Yabancı çalışanlara en iyi deneyimi sunan ülkeler

HSBC’nin ‘Expat Explorer’ anketine göre, Türkiye dünya genelinde yabancı çalışanlara en iyi deneyimi sunan ilk 10 ülke arasında. İstanbul’da yaşayan yabancı yöneticilere ve İK uzmanlarına sorduk: Peki Neden Türkiye?..

HSBC Grubu’nun 159 ülkeden 27 binin üzerinde yabancı çalışanın görüşünü alarak gerçekleştirdiği ‘Expat Explorer’ anketi, ülkelerin sunduğu olanakları finansal getiri, deneyim ve aile yaşamı bakımından inceliyor. Bu yıl gerçekleştirilen anket, yabancı çalışanlara ilişkin dünyanın en büyük çaplı ve uzun soluklu araştırması olma özelliği taşıyor. Anketin sonuçlarına göre, deneyim kategorisinde Türkiye, yaşam tarzı, kültürü, insanlarla iletişimin kolaylığı, konaklama ve sağlık hizmeti gibi konularda yabancı çalışanlara dünya genelinde en iyi deneyimi sunan ilk 10 ülke arasında. Yeni Zelanda, İspanya ve Portekiz’in sırasıyla en iyi deneyimi sunan ilk üç ülke olarak yer aldığı ankette Türkiye, geçtiğimiz yıla oranla 10 basamak yükselerek Kanada’nm ardından 8. sırada yer alıyor.

Biz de misafirperverliğiyle tanınan ülkemizin hangi açıdan yabancı çalışanlar için bir avantaj haline geldiğini araştırdık. insan kaynakları uzmanlarına ve İstanbul’da yaşayan yabancı yöneticilere sorduk: Neden Türkiye?..

Yabancı çalışanlara en iyi deneyimi sunan ülkeler

1. Yeni Zelanda
2. İspanya
3. Portekiz
4. Singapur Avustralya
5. Norveç
6. Kanada
7. Türkiye
8. Fransa
9. Avusturya

SIRADIŞILIK HEYECAN VERİYOR

Kaspersky Lab Türkiye Genel Müdürü Ivan Romashko, söze İstanbul’u çok sevdiğini söylemekle başlıyor. “İş yaşantısı dünyanın her yerinde, mekan farkı gözetmeksizin aynıdır. Fakat Türkiye’deki insanlar, hem müşteriler hem de çalıştığım kişiler açısından alışık olduğumdan farklı” diyen Romashko, alışılmış ve daha önceden başarıya ulaşmış motivasyon planları ve yönetim modellerinin Türkiye’de işe yaramayabileceğini vurguluyor. Bu sıra dişiliğin Türkiye’de yaşayan yabancılar açısından heyecanlı olabildiğine değinen Romashko, “Diğer yandan yaşamak hayattan aldığınız tat ile alakalı ve İstanbul bunun için mükemmel bir yer. Serin ve ılık hava, sahil şeridi, çok sayıda park ve tarihi eserin yanı sıra, İstanbul kendi geleneklerine, lezzetlerine ve mükemmel manzaraya sahip restoranlara da ev sahipliği yapıyor” diyor.

Türkiye’de düzenli bir gelir, bir araba ve büyük bir daireniz varsa, işle alakalı tüm zorlukların memnuniyete dönüşeceğinin altını çizen Romashko, “Alışveriş için çeşitlilik İstanbul’un en sevdiğim özelliklerinden biri. İstanbul’da aileyle birlikte yaşamak da rahat ve keyifli” diyor.

TURK HAVA YOLLARI FARK!

