Yeni hükümeti reformlar bekliyor

AK Parti ’de bayrak değişiminin yaşanacağı Olağanüstü Kongre için hazırlıklar başladı. Partide yaşanacak değişimlerden sonra gözler yeni kurulacak hükümete çevrilecek…

ANKARA hareketli günler yaşıyor. MHP’de muhaliflerin “kongre toplama” ısrarını sürdürdüğü bir dönemde AK Parti hızlı alınan bir kararla 22 Mayıs’ta Olağanüstü Kongre’ye gidiyor. Geçen hafta Beş-tepe’de gerçekleşen zirvenin ardından önemli kararlar çıktı. AK Parti Merkez Yürütme Kurulu’nu (MYK) toplayan Davutoğlu, 22 Mayıs’ta yapılacak seçimli olağanüstü kongrede aday olmayacağını açıkladı. Cumhurbaşkanı ile dostluğunun her şeyin önünde olduğunu söyleyen Davutoğlu, son nefesine kadar Cumhurbaşkanı’na vefa dostluğunu sürdüreceğini vurguladı. “Bu kararı almamda bir başarısızlık duygusu ya da pişmanlık yok” diyen Davutoğlu, hiçbir zaman makam için lobi yapmadığını, mutabakatın olmadığı yerde aday olmayı düşünmeyeceğinin altını çizdi.

“EKONOMİDE PARILTILI BİR DÖNEM”

Ekonomide parıltılı bir bahar dönemi yaşandığını söyleyen Davutoğlu, aldığı karar çerçevesinde de kimsenin ekonominin verileriyle oynayacak spekülasyonlara gitmemesi uyarısında bulundu. Hükümetin son ana kadar vazife başında olacağını belirten Davutoğlu, “Hiç kimse ekonominin iç dengeleriyle de oynamaya kalkmasın. Kurdaki sağlıklı düşüş devam etmelidir. Hiç kimse şüphe de etmesin. Önümüzdeki dört yılı tamamlayacak güçlü AK Parti hükümetleri devam edecektir. Bu bakımdan da bütün yatırımcılara, ekonomi çevrelerine, bu güven ve istikrar ortamının devam edeceği konusunda tereddüt etmemelerini özellikle vurguluyorum” diye konuştu.

“KRİZ BEKLEMEMEK LAZIM”

Ankara’daki sıcak gelişmeler sonrasında hafta başından itibaren dalgalı bir seyir izleyen piyasalar, Davutoğlu’nun açıklamalarının ardından duruldu. Dolar ve faizde yükseliş kısa sürdü, birlik mesajıyla borsa kaybını bir ölçüde geri aldı.

Yaşanan gelişmelerin ekonomiye yansımalarını değerlendiren Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, AK Parti’de yaşanan bayrak değişiminden kriz beklememek gerektiğini söyledi. AK Parti’nin kurumsal bir yapı oluşturduğuna dikkat çeken Karagöl, partide geçmişte daha radikal devir teslimler yaşandığını vurguladı. Bugün yaşanan değişimin çok daha yumuşak olacağını ifade eden Karagöl, yeni başbakanın kalman yerden devam edeceğini dile getirdi.

Kararın süreç uzatılmadan alınması ve yol haritasının hızla belirlenmiş olmasının hem karar vericiler anlamında hem de bunu bekleyen yatırımcı ve piyasa aktörleri açısından pozitif bir durum olduğunu ifade eden Karagöl, “İlk gün dolarda yaşanan yükseliş, sonra normale dönüş ve aşağı dönüş bunun göstergesi” değerlendirmesinde bulundu. Karagöl, “Kriz beklememek lazım” dedi.

“İSTİKRARSIZLIK OLMAYACAĞI GÖRÜLÜYOR”

SETA İç Politika Araştırmaları Direktörü Nebi Miş de yaşanan sürecin herhangi bir krize neden olmayacağı, ülkeyi istikrarsızlığa götürmeyeceği düşüncesinde. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Davutoğlu arasında rekabet ve çatışma olmadığını dile getiren Miş, “Siyaset tarzlarındaki farklarından dolayı, bazı mecralarda kriz beklentisi oldu. Kriz beklentisini önlemek için bu müdahale yapıldı” ifadelerini kullandı. “Başbakan değişiyor, bir parti başkanı değişiyor. Bunun bir kriz üretme ihtimali olduğu düşünülebilir” diyen Miş, ancak bugün ekonomiye bakıldığında bu sürecin istikrarsızlığa gitmeyeceğinin görüldüğünü vurguladı.

