İçeriğe Ait Başlıklar
Ramazan topu değil, ‘dolu topu’
Çekok Gıda, tarımda teknolojiyi iyi kullanan firmalardan biri. Sakarya Karasu, Mersin, Antalya ve Niğde’de 12 bin dekarlık çiftlikleri teknolojiyle donatılmış. Çiftliklerde erken uyarı sistemleri faaliyette. Yaklaşık bir yıldır dolu topu kullanılmaya başlanmış.
Uydu alıcılı özel sistemler dolu yağıp yağmayacağının uyarısını yapıyor. Yağışın doluya dönüşmesi halinde uydu topu otomatik çalışıyor. Dolu topu gökyüzüne doğru ses dalgaları yayıyor. Dolu tanelerinin yağmur veya kar olarak düşmesini sağlıyor ve meyvenin zedelenmesinin önüne geçiyor.
Bakliyat duayeninden öneriler
Bakliyat markası Reis’in sahibi Mehmet Reis 50 yıldır bu işle uğraşıyor. Reis, sadece kendi şirketi için değil tarım için de sürekli projeler üreten bir isim. Bir gün karşımıza Taşköprü sarımsağında çıkıyor, ertesi gün obezite konusunda. Hem tarım üreticilerine hem de tüketicileri sürekli bilgilendiriyor. İklim değişikliğinde tarımın önemini hep gündemde tutmaya çalışıyor. Temiz toprak, temiz su konularını her fırsatta gündeme getiriyor. Mehmet Reis bu aralar Bolu’da kooperatiflerle işbirliği yaparak ata tohumlarından üretimler yaptırıyor. Bolu’da barbunya, şeker fasulye, dermason fasulye, Bombay fasulye, battal fasulye, Bolu civil fasulyesinin tohumlarını çoğalttırıyor. Reis, şu tavsiyelerde bulunuyor: “Türkiye stratejik ürünlerinin üretimini hızla arttırmalı. Tahıl ve bakliyat çok önemli. Buğday, çeltik, fasulye, nohut, mercimek bunların üretimlerini artırmalıyız. Fındık, kayısı, zeytin gibi güçlü olduğumuz alanlarda söz sahibi olmalıyız. Daha güçlü olmalıyız. Kenevir konusunda 19 ile izin verildi. Bu konu çok önemli. Türkiye’nin petrolü olabilecek bir ürün. Bu alanda strateji belirlenmeli.”
Yerli elektrikli traktör geliyor
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yerli ve elektrikli traktör çalışmaları son aşamada. Türkiye’nin ilk yerli elektrikli 105 BG’lik tarla traktörünün üretimi amacıyla yapılan çalışma sürecinde proje ortağı olan özel sektör ile Ziraat GSYO (Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı} arasında ortaklık yapılarak Ziraat-Yol Elektrikli Traktör San.Tic. A.Ş. firması kuruldu. Kocaeli’nin Gebze ilçesindeki fabrika kurulumu için 9 bin metrekarelik uygun alan bulundu. İstanbul Teknik Üniversitesi kampüsündeki üç katlı Ar-Ge Merkezi’nin yapım çalışmaları ise devam ediyor. İlk ürünün banttan çıkmasının ardından test işlemleri yapılarak seri üretim için tip onay belgesi alınacak. Bu üretimin hangi güç grubunda olacağı ve ürün ismi ile ilgili özellikle yurtdışı pazar araştırması ise devam ediyor.
105 BG Elektrikli Tarla Tipi Traktör Prototipinin tamamlanıp, Faz-1 denemelerinin yapılmasının ardından ihtiyaçlar göz önüne alınarak Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ve özel sektör işbirliği ile 65 BG Elektrikli Bahçe Tipi Traktör Prototipi projesi başlatıldı. Proje kapsamında özgün şasi tasarlanmış olup dış tasarım ile ilgili tasarımcı ile çalışılıyor. 65 BG prototipin atölye aşaması tamamlanmak üzere.
Kendi yürür ilaç makinesi yapılacak
Kendi yürür ilaçlama makinası ile ilgili Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından Kamu-Özel Sektör Ar-Ge çağrısına bu dönem çıkılması planlanıyor. Ön çalışması yapılan prototip dünyadaki örneklerinin tersine içten yanmalı motor yerine elektrikli olacak. Gelişen teknoloji ile uydu ile sürekli bağlantılı olan makinelerle aynı yerin birden fazla kere ilaçlanması önlenerek ilaçlama maliyetleri düşecek.