Kerten Turizm Grubu CEO’su Marloes Knippenberg de Türkiye’deki yaşam standardı ve çalışma koşullarından memnun expat’lardanbiri. Geçim maliyeti, apart daire kiraları, yiyecek içecek ve giyim kuşam masraflarının Avrupa’dan çok daha ucuza geldiğini ifade eden Knippenberg, sözlerini şöyle sürdt.rüyor:

“Sokaktaki ayakkabı boyacıları, tezgahta mevsimlik meyve sebze satan esnaf gibi artık Avrupa’da bulunmayan pek çok küçük günlük hizmeti burada bulabiliyorsunuz. Evinizin yakınındaki bakkal artı maliyet olmadan, evinizin kapısına iki tane yumurtayı bile getiriyor. Yani artık Batı’da mevcut olmayan birçok hizmeti ve konukseverliği burada bulabiliyorsunuz. Türkler yabancılara karşı çok konukseverler. Pek çok ülkede ise durum böyle değil.”

Türkiye’de en çok hoşuna giden şeylerden birinin de esneklik olduğunu vurgulayan Knippenberg, “Zorluklar ne olursa olsun, insanlar daima ilerlemek, daha da ileriye gitmek istiyorlar. Zorluklardan çok gelecekteki fırsatlara odaklanıyorlar. Tek bir sorun için birden fazla çözüm olabilir diye düşünüyorlar. Dayanışma buradaki güçlü duygulardan biri, insanlar gerçekten birbirlerine değer veriyorlar ve yardım ediyorlar” diyor.

Türkiye’nin coğrafi açıdan da çeşitlilik içerdiğine değinen Knippenberg, yılın 5-6 ayında deniz keyfi yapabiliyor olmanın kendisi için en önemli avantajlardan biri olduğunu söylüyor. Türkiye’nin outdoor spor aktiviteleri bakımından da donanımlı olduğunu ekliyor. Türkiye’deki ulaşım kolaylıklarına da değinen Knippenberg, “Türk Hava Yolları bizim için büyük bir avantaj. 3-4 saatlik bir uçuşla çok farklı pek çok ülkeye uçabiliyorsunuz. THY belki de dünyanın en iyi havayollarından biri. İstanbul’da sıkıntı olarak görülen şey ise trafiğin yoğun olması. Bu da işe yakın bir lokasyonda ev tutmak ile aşılabilen bir sorun, hatta mutluluğun sırrı diyebiliriz” diyor.

“HERKES İYİ İNGİLİZCE KONUŞUYOR”

PageGroup ülke müdürü Hugo Campo, Türkiye’nin Avrupa kıtasının en genç nüfusuna sahip ülkelerden biri olduğuna değinerek, “Bu da çok dinamik ve enerjik bir işgücü sağlıyor. Türkiye’de yeni nesil çok iddialı ve başarıya odaklanmış durumda. Ülke kültürünün genel olarak başarı odaklı oluşu, Türkiye’yi buraya taşman profesyoneller için cazip kılıyor” diyor. Campo sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Gelişen teknoloji iş dünyasında zaman ve mekan sınırlarını kaldırıyor ve şirketler için dünya artık kocaman tek bir ofise dönüşüyor. Asya’ya, Avrupa’ya ve Ortadoğu’ya çok yakın, insanların kendi konfor bölgelerinin dışında fakat aynı zamanda yakınında olduğu bir yer Türkiye. Buna ek olarak Türkiye yaşam tarzı olanakları açısından oldukça zengin seçenekler sunuyor ve yaşam masrafları pek çok ülkeye kıyasla çok daha düşük. Kariyeri için Türkiye’ye taşman profesyonellerin aileleri için de çok iyi yabancı okullar ve birçok eğitim alternatifi mevcut. Türk kültüründe misafirperverlik oldukça önemli ve bu durum buraya çalışmak için gelenler söz konusu olduğunda da değişmiyor. Türkiye’nin sıcak ortamı ve kültürü oldukça cazip. Pek çok ülkeye kıyasla İngilizce konuşma oranının yüksekliği önemli bir faktör. Neredeyse herkes iyi İngilizce konuşuyor.”

