalı. Bu da her yıl 5 milyar TL’nin üzerinde yatırım anlamına geliyor. Türkiye için hedeflenen toplam 500 bin kilometrelik fiber altyapının ana hedefi, hanelere internet götürmek. Şu anda sadece 5 milyon eve fiber gidiyor. Bu hanelerin de yaklaşık 1.5 milyonunda kullanım var” diyen Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Haşan Süel, beş yılın sonunda bu sayının 14 milyon haneye çıkarılması ve bu hanelerin önemli bir bölümünün bu hizmeti kullanmasının hedeflendiğini söylüyor.