Tecrübeli meyveciden altın değerinde tavsiyeler
Yavuz Taner ömrünü meyveciliğe adamış bir isim. 50 yılı aşkın zamandır bu işle uğraşıyor. Meyvecilik tarihi yazılsa önemli kilometre taşlarının başlarında karşımıza hep Yavuz Taner ismi çıkacaktır. İlk 1980’li yıllarda Bursa siyah incirini Türkiye’nin ve dünyanın gündemine soktu. Aradan geçilen zamanda unutulunca Uludağ İhracatçılar Birliği Bursa siyah incirini tekrar ayağa kaldırdı. 1990 sonrasında bu kez kiraz bahçeleriyle karşımıza çıktı. Kirazı Türkiye’nin en önemli ihracat kalemlerinden biri haline getirdi. Büyük bahçelerin kurulmasını öncülük etti. Birçok yerel üreticiye de rehberlik yaptı. Alara Tarım’ı büyütüp sattı. Geçen yıl da Alara Fidan’ı satarak kenara çekildi. Duayen meyveci bu işe gireceklere çok önemli tavsiyelerde bulunuyor:
“Meyvecilik işine girecekler öncelikle toprak ve pazar analizini iyi yapmalı. Neyi niçin üreteceğini iyi araştırmalı. Makineli tarıma uygun bodur fidanlar tercih edilmeli. İhracat ve iç piyasa şansı olan meyveler tercih edilmeli. Ölçek mümkün olduğunca büyük tutulmalı ki yaptığınız yatırımın karşılığını daha çabuk alasınız. Kiraz halen ihracat şansı yüksek bir ürün. Ama gelecekte ‘berry grubu meyveler’ dediğimiz ahududu, böğürtlen, mavi yemişi (yaban mersini) öneriyorum. Özellikle küçük aile işletmeleri için çok ideal bir meyve grubu. Bütün dünyada trend bu tarafa kayıyor. Mor, mavi ve kırmızı meyveler sağlıklı beslenme için öne çıkıyor. Gelişmiş ülkelerden çok ciddi talep var. İhracat pazarı çok güçlü. Bu meyvelerin Türkiye’de genişlemesini öncülük etmek istiyorum. Üreticilere tavsiye ediyorum.”
Akıllı tarım dönemi
Hasattan sonra yaşanan ürün kayıplarını en aza indirmek ve ürünlerin muhafaza sürelerini uzatmak amacıyla kontrollü atmosferli kutu sisteminin kullanıldığı “Tarımsal Ürünler için Kontrollü Atmosfer Muhafaza Kasası Takip ve Bilgi Sistemi” projesi 2018’de TAGEM Ar-Ge destek programı tarafından desteklendi ve halen çalışmaları devam ediyor. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve ilgili üniversite birimlerinin ve STK’ların üyesi olduğu “Akıllı Tarım Platformu” aktif hale getirilerek tarımsal üretimde ileri teknoloji kullanımını sağlamaya yönelik çalışmalar yapılıyor. Tarıma dönük “Ulusal Mekanizasyon ve Teknoloji Konseyi” kurma çalışmaları ise devam ediyor. Akıllı tarım konusunda şu projeler yürütülüyor.
Tamamen yerli otomatik traktör dümenleme sistemi prototipi geliştirildi. Sistemin, TİGEM’e bağlı işletmede denemeleri yapılacak. Tarım araçları üzerinde toplanan verilerin telsiz linki üzerinden uzak mesafeye aktarılarak haberleşilmesine, toplanan verilerin harita üzerinde işlenmesine, tarihsel olarak görüntülenmesine ve analiz edilmesine imkan sağlayacak çiftlik yönetim sistemi yazılımı geliştirildi.
ASELSAN’ın ARI-1 Döner Kanatlı İnsansız Uçan Sistemi ile toprak, kuraklık, gübre durumu, hasat tahmini, rekolte hesabı ve farklı ürünler için bir kütüphane oluşturulmasına yönelik altyapı kurulacak. Biçerdövere monte edilen sensörler ve ‘GPS’ ile buğday hasadında dane kayıplarını izlenebilecek ve takip edebilecek internet tabanlı sistem hazırlandı.
Küçükbaş hayvanların kimliklendirilerek izlenmesi ve hayvan ıslahına yönelik verilerin, bir kayıt sistemi oluşturularak toplanması amacıyla, tamamen yerli, akıllı ölçüm platformu prototipi oluşturulacak Otonom ilaçlama robotu projesi hayata geçiyor. Adana Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi işbirliği çerçevesinde geliştirilecek olan otonom ilaçlama robotu ile değişken oranlı ilaç uygulama projesi başlatıldı. 2021’de ilaçlama robotunun sahaya çıkması planlanıyor.
Bağcılığa uygun tarımsal otonom robot tasarlanıyor Yerli otonom sıra üzeri çapa makinası (ROBOTAGEM) ile ilgili çalışmalara başlandı. Projede, üzüm bağlarında hareketini elektrik motorlarıyla sağlayan ve enerji kaynağı olarak lityum iyon batarya kullanan yerli otonom robot tasarım ve imalatı yapılacak.
Tarım teknolojileri konusunda kim ne yapıyor?