Türkiye’nin gündeminde çözmesi gereken bazı sıcak sorunları olduğuna dikkat çeken Miş, “Bir taraftan terörle mücadele ve dış politikada gelişmeler yaşanıyor. Diğer taraftan laiklik ve dokunulmazlık tartışmaları var. Tüm bu unsurlar nedeniyle, bu sürecin bir an önce tamamlanıp, siyasal ve ekonomik istikrar açısından herhangi bir zafiyet yaratmayacak şekilde sürecin yönetilmesi gerekiyordu. Aktörlerin burada yaptığı da bu oldu” dedi.

“ERKEN SEÇİM BEKLEMİYORUM”

Yaşananları parti içinde dönüşüm süreci olarak değerlendiren Miş, terörle mücadele ve bölgesel sorunlar gündemdeyken erken seçime gidilmesini beklemediğini söyledi. Miş, “Başkanlığı hızlandırmak için erken seçim olur mu tartışmaları yaşanıyor. Ben bu görünümde bir erken seçim olacağına ihtimal vermiyorum” dedi.

Önümüzdeki günlerde anayasa değişikliği ile sistem tartışmasının yoğunlaşacağını vurgulayan Miş, “Aynı siyasetten gelenler olsa bile bu sistemin yürümediği ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.

HÜKÜMET İSTİFASINI VERECEK

Anayasa gereği Cumhurbaşkanı, hükümeti kurma görevini bir milletvekiline verecek. AK Parti’nin yeni genel başkanmın belirlenmesinin ardından Davutoğlu’nun aynı gün ya da bir gün sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hükümetin istifasını sunması bekleniyor. Erdoğan’ın ise aynı gün ya da bir gün sonra hükümeti kurma görevini Meclis’teki çoğunluğa sahip AK Parti’nin yeni genel başkanma vermesi bekleniyor.

ADAYLIK YARIŞI BAŞLIYOR

Olağanüstü Kongre’de genel başkanlık için ismi geçen adaylar arasında Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakam Berat Albayrak, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım yer alıyor. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin de genel başkanlık için adı geçenler arasında.

PARTİDE VE KABİNEDE DEĞİŞİM

Davutoğlu’nun başbakanlık ve genel başkanlık görevini bırakmasının ardından gerek kabinede gerekse partide değişim yaşanması bekleniyor. Kongrede AK Parti genel başkamnm yanı sıra, partinin en üst karar alma organı Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) değişecek. Ardından yeni genel başkan, MKYK üyeleri arasından Merkez Yürütme Kurulu’na (MYK) genel başkan yardımcılarından oluşan kurmaylarını seçecek. Kongre sonrasında parti yönetiminde, AK Parti grubunda ve kabinede değişiklik yaşanacak.

SETA’dan Nebi Miş, parti yönetiminde ve kabinede bir takım değişikliklerin mutlaka olacağını vurgulayarak, “Yeni bir başbakan, yeni kabine üyeleri olacak. Bakanlıklara, kendisiyle daha uyumlu çalışabilecek isimleri getirecek. Burada çeşitli istişare mekanizmaları kullanılacak. Ancak köklü bir değişim olmayacaktır” dedi.

REFORMLAR DEVAM EDECEK

Hükümet son gününe kadar, çalışmalarını sürdürecek. AK Par-ti’de yeni genel başkanın seçilmesinin ardından kabinenin oluşturulmasıyla, yeni hükümet kalınan yerden icraatlara ve yatırımlara devam edecek. Reformlar için atılacak adımlar sıklaştırılacak. Önümüzdeki günlerde 720 bin taşeron işçinin merakla beklediği düzenleme, yapılacak son değişikliklerin ardından TBMM’ye sevk edilecek. Yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik hazırlanan paket TBMM’ye sunulacak. Özelleştirmelere devam edilecek. Geçen hafta Milli Piyango özelleştirmesi için yeniden düğmeye basılırken, 3. Köprü’nün bağlantı yolları ihalesi de yapıldı. Kuzey Marmara Otoyolu Projesi Kurtköy-Akyazı ve Odayeri-Paşaköy kesimi işinin yap-işlet-devret modeliyle ihalesinde sekizer firma teklif sundu.

ESNEK ÇALIŞMA

Geçen hafta TBMM gündemi de yoğundu. Özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulması ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma modelini öngören Iş Kanunu ile Türkiye Iş Kurumu Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Meclis’te kabul edildi. Kanunla, özel istihdam bürosunun faaliyet alanı genişletiliyor, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor. Geçici iş ilişkisi, özel istihdam büroları aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir iş yerinde görevlendirme yapılarak kurulabilecek.

Geçici işçi sağlama, mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları haricinde, toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilecek. Sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe geçici işçi çalıştırılamayacak. Toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında, yer altında maden çıkarılan iş yerlerinde geçici işçi çalıştırılamayacak.