“YABANCI PROFESYONELLER İÇİN CAZİP”

Crossover Türkiye Genel Müdürü Sinan Ata, Türkiye’nin relokasyon yani çalışanların gerektiğinde farklı şehir ve ülkelere kaydırılması bakımından esnek bir ortama sahip olduğuna değiniyor ve şunları ekliyor: “Büyük şirketler relokasyon paketi altında çalışanına farklı imkanlar sunabiliyor. Mesela çalışanın çocuklarının okul ücretini karşılayabiliyor. Konaklama için farklı seçenekler sunabiliyor. Bu gibi nedenlerle yabancılar için Türkiye’ye taşınarak çalışmak avantajlı oluyor. Sunduğumuz coğrafi avantaj, kolay ulaşım ve çok kültürlülüğümüz de bizi tercih sebebi yapan faktörler arasmda yer alıyor.

“STRATEJİK BAKIŞ AÇISI KAZANDIRIYOR”

Assessment Systems Kumcusu ve CEO’su Levent Sevinç ise, Türkiye atmosferinin expat’lara stratejik bakış açısı kazandırdığını vurgulayarak, bunun özellikle yönetim kademesi için geliştirici bir deneyim olduğunu aktarıyor. Türkiye’nin jeopolitik konumu itibariyle hem batı hem de doğudaki birçok yatırımcıya kucak açan, çoklu kültürlerin harmanlanarak uyum içerisinde varlığım sürdürdüğü ve sosyoekonomik birçok etkiye karşı çok hızlı aksiyon alınması gereken bir ülke olduğunu hatırlatan Sevinç şunları söylüyor:

“Birçok yabancı profesyonelin kendi ülkelerindeki iş deneyimleri sırasında belki hiçbir zaman karşılaşma imkanı bulamayacağı durumlar, Türkiye’de anlık gelişebiliyor ve expat’lar dahil tüm şirket yöneticilerinin hızlı karar vermesi gerekiyor. Bu kapsamda Türkiye’deki expat yöneticilerin özellikle değişime uyum, hızlı karar alma, stratejik bakış açısı, zorluklarla başa çıkma gibi birçok yetkinliği çok kısa sürede güçleniyor. Türkiye’deki değişimleri yöneten ve başarılı iş sonuçları yaratan expat yöneticiler, sonrasında atanacakları pozisyon için entelektüel bilgi birikimi ve yönetim becerileri açısından oldukça donanımlı hale geldiklerinden dolayı kariyerlerinde hızlı ilerleyebiliyor. Bu da onlar için en büyük avantaj diye düşünüyorum.”

“SONRAKİ ATAMALAR İÇİN AVANTAJ”

“Türkiye uluslararası firmalar tarafından uzun zamandır Ortadoğu ve Afrika ülkelerinin merkezi olarak konumlandırılıyor. Buna bağlı olarak çoğu firmanın yönetim merkezi ülkemize taşınmış durumda. Bu eğilim ilerlemeye devam edecek gibi görünüyor. Buna bağlı olarak ülkemizdeki ex-pat sayısı artıyor” diye konuşan Reed Türkiye Genel Müdürü Asiye Yıldırım, Türkiye’nin profesyoneller tarafından sevilen bir tercih edilen bir ülke haline geldiğini belirtiyor. Yıldırım profesyonellerin Türkiye’yi tercih etme sebebi olarak şunları aktarıyor:

“Bu tercihte ülkemizde edindikleri yaşam standartlarının yüksek olması ve kültürümüze duydukları sempatiyi neden olarak gösterebiliriz. Ayrıca Türkiye’ye gelen yönetici expat’lar diğer ülkelere göre daha geniş bir coğrafyadan sorumlu oldukları için, bir sonraki atamalarında avantajlı bir konuma ulaşıyorlar. Bu da Türkiye’ye olan cazibeyi artıran sebeplerden biri.”

