Haberler

Varlık barışı

GEÇEN hafta bu sayfalarda “Kapsamlı mali af geliyor” başlığı ile konuyu özetlemiş ve ilgili düzenlemenin TBMM’ye sunulduğunu yazmıştık. Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldükten sonra Meclis Genel Kurulu’na gelen tasarının beklenen iki önemli husus daha ilave edilerek bu hafta yasallaşması bekleniyor. Daha önceki taslakta, vergi ve sigorta borçlarının yeniden yapılandırılması, geçmiş dört yıla (2013/2014/2015/2016) ilişkin matrah artışı, kasa/ortaklar cari/ stok affı, devam eden incelemeler ve vergi davaları, imar barışı gibi konular yer almıştı. Meclis görüşmeleri sırasında ise, 2017’nin matrah artışı ve yurtiçi/yurtdışı varlık barışı da tasarıya dahil edilmiş bulunuyor.

MATRAH ARTIŞI NEDİR, NE AVANTAJ SAĞLAR?

Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırdıkları takdirde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz. Buna göre; gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını, bu Kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar, 2013 takvim yılı için yüzde 35, 2014 için yüzde 30, 2015 için yüzde 25, 2016 için yüzde 20, 2017 için yüzde 15 oranından az olmamak üzere artıranlar bu haktan yararlanabiliyor. İlgili yıllarda zarar beyan eden mükellefler ise, yukarıda belirlenen oranlardan daha az miktarda vergi ödemek suretiyle bu haktan yararlanabiliyor.

Ayrıca, KDV ve gelir stopaj yönünden de kanunda belirlenen oranlarda artış yapmak suretiyle bu mükellefiyetleri kapsamında da incelemelerden kurtulmuş olabiliyorlar.

VARLIK BARIŞI VE AVANTAJLARI

Yurtdışı varlık barışı ve kapsamı: Yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını kapsıyor. Gerçek veya tüzel kişiler, yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30 Kasım 2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirecek.

Yurtiçi varlık barışı ve kapsamı: Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet, taşınmazları ve diğer sermaye piyasası araçlarını kapsıyor. Mükellefler, sahip oldukları ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan bu varlıklarını 30 Kasım 2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edecek.

Varlık barışının vergi maliyeti: Varlık barışından yararlanmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin, beyanda bulundukları varlıkları üzerinden yüzde 2 oranında vergi ödemeleri gerekiyor. Şayet, bu varlıklar 31 Temmuz 2018 tarihine kadar banka veya aracı kuruma bildirilerek Türkiye’ye getirilirse üzerinden hiçbir vergi alınmayacak.

DAĞITILMAYAN GEÇMİŞ YIL KÂRLARI

Vergi aflarına artık son verilmeli. Görevini eksik veya hiç yerine getirmeyenlere sık sık af çıkarmak, görevini eksiksiz yerine getiren mükellefleri incitmekte ve vergiye karşı uyumu bozmakta. Ülkemizin ekonomik ve kültürel koşullarının gerçeği de biliniyor. Sağlıklı bir düzenlemeye (barışa) ihtiyaç bulunuyor. Ancak, bu gibi afların köklü olarak bir daha gündeme gelmeyecek şekilde düzenlenerek son bulması gerekiyor.

Bilindiği gibi şirketler, üzerinden yüzde 20 kurumlar vergisi ödedikleri geçmiş yıl karlarını dağıtmak istediklerinde ayrıca yüzde 15 stopaj yükü ile karşılaşıyor. Çoğu şirket ortağı, stopaj ödememek için şirketten (örtülü) para çekerek cari hesabına yazdırıyor. Bir yandan dağıtılmamış geçmiş yıl karları, diğer yandan ortaklardan alacaklar hesabı bilançoda kalmaya devam ediyor. Bu da, bilançoları bozan bir durum olarak devam ediyor. Kapsamı genişletilerek Meclis’te görüşülen kanun tasarısına ilave olarak, “geçmiş yıl karlarından yüzde 3 vergi alınmak” suretiyle dağıtma imkanı tanınarak, bilançoların düzeltilmesine olanak sağlanmış olur.

