“Türkiye Uzay Ajansı” kuruluyor
“Türkiye Uzay Ajansı” kuruluyor. Türkiye uydu fırlatma sistemleri kuracak ve geliştirecek. Dünyada uydu fırlatma kabiliyetine sahip 13. ülke olacak. Bu alanda Ar-Ge ve ürün geliştirme faaliyetleri desteklenecek, ihtisas bölgeleri kurulabilecek…
TÜRKİYE, 2020’li yıllarda 550-600 milyar dolar büyüklüğe koşan uzay pazarından 5 milyar dolar pay alabilmek için harekete geçti. Uzay ve havacılıkta Türkiye’ye çağ atlatacak yeni düzenleme ile Türkiye Uzay Ajansı kurulacak. Türkiye uydusunu yapacak, ihraç edecek. Dünyada uydu fırlatma kabiliyetine sahip 13. ülke olacak. Türkiye Uzay Ajansı, özel şirketlerin uydu fırlatma sistemi geliştirmesini destekleyecek. Uzay aracı ve roketler geliştiren firmalara sigorta ve teminat sağlayabilecek. Özel şirketler kendi roketlerini geliştirerek uzaya yolcu ve yük taşıyabilecek, uzay madenciliği yapabilecek.
Ajans geliştirmiş olduğu uzay teknolojilerini özel sektör ile de paylaşacak, uzay teknolojileri sanayinin diğer alanlarına da uygulanacak, sanayinin daha rekabetçi bir seviyeye ulaşmasına katkıda bulunulacak. Türkiye Uzay Ajansı, okyanuslar ve kutuplarla ilgili araştırma yapabilecek. Uydu, uzay ve havacılık teknolojisi ile sistemlerinin geliştirilmesi ve üretilmesi amacıyla ihtisas bölgeleri kurulabilecek. Uydu, uzay ve havacılık alanında Ar-Ge ve ürün geliştirme faaliyetleri desteklenecek. Uydular ve altyapısının işletilmesi ile ilgili hak, yetki ve yükümlülüklerin belirlenmesi amacıyla Ajans ile Türksat A.Ş. arasmda görev sözleşmesi imzalanacak.
GENEL KURUL’DA GÖRÜŞÜLECEK
“Türkiye Uzay Ajansı Kurulması ve Uzaya Yönelik Faaliyetlerin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı” bu hafta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek. Tasarıyla, Türkiye’nin uzay ve havacılık teknolojileri alanında temel politika ve stratejilerinin belirlenmesi, uygulanması, dışa bağımlı olmayan rekabetçi sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler doğrultusunda uzay teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi, kapasite ve yeteneklerin artırılması amaçlanıyor.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, tasarının komisyon görüşmelerinde yaptığı açıklamada 38 ülkede ulusal uzay ajansı bulunduğunu, 12 ülkenin yörüngeye uydu fırlatma kabiliyetine sahip olduğunu belirterek, Türkiye’nin uydu fırlatma yeteneğine sahip 13. ülke olacağım vurguladı. Arslan, Uzay Ajansı’nın kurulmasıyla, Türkiye’nin uzaya ilişkin hak ve menfaatleri ile yörünge haklarının korunmasını, yüksek güvenlikli haberleşme ve bilgi akışının sağlanmasını, optik gözlem, radar ve konum belirleme uydularının geliştirilmesini hedeflediklerini belirtti.
İCRA KURULU KURULACAK
Türk Uzay Ajansı, kamu tüzel kişiliğine haiz ve Başbakanlığa bağlı olarak kurulacak. Ajans’m taşmır ve taşınmazları ile para, evrak, dosya ve varlıkları devlet malı hükmünde olacak. Düzenleme ile Uzay ve Havacılık Stratejileri İcra Kurulu kurulacak. Başbakanın başkanlığında toplanacak kurul, uzay ve havacılık temel politikasının oluşturulmasına yönelik bir karar merci olacak. Ajansın organları, Uzay Kurulu, Başkanlık, Bilim ve Teknoloji Yönlendirme Komitesi, Uzay Uygulamaları Geliştirme ve Koordinasyon Komitesi’nden oluşacak. Uzay Kurulu, Ajansın karar organı olacak. Başkan dahil yedi üyeden oluşacak.
Ajans bünyesinde araştırma merkezleri, enstitüler, laboratu-varlar, yer gözlem, yönetim ve kontrol merkezleri, uzay parkı, uzay bilim merkezleri, mükemmeliyet merkezi ve benzeri birimler Yönlendirme Komitesi’nin önerisi ile Kurul’un kararı üzerine Başbakan onayı ve uydu fırlatma merkezleri ise Bakanlar Kurulu kararı ile kurulacak.
“PEK ÇOK İLKE İMZA ATILACAK”
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkam Ziya Altunyaldız, kanun ile Türkiye’nin uzaya ilişkin hak ve menfaatleri ile yörünge haklarının korunacağını belirterek, düzenlemenin getirdiği ilkleri şöyle sıraladı:
“Astronot eğitim programları hazırlanacak ve uygulanacak. Uzaya astronotlarımızı gönderebileceğiz. Ay ve Mars keşif programları geliştirilebilecek. Optik gözlem, radar ve navigasyon uyduları geliştirilecek, GPS ve benzeri yabancı navigasyon sistemlerine bağımlılıktan kurtulacağız. Ajans okyanus ve kutup araştırmalarını yürütecek ve destekleyecek. Uydu uzay teknolojileri alanında yurtdışmda bulunan bilim insanlarımızın ve uzmanlarımızın ülkemize dönüşü kolaylaştırılarak tersine beyin göçü sağlanacak.”
Ajans’m kamu tüzel kişiliğinin sağladığı yetkilerden yararlanırken özel hukukun sağladığı esneklik kabiliyetini de kullanacağını söyleyen Altunyaldız, bu kadar önemli ve stratejik bir öneme sahip bir kurumun ajans olarak örgütlenmesinin nedenini şu sözlerle açıkladı:
“Genel idare usullerine, genel bütçe usullerinin kısıtlamalarına bağımlı kalmadan faaliyette bulunabilecek. İş Kanunu’na tabi olarak personel istihdam edebilecek. Ajans, aldığı kararları daha hızlı uygulayabilen dinamik bir yapıyla kurumsal yapılanmayı ihtiyaca ve günün koşullarına daha kolay uyarlayabilme imkanına sahip olacak.”