“ÖNEMLİ BİR KARİYER BASAMAĞI”

PERYÖN Başkanı Berna Öztmaz da Türkiye’nin expat’lar açısından bir kariyer basamağı olarak görüldüğünü belirtiyor. “Türkiye gerek coğrafi konumu gerekse ekonomik hareketliliği ile profesyonellere farklı tecrübeler edinebilecekleri bir zemin sunuyor” diyen Öztmaz şunları aktarıyor:

“Türkiye’deki çok uluslu şirketlerde çalışan Türkle-rin profilinin çok yüksek olması ve entelektüel kapasitesi expat’lar için iyi bir iletişim ortamı yaratıyor. Bir yandan da pazarın büyüklüğü, merkeziliği, dinamikliği nedeniyle, Türkiye’nin önemli bir kariyer basamağı olarak görüldüğünü düşünüyorum.

İstanbul’un kendisi de cazip unsurlardan biri. Ayrıca Türkiye’de hem yabancı çalışana hem de ailesine, eğitim, konaklama, sağlık ve kültürel olanaklar açısından çok çeşitli imkanlar sunuluyor. Tanıdığım pek çok yabancı çalışan buradan ayrılırken kalbi Türkiye’de kalarak gitti.”

ŞİRKETLERİN EXPAT PAKETLERİ

Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafi konum, iklim şartları ve gelişmiş sosyal yaşam alanları ile yabancı çalışanlar için avantajlı kriterlerde olduğunu ifade eden Hugent Genel Müdürü Özlem Veryeri Taşkaya şunları aktarıyor:

“Ailesi ile birlikte expat pozisyonunda Türkiye’ye gelecek olanlar, çocuklarının eğitimini devam ettirebilecekleri uluslararası okul alternatiflerine rahatlıkla erişebiliyor. Bununla birlikte tanışma fırsatı elde ettiğimiz expat çalışanların hepsinin hemfikir olduğu bir konu var ki Türkiye çok güzel bir ülke. Gelenekleri ve yetiştirilme tarzı çerçevesinde misafir kavramı Türk insanı için çok değerli. Bu sebeple sitemize, mahallemize yerleşen yabancılara da hoşgörü, yardım ve destek gösteren bir milletiz. Bu sıcak ve güler yüzlü yaklaşım da kendilerini daha rahat ve güvende hissetmelerini sağlıyor. Şirketlerin yabancı çalışanlar için sunduğu paketler de oldukça avantajlı fırsatlar sunuyor; evin kirası, çocukların okul parası, yurtdışı çalışma tazminatı, araç, benzin, kendi ülkesine yılda bir ya da iki defa gidiş geliş uçak bileti gibi imkanlar sağlanıyor. Yabancı çalışanların farklı ülkelere gidişlerinde en büyük sıkıntısı o ülkenin mutfağı olabiliyor. Türkiye zengin mutfağı, lezzetli yemek çeşitleri ile de cazibesini koruyor.”

“YÖNETİM MERKEZİ”

Great Place to Work Genel Müdürü Eyüp Toprak’a göre işgücünde küresel bir hareketlilik söz konusu. Bundan 15 sene önce Türkiye’de yabancı çalışanlar, sadece çok uluslu şirketlerde ve büyük holdinglerde görev yapıyorken günümüzde yabancı çalışan nüfusunda ve profilinde önemli değişikler söz konusu. Günümüzde yabancı çalışanlar birçok şirkette sadece üst düzey pozisyonunda değil, yönetici olarak, orta kademelerde ve uzman olarak da görev yapıyor. Bu eğilimi besleyen birçok neden bulunuyor. “Bunlardan en önemlisi, Türkiye’nin sağladığı coğrafi avantaj. Ekonominin ağırlık merkezinin batıdan doğuya kaymasıyla, Türkiye de bu değişimden etkilenen ülkeler arasında. Uluslararası şirketler açısından Türkiye, yatırım yapılacak bir ülke olmakla birlikte bölgenin yönetim merkezi olarak da görülüyor” diyen Toprak, Türkiye’nin Avrupa’ya yakınlığının, hedefleri dış pazara yönelik olan şirketler için önemli bir faktör olduğunu belirtiyor.