Bundan sonrasında, vergi adaletinin tesis edileceği, adil gelir dağılımının olduğu, herkesin gelirine göre vergisini zamanında ve düzgün ödeyeceği bir Türkiye dileğiyle iyi haftalar diliyorum…

TALHA APAK

Yeni bir beyaz sayfa

Yeni varlık barışıyla 31 Temmuz’a kadar Türkiye’ye getirilen veya kayda alınan yurtiçi varlıklardan vergi alınmayacak. Bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde varlıkların Türkiye’ye getirilmesi gerekiyor.

YURTDIŞINDA bulunan varlıkların milli ekonomiye kazandırılması ve Türkiye’de bulunan ancak işletmelerin kayıtlarında yer almayan bazı varlıkların kayıt altına alınması için harekete geçen Hükümet, varlık barışında yeni bir sayfa açtı. Geçen hafta TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tasarı’ya, verilen bir önergeyle “varlık barışı” da eklendi.

Buna göre temmuza kadar yurtdışından getirilen varlıklarla defter kayıtlarına alınan yurtiçindeki varlıklar için vergi ödenmeyecek. Temmuzdan sonra gelen veya kayıtlara alman varlıklar içinse yüzde 2 vergi alınacak. Yurtdışı varlıkların üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ve hesaplanan verginin süresinde ödenmesi durumunda bu varlıklarla ilgili hiçbir vergi incelemesi yapılmayacak. Aynı şekilde yurtiçindeki gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri de varlıklarını kanuni defterlerine kaydederek hesaplanan vergiyi süresinde ödemeleri halinde bu işlemleri nedeniyle vergi incelemesine tabi olmayacak. Ayrıca gelir ve kurumlar vergisi de ödemeyecek. Hükümetten resmi bir açıklama gelmese de, barış kapsamında 100 milyar TL’lik bir varlıkla barışılabilece-ği ifade ediliyor.

30 KASIM’A KADAR BİLDİRİM

Hükümet, 2008,2013 ve 2016 yıllarından sonra yeni bir varlık barışı uygulamasına daha gidiyor. Yeni ekonomi paketine, “varlık barışı” da eklendi. Buna göre yurtdışından getirilecek varlıklar açısından tüm gerçek ve tüzel kişiler, varlık barışından yararlanacak. Yurtiçinde ise tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu kapsamda olacak. Yurtdışmda bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, banka veya aracı kurumlara bildirilerek yurda getirilebilecek. Bu imkanlardan yararlanabilmesi için yapılan bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde yurt-dışmdaki varlıkların Türkiye’ye getirilmesi gerecek. Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin yüzde 2 oranında hesapladıkları vergiyi, 31 Aralık 2018 tarihine kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyecek.

Bu kapsamdaki varlıklar, yurtdışmda bulunan banka veya finansal kuramlardan kullanılan yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Kasım 2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın düzenlemedeki hükümlerden yararlanılacak. Yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının yurtdışmda bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirmek suretiyle karşılamış olanlar, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla düzenleme kapsamında olacak.

VERGİ İNCELEMESİ YAPILMAYACAK

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30 Kasım 2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilecek. Beyan edilen söz konusu varlıklar 30 Kasım 2018 tarihine kadar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni deftere kaydedilebilecek. Bu takdirde söz konusu varlıklar, vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerin üzerinden ödenecek vergi, hiçbir şekilde gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecek. Düzenleme kapsamında bildirim veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle şartların yerine getirilmesi kaydıyla hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.

Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kuramların, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kuramlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri iştirak kazançları, yurtdışında bulunan iş yeri ve daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kazançları, 31 Ekim 2018 tarihine kadar elde edilenler de dahil olmak üzere, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31 Aralık 2018 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaydıyla gelir veya kuramlar vergisinden muaf olacak.

