Yazılım sektörü Türkiye ekonomisinin yükselen yıldızı olma yolunda. Yerli firmaların sayısı bin 600’ü geçti. İhracat rakamı 1 milyar TL eşiğini aştı. Sektör, hem girişimcilere hem iş arayanlara büyük fırsatlar sunuyor…

Bu sektörde ‘iş’ var!

SON 10 yılda milli gelirde ve kişi başma gelirde önemli artışlar kaydedildi. Ancak Türkiye ekonomisi için en önemli sorunlardan biri olan yüksek teknolojiye dayalı mal ve hizmet üretimi hala eksikliğini sürdürmeye devam ediyor. Gelmen aşamada daha yüksek katma değerli üretim ihtiyacı giderek artıyor. Bu yönde devlet kaynaklı destek ve teşvikler söz konusu. Verilen destekler son yıllarda bilişim ve teknoloji sektörlerinde büyüme sağladı.

Pazar önemli ölçülerde büyüme gösterdi. Verilere göre, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü. Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) verilerine göre, 2012 yılında yüzde 18 büyüyerek 78 milyar 240 milyon TL’lik bir büyüklüğe ulaştı. Geçen yılki ihracat rakamı da önceki yıla göre yüzde 23’lük bir artışla 1.08 milyar TL’ye yükseldi. Bilişim ulaştığı bu büyüklükle artık milyar TL ihracat eşiğini aşan öncelikli sektörler arasında yer alıyor.

Bilişim ve teknoloji sektöründe en büyük payı 21 milyar lirayla e-ticaret alıyor. Ancak en büyük katma değer ve ihracatı yapan sektör ise yazılım. Yazılım alanında son yıllarda ciddi oranlarda büyüme yaşandı. Sektörde şu anda bin 600’ü aşkm firma faaliyet gösteriyor. Yazılım sektörünün büyüklüğü 1.2 milyar TL’ye ulaşırken, ihracatta da önemli gelişmeler söz konusu.

Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) verilerine göre, 2012 yılında yazılım ürünleri ihracatı 479 milyon dolara ulaştı. Üstelik ihracat pazarlan arasında dünyanm en gelişmiş ülkeleri de var. Türkiye’nin yazılım ihracatında en büyük payı yüzde 12 ile Almanya alırken, bu ülkeyi yüzde 11.9 ile ABD, yüzde 8.5 ile Birleşik Arap Emirlikleri, yüzde 7.6 ile Libya, yüzde 7.4 ile Ingiltere, yüzde 5.7 ile Azerbaycan, yüzde 4 ile İsviçre izliyor. Toplamda 70’den fazla ülkeye ihracat yapılıyor. Yazılım firmalarının ihracatının sektörel dağılımına bakıldığında yüzde 41.3 ile kamu ilk sırada geliyor. Bunu yüzde 40.4 ile üretim ve otomasyon firmaları takip ediyor. Telekomünikasyon, elektrik ve elektronik üretimi, finans, sigortacılık ve muhasebe firmaları yükseliş eğiliminde. Yazılımda tekstil, eğitim, savunma, sağlık ve turizm gelişen alanlar olarak dikkat çekiyor.

1 MİLYAR DOLAR HEDEFİ YAKIN

YASAD Başkam Doğan Ufuk Güneş, Türkiye’de yerli yazılım firmalarının sayısınm bin 600’ü geçtiğini belirterek, yabancı sermayeli olsa da Türkiye’de üretim yapıp Türk mühendisliğini kullanan firmaları da yerli kategorisine soktuklarını belirtiyor. Güneş’in verdiği bilgiye göre, sektörün büyüklüğü 2011 yılında 800 milyon dolar iken, şu anda 1.2 milyar dolara yükseldi. Sektörün ihracatı ise 260 milyon dolardan, 479 milyon dolara çıktı. Y azılım pazarını büyütme hedefleri olduğunu belirten Güneş, bunun iki yolu bulunduğunu, birinin kamunun hizmet alımı, diğerinin ise ihracatı artırmak olduğunu söylüyor. Geçtiğimiz aylarda Türkiye’den 29 yazılım firmasını Almanya’ya götürdüklerine dikkat çeken Güneş, şu bilgiyi veriyor: “Üç günlük gezide kimsenin boş vakti yoktu. BMW, Bosch ve Mer-cedes’in CEO’larıyla görüştük. Almanya pazarına yazılım ihraç edebilecek seviyedeyiz. Sadece Almanya Bosch’un yıllık yazılım ihracatı 350 milyon euro. Almanya’nın dünyadan ithal ettiği yazılım miktarı ise 67 milyar dolar düzeyinde.” Yazılım sektörü 2015 yılma kadar 1 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşmayı hedefliyor. 2023’e ilişkin ihracat hedefi ise 5 milyar dolar. Güneş, Türkiye’de en nitelikli ihracat yapabilecek, katma değeri en yüksek sektörün yazılım olduğunu söylüyor.

“HİNT FİRMALARINDAN İYİYİZ”

Şu anda yazılımda dünyanın ileri teknoloji merkezi ABD’ye bile ihracat yapacak nitelikte olduklarına dikkat çeken Doğan Ufuk Güneş’e göre, Türkiye’nin mühendislik kalitesi çok iyi. Avrupa’daki bazı firmalar Hintlilerle çalışmaktan yorulmuş durumda. Güneş’e göre, Hintliler özellikle çağrı merkezi gibi hizmet tarafında iyiler. Türk firmaları ise üretimde daha iyiler. Batıdan doğuya ticaret ekseninde kayma olduğuna dikkat çeken Güneş, birçok Türk firmasının Avrupa ve ABD’de iş bağlantısı yapıp çalışmaya başladığını belirtiyor.

Güneş, yazılım sektöründe 49 tane alt alan olduğunu belirtip, Türkiye’nin en iyi olduğu alanların mobil finans ve sağlık otomasyonu olduğunu söylüyor ve sözleri şöyle sürdürüyor: “KOBÎ’lere yönelik uygulamalarda da Türkiye iyi durumda. Özellikle savunma alanında çok ileri noktadayız. Bu alanda yerli yazılımın payı yüzde 50’yi geçiyor.”

ARA ELEMAN EKSİĞİ

Yazılım sektörü girişimcilere ve iş arayanlara da ciddi fırsatlar sunuyor. Çok büyük sermaye gerektirmeyen bir iş alanı olması, girişimciler için kolaylık sunuyor. Öte yandan, sertifika programlarıyla bu alanda iyi ücretlerle iş bulmak da mümkün. Güneş’e göre, sektörün en önemli özelliklerinden birisi, beyin gücüne dayalı yapısı nedeniyle girişimciliği özendirmesi. Sektörde faaliyet gösteren firma sayısı giderek artıyor. Güneş, sektörde mühendis seviyesindeki istihdam dışında asıl ihtiyacın ara eleman olduğunu vurguluyor. Güneş’e göre, nitelikli ara eleman ihtiyacı konusunda meslek lisesi mezunları değerlendirilebilir. Her yıl meslek liselerinden 370 bin kişinin mezun olduğunu hatırlatan Güneş, ara elemanların yetiştirilmesi halinde sektörün her yıl 300 bin gence iş verebileceğini iddia ediyor. En küçük yazılım firmasında bile 20 kişi istihdam edildiğini söyleyen Güneş, bu rakamın büyük firmalarda 300 kişiye kadar çıktığını söylüyor. Güneş’in verdiği rakamlara göre, şu anda yazılım sektöründe 200 bine yakın eleman istihdam ediliyor.

UZAKTAN EĞİTİMLE İŞ FIRSATI

Doğan Ufuk Güneş, yazılım alanındaki ara eleman ihtiyacını karşılamak için Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) ile ortak bir program üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Söz konusu çalışmanın sonucunda MYK tarafından Avrupa Birliği (AB) fonlarıyla finanse edilen yazılımcı geliştirme programı düzenlenecek. Güneş, altı farklı pozisyon için program önerisinde bulunduklarını belirtiyor. Yakında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek uygulama sonucunda, yazılımcı geliştirme programından sertifika alan gençler sektöre taze kan sağlayacak. MYK’dan sertifika alan kişileri istihdam eden işletmeler SGK işveren payından bir yıl boyunca muaf tutulacak.

Programdan eğitim alabilmek için Türkiye’nin birçok yerinde açılacak sertifika merkezlerine başvurulabilecek veya, e-learning yöntemiyle uzaktan eğitim alınacak. Yazılım sektörüne birçok bakanlık ve kamu kuruluşu tarafından farklı destek ve teşvikler verildiğine dikkat çeken Güneş şunları söylüyor: “Yazılım Türkiye’nin yükselen yıldızı. Gençler, belirlediğimiz sertifika programlarından birini seçerek eğitim alabilir ve bu sektörde iş yapabilirler. Son iki yıldır çok hızlı gidiyoruz. İhracat ve istihdamda Türkiye’nin ana motoru olmaya aday bir sektörüz. Girişimciler de iş arayanlar da bu alana yönelebilir. Artık üreten ülke olmak zorundayız. Türk yazılımcısı küresel pazarı düşünmek zorunda.” Türkiye’nin yükselen sektörleri arasında yer alan ve 2023 yılı hedeflerine ulaşmada katma değerli üretim ve ihracat özelliğiyle öne çıkan yazılım sektörü, Türkiye’nin genç nüfusu için aynı zamanda kariyer planında iyi bir nokta anlamına da geliyor. Çünkü işin tek sermayesi “akıl”. Sektör üniversite mezunu olsun ya da olmasın, kısa süreli sertifika programlarıyla gençlere iş sağlama imkanına sahip. Yukarıda belirttiğimiz gibi sektörde bin 600’e yakın yerli firma faaliyet gösteriyor. Bunların çoğu yeniliklere imza atıyor, ihracat yapıyor, istihdam sağlıyor.

Yazılım nedir?

Yazılım bir teknoloji terimi. Bilgisayar sistemini oluşturan donanım parçalarının yönetimini ve kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan komutlar topluluğuna yazılım adı veriliyor.

Başlıca üç yazılım türü bulunuyor:

1- Sistem yazılımları (system softvvare): Bilgisayarın kendisinin işletilmesini sağlayan, işletim sistemi, programı makine dilinen çeviren derleyiciler ve çeşitli donatı yazılımları bu grubu oluşturur. Temel özellikleri, bilgisayarların tüm donanım ve yazılım kaynaklarının kontrol edilmesini sağlayan ana işletim mekanizması olmasıdır.

2- Uygulama yazılımları (application softvvare): Bilgisayar kullanıcısının bilgisayar kullanmaya gereksinim duyduğu işlevi yerine getiren yazılımlardır. Örneğin, çek, senet, stok kontrol, bordro, bankacılık uygulamaları, üretim sanayi sistemlerini düzenleyen kurumsal kaynak planlama yazılımları, veritabanı yazılımları vb..

3- Çevirici yazılımlar: Herhangi bir dilde yazılan programı makine diline çeviren yazılımlardır.

Erkan Kızılocak