SOSYAL HİZMETLERDEN YARARLANABİLECEK

Geçici iş ilişkisinde işveren, özel istihdam bürosu olacak. Özel istihdam bürosu işçisi, geçici iş ilişkisi kurulan işverenin iş yerindeki tüm açık işlerden haberdar 1 edilecek. Geçici işçiler, çalıştıkları dönemlerde ulaşım, yemek,

kantin ve çocuk bakım hizmetleri gibi sosyal hizmetlerden, çalışmadıkları dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlanabilecek. Aynı holding veya şirketler topluluğu içinde kurulan geçici iş ilişkisi altı ayı geçemeyecek, en fazla iki defa yenileme yapılabilecek.

UZAKTAN ÇALIŞMA

Kanun, “Çağrı üzerine çalışma” başlığına “uzaktan çalışma”yı da ekliyor. Uzaktan çalışma, kanunda “işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi” olarak tanımlanıyor. Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamayacak. Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamayacak. Denkleştirme süresi, toplu iş sözleşmeleriyle altı aya kadar artırılabilecek.

“SANAYİ 4.0 İSE VERGİ DE 4.0 OLMALI”

Yatırım ortamının iyileştirilmesi başta olmak üzere, eylem planında yer alan birçok konuyu içine alan kanun tasarısı çalışmaları son aşamaya geldi. Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın geçen hafta yaptığı açıklamalara göre, Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda ele alınan düzenlemenin Bakanlar Kurulu gündemine alınması bekleniyor.

Yaklaşık 50 maddeden oluşan tasarının içeriği hakkında bilgi veren Ağbal, yatırım ortamına ilişkin işlem maliyetlerinin azaltılması konusunda önemli iyileştirmeler yapacaklarını ifade etti. Bu kapsamda Damga Vergisi ve Harçlar Kanunu’na ilişkin önemli düzenlemeler hazırladıklarını ve yatınm aşamasında karşılaşılan bu iki konuya dair önemli iyileştirmeler yapacaklarını belirtti.

Yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna ettiklerini belirten Ağbal, “Sanayi 4.0 ise verginin de 4.0 olması lazım. Dolayısıyla yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına ilişkin damga vergisi ve harç uygulamalarını kaldırmak suretiyle burada bir inisiyatif almış oluyoruz” değerlendirmesinde bulunmuştu.

VERGİ DÜZENLEMELERİNE YEKNESAKLIK

AğbaPın verdiği bilgiye göre Ar-Ge’ye yönelik teşvikler gözden geçirilerek yasal düzenlemelerin yarattığı farklı uygulamalar giderilecek. Bu kapsamda şu anda Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanu-nu’nda olan Ar-Ge ile ilgili düzenle-meler Ar-Ge Kanunu içerisine alınacak ve artık Ar-Ge ile ilgili bütün vergi düzenlemeleri yeknesak olacak.

Ar-Ge Kanunu’nda sağlanan birtakım imkanlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer almıyor. Yeni düzenlemeyle anılan imkanlar Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları çerçevesinde yapılan Ar-Ge harcamalarına da getirilecek.

FAİZSİZ FİNANS ÜRÜNLERİ

Finans kurumlan arasında haksız rekabete yol açan farklı uygulamalar ortadan kaldırılacak. Finansal piyasalarda faaliyet gösteren bütün kuruluşların, fonlama sistemi içinde aynı şekilde vergiye tabi tutulmamalarını sağlayacak şekilde düzenlemeye gidilecek.

Faizsiz finans ürünlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik, birtakım uygulamalar üzerindeki ilave maliyetler kaldırılarak diğer kurumla-rın kredi temininde vergiden kaynaklı fonlama maliyeti ne ise faizsiz finans kurumlarının da kredi temininde aynı şartlar getirilecek.

ULUSLARARASI YATIRIMLARA TEŞVİK

Uluslararası yatırımların teşvik edilmesi hususunda da düzenlemeye gidilecek. Rekabet edilen ülkelerdeki vergi olanakları, Türkiye’deki yatırımcılara da sağlanacak.

Vergisel araçlarla tasarruf oranlarının özendirilecek ve üretken alanlara yönlendirilecek. Tasarrufların özendirilmesini sağlayacak birtakım vergisel düzenlemelere gidilecek. Kamu gelirlerinin kalitesi artırılacak. Tasarıda özel sektör ve sivil toplum örgütlerinin uzun süredir talep ettiği muhtasar beyanname ile sosyal güvenlik kurum bildirgelerinin birleştirilmesine ilişkin düzenlemeler de yer alacak.

YÖNETİM MERKEZİ DESTEĞİ

Uluslararası firmalara Türkiye’yi bölgesel yönetim merkezi yapmaları halinde kurumlar vergisi muafiyeti getirilecek. Türkiye’nin bölgesel hizmet merkezi olması için adımlar atılacak. Belirli hizmetlerin yabancılara Türkiye’de verilmesi durumunda o hizmetlere ilişkin sağlanan yüzde 50 kurumlar vergisi indiriminin kapsamı genişletilecek.