• Yapay zeka teknolojileri ile dikey tarımı birleştiren akıllı topraksız tarım girişimi ForFarming, kapalı alanlarda yapay zeka destekli ve loT tabanlı dikey tarım çözümleri sunarak yıl boyunca zirai ilaçsız, sağlıklı ürünler yetiştirilmesine olanak sağlıyor.
• İTÜ Arı Teknokent bünyesinde kurulu Hextech Green, sensör destekli akıllı karar verme uygulamaları ile ürünlerin kapalı ortamda, dış ortam koşullarından etkilenmeden üretilebilmesini sağlıyor.
• Tarımsal büyük veri platformu olarak konumlanan Doktar firması, toprak ısısı, nemi, elektrik iletkenliğini ölçerek buluta yükleyen bir sensör istasyonu üzerine çatışıyor.
• Uydu üzerinden tarla sağlığı uygulaması Orbit, tarla sensör istasyonu Filiz ve uydu üzerinden ekim alanlarını hesaplayan Dijital Ekili Alan İstihbaratı gibi teknolojileri bulunuyor.
• Tohum ıslahı alanında çalışan biyoteknoloji şirketi Tarlab, tohum ıslahı ve çiftçiler tarafından ekilen tohumluğun üretildiği ebeveyn hatları geliştirmeye odaklı. Boğaziçi Üniversitesi Teknopark’ında Prof. Ahu Altınkut Uncuoğlu, Prof. Yıldız Aydın, Dr. Göksel Evci ve Yunus Emre Aktaş tarafından kurulan Tarlab, modern biyoteknolojik yöntemlerin ıslah süreçlerine entegrasyonu alanında araştırmalar yapıyor.
• Martek Tübitak Gebze yerleşkesinde Ezgi Demiralp Türkoğlu tarafından kurulan 46 Ar-Ge, tarım alanında ülkemizde imal edilemeyen ürünlerin yerli olarak üretilmesi konusunda çalışıyor. Şu an yavaş salınımlı biyopolimer gübre ile hızlı ürün eldesi hedefliyor. Bu polimer kaplama için kullanılacak cihaz ise özel olarak tasarlanıyor.
• Optik ayıklama sistemleri üreticisi Tomra Food’un geliştirdiği teknolojiler, verimlilik, kapasite ve gıda güvenliğini artırırken gıda israfına da çözüm oluyor. Üretici ve işleyicilere gıda atıklarının azaltılması, verimin optimize edilmesi ve kısıtlı kaynakların doğru kullanılmasına yönelik katkı sağlıyor.
• Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun Teknoparkı’nda Prof. Dr. Rıdvan Kızıikaya ve Prof. Dr. İzzet Akça tarafından kurulan Agrobigen, tarımla ilişkili problemlere çözüm getirebilmek için ileri düzey Ar-Ge, mühendislik ve inovasyon projeleri geliştiriyor.
• Toprak, bitki, su analiz sonuçlarının değerlendiren ve personel hatalarının önüne geçen Agros isimli bir yazılımları bulunuyor.
• Ecording, geliştirdiği ecoDrone adlı insansız hava araçları ile 2 hektarlık alana 2500 tohum topu atışı gerçekleştirebiliyor.
• Murat Bahadır Kılınç ve Murat Balaban tarafından Gosb Teknopark bünyesinde kurulan Episom, faydalı mikroorganizma ve enzim üretiminde uzmanlaşmış bir biyoteknoloji şirketi. Türkiye’de tarım alanında aşırı kimyasal gübre kullanımından kaynaklanan sorunlara yönelik biyoteknolojik ürünler geliştiriyor. Topraklı ve topraksız tarım için minerallerin mikroorganizmalar aracılığı ile bitkiye geçişini kolaylaştırmak üzerine çalışıyor.
• Gosb bünyesinde Serhat Başyiğit, Servet Başyiğit ve Arzu Başyiğit tarafından kurulan BB Tarım ise, başta kolajen ve jelatin olmak üzere proteinler üzerine Ar-Ge çalışmaları yapıyor. Beş endüstriyel tasarımı ve yedi patenti bulunan firma, bitki beslenmesi ve tarımsal üretim atıklarının katma değerli ürünlere dönüştürülmesi üzerine çalışıyor.
• Ankara Teknokent’te Sedat Sevin tarafından kurulan Sentezfarma, hedefe yönelik canlılara ait doğal mikrobiyota üyelerinin hastalıklara karşı kullanımı üzerine çalışıyor. Fonksiyonel gıda ya da farmasötik ürün projeleri bulunuyor.
• Tapu.com, Nisan ayı başında gerçekleştirdiği ihalelerde, Afyon, Ankara, Kütahya, Uşak, Kayseri gibi birçok farklı ilde 2 ila 9 dönüm arasında değişen tarıma elverişli tarlaları 1 TL’den başlayan açık artırmaya sundu. Kampanya yoğun ilgi üzerine Mersin, Batman, Kütahya, Bursa, Bilecik gibi illere de genişletildi.