VARLIKLAR KULLANILABİLECEK

Maliye Bakanı Naci Ağbal yaptığı açıklamada, yurtdışmdan getirilen veya yurtiçinde kayda alman varlıkların daha sonraki kullanımında bir kısıtlama olmadığını bildirdi. Söz konusu varlıkların dilenen biçimde kullanılabileceğini belirten Ağbal, yurtdışmdan varlıklarını getirenlerin, isterlerse tekrar yurtdışına götürebileceğini, varlıklarını buradaki işletmelerinden çekebileceğini söyledi. Türkiye’deki işletmenin yurtdışmdaki bir finans kuruluşundan kullandığı kredi borcunun 30 Kasım’a kadar ödenmesi halinde varlıkların yurtdışmdan getirilme şartının da aranmayacağını ifade eden Ağbal, uygulamadan yurtiçinde yararlananların da işletme aktifine aldıkları varlıklarını serbestçe kullanabileceğini, isterlerse işletmeden çekebileceklerini aktardı.

Düzenlemeye yurtdışı iştirak kazançlarının da dahil edildiğini ifade eden Ağbal, bunun dışında, yurtdışında bulunan şirketlerin tasfiyesi sonucu elde edilen kazançların da uygulama kapsamına alındığını bildirdi.

Fatih DURAL / Vergi Konseyi Başkanı
“Çok önemli karar”

Alınan karar gerek yurtiçinde gerekse yurtdışmda bulunan varlıkların kayıt altına alınması için önemli. 31 Temmuz’a kadar getirilenlerden vergi alınmayacak. Daha sonra getirilecek varlıklar için yüzde 2 vergi uygulanacak. Etki analizlerini Gelir İdaresi Başkanlığı mutlaka yapmıştır. Daha önce de varlık barışı uygulamasına gidilmişti. Üç kez art arda varlık barışı yapılmıştı. O dönemlerde de, belli oranlarda başarı sağlandı. Ciddi anlamda girişler ve kazanımlar oldu. Vergi ve prim borçları yapılandırılıyor, matrah artırımına gidiliyor. Hükümet geriye doğru tam bir beyaz sayfa açıyor.

Davut ÇETİN / Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
“Ekonomiye katkı sağlar”

Yurtdışmdaki varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, işletme kayıtlarında olmayan yurtiçi varlıkların kayıt altına alınması için hazırlanmış kapsamlı bir düzenleme. Özellikle son dönemde yaşanan döviz kuru artışlarına yönelik yapılan mücadeleye de önemli destek verecektir. Aynı zamanda da Türkiye’ye varlıkların getirilmesi de ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Umarım varlık barışı beklentileri karşılar ve amaca ulaşır. Çünkü çok sık yapıldı. ‘Nasılsa af çıkar* beklentisi ödeme alışkanlarını bozuyor.

Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Başkanı
“Döviz açığını kapatmak için faydalı”

İş dünyasının yıllardır istediği bir düzenlemeydi. Her işletmenin bir şekilde belgelendiremediği masraflardan kaynaklanan, kimisinde küçük, kimisinde büyük düzeltilmesi gereken işlemler vardı. Bunların düzeltilmesi açısından iyi bir fırsat. 6-7 yıl öncesinde Türk vatandaşlarının yurtdışı varlıkları portföyü büyüklüğü 150 milyar dolar civarındaydı. Yapılan varlık barışları sonrasında bu portföyün 100 milyar dolar civarında olduğunu düşünüyorum. Yeni varlık barışıyla bu varlıkların bir bölümü gelecektir. 31 Temmuz’a kadar gelecek varlıklar için vergi ödenmeyecek.

Bu büyük bir fırsat. Şu an ülkenin en büyük ihtiyacı olan döviz açığını kapatmak açısından da faydalı. Mali disiplin devam ediyor ama bütçede bir likidite açığı var. Bunun balans edilmesi açısından hem varlık barışı hem de yeniden yapılandırma gerekli bir hamleydi. Her iki taraf da kazanacak.

Hülya Genç Sertkaya

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu