Yapay zeka uygulamalarının etik çerçevesi konusu

YAPAY zeka artık dijital dönüşümün vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Dahası, bu dönüşümün en güçlü unsuru yapay zeka. Yapay zekalı çözümler, aynı zamanda gerek şirketlerin gerekse hükümetlerin en çok yatırım yaptığı teknoloji. Bu yatırımlar ve kullanımlar arttıkça yapay zeka-etik konusu daha da önem kazanmaya başladı, önümüzdeki yılların en önemli tartışma konularından bir tanesi bu ilişki olacak. Üstelik, dünya bir yandan da Endüstri 5.0’a hazırlanırken…

ALANINDA İLK UYGULAMA

Havacılık teknoloji şirketi Rolls-Royce PLC, yapay zeka etiği konusunda ve Endüstri 5.0 olarak da bilinen sanayileşmenin yeni dönemini hızlandırmaya yardımcı olabilecek iki atılımını duyurdu. Duyurulan ilk atılım, herhangi bir firmanın uygulamalarında yapay zeka kullanma kararının etik olup olmadığını belirlemek için faydalanabileceği bir yöntem olan “yapay zeka etik çerçevesi”. Bu atılım, endüstriyel bağlamlara yönelik yapay zeka etiğinin teorinin ötesine, pratik uygulamaya ilk defa geçişini temsil ediyor.

Duyurulan ikinci atılım ise, yapay zeka algoritmalarının sonuçlarının güvenilir olmasını sağlamak üzere adım adım yürütülen süreciyle bir ilk olma özelliğini taşıyor. Tanıtılan bu beş katmanlı kontrol sistemi, sürekli değişen algoritmalara değil, bu algoritmaların çıktılarına odaklanıyor. Kontrol sistemi, algoritmalarda tespit edilmemiş yanlılıkların gelişmesini önlüyor ve sonuçları sürekli takip ederek güvenilir olmalarını sağlıyor. Bu konularla ilgili olarak Rolls-Royce R2 Data Labs Grup Direktörü Caroline Gorski ile e-posta aracılığıyla görüştük. Gorski, yapay zeka ve etik konusunun ne kadar önemli olduğunu şu sözlerle anlatıyor:

“Etik olduğu ve müşterilerimize değer sağladığı sürece elbette işimizde yapay zekayı kullanacağız, ancak asıl konu bu değil. Çalışmalarımızı ücretsiz olarak yayınlayıp, dünyadaki her şirketin kendi alanında yapay zekadan maksimum düzeyde yararlanabilmelerini ve bunun için gereken çözümlere ücretsiz bir şekilde ulaşabilmelerini umut ediyoruz. Bu aşamadan sonra şirketler kolaylıkla erişebildikleri bu çözümleri ekonomik faaliyetlerini ve sosyal etkilerini arttırmak için kullanabilecek. Er ya da geç, yapay zeka yapı taşlarının kullanımı, Excel gibi elektronik tablolar kadar erişilebilir hale getirecek.”

“KİMSE GERİ KALMASIN”

Veri doğruluğu ve kalitesinin şirketlerin yapay zeka stratejilerinin temel konusu olduğunu dile getiren Gorski, “Yapay zeka çözümlerimizi halihazırda kritik süreçlerimizde kullanıyoruz ve güvenilirliğimiz sayesinde bu süreç her seferinde sorunsuz bir şekilde işliyor. Uygulamalarımızı ücretsiz olarak yayınlamak, diğer şirketlerin de sorunsuz bir şekilde yapay zeka kullanmasına olanak sağlayacak. Rolls Royce’un kritik iş ortakları, veri kalitesinin önemi konusunda bilinçli bir yapıya sahip” diye konuşuyor.

Rolls Royce’un yapay zeka kullanımlarının sağlığı için veri kalitesinin standartizasyonu ve demokratizasyonu için lisans getirilmesine çalıştıklarını belirterek, diğer yandan dünyanın Endüstri 5.0’a hazırlandığını, ancak dijitalleşmeyi geriden takip eden ülkelere karşı da hassas davranılması gerektiğini belirten Gorski, “Endüstri 5.0 adı verilen yeni nesil endüstriyel teknoloji için potansiyel olarak bir dönüm noktası konumunda bulunuyor. Dünyada bazı bölgeler buna hazır olacak. Ancak gelişmekte olan ülkelerin veya bölgelerin daha önceki endüstriyel üretim modellerinin sunduğu ekonomik fırsatlara bel bağlıyor oluşuna da duyarlı olmalıyız. Geride kalmadıklarından emin olmak için çok çalışmalıyız” şeklinde konuşuyor.

ŞULE GÜNER