Yeni İş Alanları – Yeni İş Fikirleri

Tilapia tatlı su balığı yetiştiriciliği

Tilapia tatlı su çipurası olarak da anılan, hem ot hem de et kaynaklı besinlerle beslenen lezzetli bir balık türü. Tatlı su balığı olmasına rağmen sert sularda da yaşayabiliyor. Birçok çeşidi var. Hemen hepsinin eti lezzetli. Anadolu Yarımadası düşünüldüğünde akarsulara ve göllere iyi uyum gösterdiği biliniyor. Mevcut göstergelere göre Türkiye’de bugün 80 bin tonlara ulaşan alabalık ağırlıklı karasal kültür balıkçılığı var. Bu sektörün gelişmesine katkıda bulunacak bir başka seçenek ise işte bu tilapia balığı.

Rezidü kontrollü yetiştirilmesi halinde ekolojik ihtiyaçları karşılayacak balığın sertifikalı olmak kaydıyla kolayca ihracı mümkün. Fiyatı çoğu zaman alabalığın üzerinde…

Tilapia’yı ‘monokültür’ ortamında yetiştirmek isteyenlerin şansı biraz daha fazla. En azından ‘kontaminasyon’ olarak bilinen çeşitli bulaşık unsurlardan arındırılması etinin nefasetini artırıyor, fiyatını daha da yükseltiyor. Sert sulara dayanıklı olmaları nedeniyle 1970’li yılların ortalarında ilk kez Burdur Gölünde yetiştirilen tilapia balıkları sıcak iklimde çok daha hızlı gelişiyor. Sıcak suların verimliliği hem yüksek hem de balığın doğasına uygun.

Tilapia balıkları benzer türler arasında en hızlı büyüyen ırklar arasında. Kontrollü yetiştiricilik yapmak için karşı cinsleri aynı havuzlarda büyütmemek gerekiyor. Organik yetiştiricilik için havuz ve göletlerin doğal habitata sahip olması yeterli. Önemli olan verilen yemlerin organik nitelik taşıması. Balıklar hemen her şeyi yediği için yem seçiminde ekolojik kriterlere harfiyen uyulması şart. Bu konuda sayıları 18′e ulaşan su ürünleri fakülteleri veya yüksekokullarımızdan bilgi alarak yeni bir tesis kurmak mümkün. Beslenme konusunda en kolay türlerden biri olan tilapia’nın ihraç fiyatları da oldukça tatmin edici.

Tilapia’nın ihraç amaçlı işlenmiş şekilleri de var. Bunlar katma değer marjını genişletiyor, kazancı artırıyor. Tutulan çeşitler arasında füme ve fileto edilmiş hazır yemekler dikkat çekiyor. Gerek lezzet gerekse organik nitelikler açısından sertifika taşımaya elverişli olan bu balığın yumurta aşamasından itibaren üretilmesi çok basit. İklim niteliklerine göre organik yetiştiricilik yapılacak türleri ise işin uzmanlarıyla görüşmekte yarar var. Tilapia havuzlarının diğer balıklardan ayrı tutulması işin önemli ayrıntılarından biri. Türler arasında melezleme yoluyla en verimli ırkın çevre adaptasyonu da yapılabilir. Yaygın alabalık yetiştiriciliğinin yanı sıra safkan tilapia çiftliklerine organik metotlarla geçiş yapmak bu işe gönül vermiş yetiştiricilere daha fazla kazanç sağlayabilir.

Özel Yem Üretimi

Balık ve su ürünleri yetiştiriciliğinde türe özel yem üretimi önemli. Bu amaçla küçük hacimli tesisler kuruluyor, ihtiyaca özel yem üretimi yapılıyor. Amerikalıların ‘tailor made’ olarak ifade ettiği ısmarlama ağırlıklı yemlerin ana maddesi ise alg ve bazı deniz yosunu türleri.

Çeşitli protein kaynaklarıyla zenginleştirilen özel yemler ‘carnivore’ [etçil, etle beslenen] balıklar için üretiliyor. Bunların çoğu organik yetiştiricilikte kullanılabilecek nitelikte. Ana dolgu maddesi deniz yosunlan.

Deniz yosunları sadece yem sanayisinde değil, genel tarım faaliyetlerinde de kullanılıyor. Bu açıdan sucul yosun yetiştiriciliği başlı başına kazançlı bir uğraş.

Deniz yosunları üzerinde ihtisas kazanmış bazı sertifikasyon kuruluşları ise bunlara rahatça organik yem sertifikası veriyor.

Yosunların kurutma tekniğini ve karışım reçetelerini iyi bilmek şart. Bu sırlara aşina Uzakdoğulu girişimciler işin tipik bir endüstri haline gelmesine yol açmış durumda. Şimdi Amerika ve Avrupa’daki bazı girişimciler yem üretimi dışında yosunlardan yalnız vitamin, protein ya da pektin benzeri maddeler elde etmekle kalmıyor, özel reçetelerle süper bitki ‘coşturucuları’ da imal ediyor.

Bu türden yosunlar bazı işlemlere tabi tutularak başta organik endüstrisi olmak üzere tarımda da kullanılıyor.

Bu sayede organik bitkiler doğal yoldan hormon niteliğine sahip uyarıcıları algılıyor, sağlıklı biçimde gelişiyor. Oysa bu maddeler hormon olmadığı gibi, bildiğimiz klasik gübre sınıfına da girmiyor.

Yosun ve alglerin tarımda kullanılması sadece belli çeşitlerle sınırlı değil. Geniş yapraklı yosunlardan elde edilen saf ekstraktlar [özütler] mükemmel bir yem hülasası olarak büyükbaş, küçükbaş hayvanlara da veriliyor. Ayrıca hidroponik yetiştiricilikte (topraksız tarımda] yosun ve alglerin doğrudan büyük yeri var.

İster havuzlarda kültür amaçlı yetiştirilsin, ister doğal olarak denizlerden hasat edilsin, yosun ve algler yeni bir kazanç kapısı.

Son yıllarda dikkat çeken mikroskobik alg türleri ise insan sağlığı yanında bitkiler için de mucize sonuçlar yaratıyor. Yosundan bitkisel beslenme preparatları üretimi şu sıralar oldukça popüler.

Pratikte her türlü alg ve yosun tuzlu sudan arındırılıp kurutulduğunda içerdiği mineral madde kompozisyonu nedeniyle mükemmel nitelikte birer süper gübreye dönüşüyor.

Daha fazla bilgi için üniversitelerimizin botanik bölümlerine başvurarak derinlemesine bilgi almak mümkün.

Oranik tarım üzerine yeni iş fikirleri paylaşmaya devam edeceğiz.

Nur Demirok / Para Dergisi