“Türkiye coğrafi olarak bir köprü konumunda. Merkezleri Amerika ile Avrupa’da bulunan şirketler için pazarlar arası önemli bir kontrol ve yönetim merkezi durumunda. Yönetimin yanı sıra Ar-Ge, yatırım, üretim, ihracat, lojistik gibi faktörler de Türkiye’yi avantajlı kılan faktörler arasında” diyen Toprak’a göre, Türkiye’de artık daha iyi İngilizce konuşulmaya başlandığı için, yabancı çalışanların Türkiye’deki görev süreçlerinde karşılaşabilecekleri sorunlar da göreceli olarak azalıyor. Pratik çözümlerin ve misafirperverliğin etkisiyle kültürlerarası iletişim ve etkileşim artıyor. Bu faktör de kültür şokunu minimum düzeyde atlatıp, uyumu kolaylaştırıyor. Toprak, diğer coğrafyalarda yaşanan ekonomik daralma ve krizlerin, yabancı yönetici ve uzmanların Türkiye’deki iş fırsatlarına yönelmelerini kolaylaştırdığına da işaret ediyor.

“Körfez ülkelerindeki enerji alanındaki yatırımlar Türkiye’nin merkez üssü olarak tercih edilmesiyle yabancı çalışanların özellikle İstanbul’a taşınmasını beraberinde getiriyor” diyen Toprak sözlerini şöyle tamamlıyor:

“Büyüyen pazarda deneyim kazanma isteği, terfi olanağının bulunması, diğer ülkelere göre daha yüksek ücret imkanı, yabancı çalışanların aileleri için konaklama ve eğitim olanaklarının kaliteli ve alternatifli olması, yabancı çalışanları Türkiye’ye çeken en önemli faktörler arasında. Taşınma, konaklama, okul ücreti desteği, araba, ev kirası gibi yan haklar da belirleyici olabiliyor. Dolayısıyla Türkiye, kariyer, hayat kalitesi, ulaşım kolaylığı, ücret ve yan haklar olarak tercih edilen bir ülke. Türkiye’nin teknoloji alanındaki altyapısının, yenilikçiliğe açık olmasının da uluslararası operasyonel süreçleri kolaylaştırdığını ekleyebiliriz.”

ZEKERİYAKÖY, LEVENT, ULUS

RE/MAX Türkiye Bölge Direktörü Murat Goldştayn’a göre, yabancı yöneticiler için Türkiye’nin cazibesi, Türkiye piyasasında kazanabilecekleri deneyim ve sağlanan olanakların avantajlarıyla ilgili. Piyasa koşulları oturmuş, operasyon kuralları tamamen oturmuş olan Batı Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinden gelen yöneticiler, Türkiye’de son derece hareketli ve koşulları sürekli değişen bir piyasa ve yönetim ortamıyla karşılaşıyor. Burada, durağan piyasalara kıyasla liderlik becerilerini çok daha fazla geliştirme imkanı buluyor. Araç ve konut tahsisi gibi kendi ülkelerinde bulamayacakları yan imkanların da yabancı yöneticiler için Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirdiğine değinen Goldştayn, “Oturulan konutun kirasının karşılanması ve bu konutun İstanbul’un çok iyi bir semtinde yer alması ise neredeyse standart bir uygulama. Sağlanan evler mobilyalı oluyor. Çocuklarının okul ücretleri şirketleri tarafından karşılanıyor. Şirketlerin idari birimleri, expat’larm yerleşimini sancısız hale getirmek konusunda oldukça becerikliler” diyor. Goldştayn expat’ların genellikle, Zekeriyaköy, Levent, Nişantaşı ve Ulus’ta 3+1 konutları tercih ettiklerini aktarıyor.

“ARTIK KOBİ’LER DE ÇALIŞTIRIYOR”

“Expat’lar tercihlerini yaparken genellikle iş imkanlarını geliştirmeyi, daha iyi iş fırsatlarına ve yaşam koşullarına sahip olmayı ve kazançlarını artırmayı amaçlıyorlar. Ağırlıklı olarak finans, sigorta, eğitim, bilişim ve inşaat, mühendislik sektörlerinde görev yapan expat’lar için Türkiye amaçlarına ulaşabilecekleri fırsatları sunan önemli bir ülke” diyen Eleman.net Genel Müdürü Özlem Demirci Duyarlar, önceki yıllarda sadece büyük firmaların tercih ettiği yabancı yöneticilerin artık KOBI ölçeğindeki firmalar tarafından da tercih edildiğini belirtiyor.