Türkiye’den yurtdışma verilecek ürün test ve sertifikasyonu, veri işleme ile analizi faaliyetlerinde, yüzde 50 kurumlar vergisi matrah indirimi yapılacak. Hizmet ticareti yapılan şirketin gelirlerinin yüzde 85 ve fazlası yurtdışma verilen hizmetlerden oluşursa, çalışana gelir vergisi istisnası olacak.

İŞLEM MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLECEK

Damga vergisinde işlem maliyetleri aşağı çekilecek. Sözleşmenin her nüshasından ayrı ayrı alınan vergiler, artık tek nüsha üzerinden alınacak. Damga vergisinde yapılacak değişikliklere ilişkin bilgi veren Bakan Ağbal, azami tutardan vergi alman sözleşmelerde sadece değerin artırılmasına ilişkin değişiklik yapılması halinde artan bedele ilişkin damga vergisi almayacaklarını vurguladı. Ağbal, kamu ihalelerinin iptali halinde ödenen damga vergisinin iade edilmesine de olanak tanıyacaklarını söyledi.

MÜKELLEF LEHİNE GENİŞLETİLECEK

Teşvik belgeli yatırımlarda Damga Vergisi uygulaması mükelleflerin lehine olacak şekilde genişletilecek. Bu tip yatırımlarda özellikle gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınması, sabit kıymet yatırımlarının imar ve inşası, teknik müşavirlik hizmetine ilişkin düzenlenen sözleşmelerde damga vergisi kaldırılacak. Dolayısıyla teşvik belgeli yatırımlarda, yatırım döneminde, bu hususlarda meydana gelebilecek ilave maliyetler ve yükler yatırımcının üzerinden alınacak.

BES TE KALANA VERGİ TEŞVİĞİ

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) veya hayat sigortalarında belirli bir süre sistemde kaldıktan sonra toplu ödeme almak yerine aylık maaş sistemine dö- ,, nenlere vergisel teşvik getirilecek. Burada kişilerin, sistemde biriken paralarını topluca almak yerine sistemde kalmaya devam ederek aylık ödemeler şeklinde bir sisteme geçmeleri halinde mevcut vergileme sisteminde de onların lehine iyileştirme yapılacak.

CEZALAR TEŞVİKE ENGEL OLMAYACAK

Bu arada Vergi Usul Kanunu 153/A maddesi ve 359 maddesi çerçevesinde ceza kesilen mükelleflerin, yatırım dahil diğer teşvikleri kesilmeyecek. Yapılacak düzenlemeyle, yatırımcıların vergi cezalan nedeniyle alamadıkları teşviklerde yeni bir düzenlemeye gidilecek. Vergi Usul Kanunu’na çerçevesinde ceza alanlar, yeni düzenleme ile teşviklerden yararlanacak.

MÜLTECİ SORUNU VE AB SÜRECİ

Yeni kurulacak hükümetin ana gündem maddelerinden birini mülteci sorunu ve AB süreci oluşturacak. Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinde geçen hafta önemli bir adım atılmıştı. Türkiye vatandaşlarının Avrupa Birliği üyesi 29 ülkeye vizesiz seyahat edebilmesinin ilk adımı olan AB Komisyon Raporu olumlu çıktı. AB Komisyonu, geriye kalan şartların yerine getirilmesi durumunda Türkiye vatandaşları için vizelerin en geç haziran ayı sonunda kaldırılmasını isteyen bir tavsiye kararı aldı. Vize muafiyetine olumlu görüş veren Komisyon, kalan beş kritere dikkat çekti. Türkiye’den eksiklikleri bir an önce gidermesini talep etti. Süreç engelsiz aşılırsa 1 Temmuz’dan itibaren vize ser-bestisi başlamış olacak.

DOKUNULMAZLIKLAR KALDIRILACAK

AK Parti’nin 316 imzasıyla TBMM başkanlığına sunduğu ve mil-letvekilleriyle ilgili mevcut fezlekelerin tamamında tek seferde dokunulmazlıkların kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliğinin ilk turu 16 Mayıs’ta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek. İkinci tur 18 Mayıs’ta gerçekleştirilecek. Anayasa’ya geçici madde ilave edilmesini öngören teklif için genel kurulda iki kez gizli oylama yapılacak. 367 kabul oyunun çıkması halinde, teklif doğrudan yasalaşacak. 330-367 oy arasında kalınması halinde ise referandum seçeneği gündeme gelecek.

Teklif yasalaşırsa, TBMM’de, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan fezlekeler yargıya gönderilecek.