“ŞİKAYET EDEREK AYRILAN GÖRMEDİM”

Expat Explorer araştırmasında Türkiye’nin özellikle “deneyim” kategorisinde beğenildiğini ifade eden Trenkwalder Türkiye Genel Müdürü Alper Menemencioğlu, “Yaşam tarzı, kültürü, hayata entegre olma ve insanlarla iletişimin kolaylığı, konaklama ve mülkiyet edinme gibi alt başlıkları içeren bu kategoride yabancı çalışanlara dünya genelinde en iyi deneyimi sunan ilk 10 ülke arasında yer alıyoruz. Türkiye’nin ortamından ve sağlanan olanaklardan şikayet ederek ülkemizden ayrılan bir yöneticiye rastlamadığımızı söyleyebilirim. Türkiye dinamik bir pazar ortamına sahip, bu da yabancı çalışanlar açısından kendilerini geliştirebilecekleri bir zemin yaratıyor, özellikle de burada kriz tecrübesi elde edebiliyorlar. Ayrıca Türkiye’de hızlı ve sonuç odaklı çalışma ortamı da pek çok yönetici için cezbedi-ci olabiliyor. Türkiye sadece kariyer anlamında gelişmek için değil, zengin sosyal hayatı ile de expat’lar için oldukça keyif verici bir ülke konumunda” diyor.

Murat ERGENE / Ergene Danışmanlık HGA Group Türkiye Başkanı
“Orta kademe @xpat sayısı giderek artıyor”

Birçok şirket expat’lığı yöneticilerine sunabileceği bir kariyer yolu olarak görüyor. Türkiye ekonomisinin Avrupa ekonomisine göre çok dalgalı ve değişken olması, uzun vadeli kararlar almayı zorlaştırdığı gibi, hızlı ve doğru karar alma yetkinliğini de şart kılıyor. Bu ekonomik yapı, aynı zamanda bu ortamda çalışan yöneticiler için de muhteşem öğrenme fırsatları sunuyor. Bir yandan doğu kültürü, bir yandan batı kültürü tandanslı tüketici kitlesi, şirketlere ve yöneticilere iş yaşamlarında farklı deneyimler yaşatıyor. Yabancı yöneticiler, Türkiye gibi potansiyeli yüksek ülkelerde çalışmayı tercih ediyor. Çok uluslu şirketler yetenekli yöneticilerine deneyim kazandırmak ve terfi imkanı sağlamak için onları farklı ülkelerdeki operasyonlarda görevlendiriyor. Geçici görevlendirmeler ve dünyada yükselen bir trend olan proje bazlı çalışmaya yönelme de, ülkemize gelen yabancı yöneticilerin sayısındaki artışta bir etken oluyor.

Öte yandan, şirket satın alma ve yabancı sermaye girişinin artması daha fazla yabancı yöneticiyi Türkiye’de çalışmaya yönlendiriyor. Küçük ölçekli şirketlerde de artık yabancı yöneticiler görev yapıyor.

Orta kademelerde expat sayısı giderek artıyor. Ülkemizde yabancı yönetici talebi özellikle bilişim, ilaç, tüketim, finans, otomotiv ve enerji sektörlerinde yoğunlaşıyor.

Bu yöneticilerin çalıştıkları pozisyonlar çoğunlukla genel müdürlük, finans direktörlüğü, pazarlama, kalite kontrol, tedarik zincir yönetimi ve bazı teknik roller oluyor. Doğal gaz, hidroelektirik ve rüzgar enerjisi sektörü, otomotiv ve perakende gibi ülkemizde deneyimli yönetici sayısının az olduğu sektörlerde, yabancı yönetici sayısının artışı dikkat çekiyor.

ÜRÜN DÎRİER