Yeşil çatı teknolojisi

Yeşil çatı sistemi, son yıllarda Türkiye’de de yaygınlaşıyor. Teknolojiyi uygulayan firma sayısı çoğalınca rekabet de arttı. Metrekare fiyatları 20-30 euro’dan 6-7 euro’ya kadar düştü…

ÎNŞA edilen yeni binalarda görmeye başladığımız ‘yeşil çatılar’, önümüzdeki yıllarda daha da artacağa benziyor. ‘Çatı bahçeciliği’ ya da ‘bitkilendirilmiş çatı teknolojisi’ olarak tanımlanan yeşil çatılar, artık Türkiye’de de bazı binalarda uygulanmaya başladı. Almanya’da 40 yıl önce başlayan yeşil çatı sistemi, Amerika ve diğer Avrupa ülkelerinde son yıllarda hızla yayılıyor. Amerikalı birçok firma yeşil çatı sistem ve metotları için lisans alıyor.

2003 yılında Onduline Avrasya tarafından Türkiye’ye de getirilen ‘yeşil çatı’ teknolojisini uygulayan firma sayısı bugün yediye ulaştı. Onduline Avrasya’nın Alman Zinco firması ile anlaşmasının ardından, Almanya’daki bazı yeşil çatı firmaları Türkiye’ye geldi.

TEKNOLOJİ YAYGINLAŞIYOR

Avrupa’da en çok yeşil çatı görebileceğiniz ülke Almanya. Bu ülkede 2001 yılı sonuna kadar toplam 13.5 milyon metrekare çatı bahçesi yapılmış. Yeşil çatılı konutlar, Almanya’da belediyeler tarafından teşvik ediliyor. Yeşil çatı maliyetinin üçte biri oranında vergi iadesi uygulanıyor. Asya’da ise yeşil çatıları en çok görebileceğiniz ülke Japonya. Başkent Tokyo’da yeni inşa edilen binaların yüzde 20’sinin yeşil çatı olması zorunlu hale getirilmiş.

Türkiye’de ise pazar yeni yeni oluşuyor. Yılda inşa edilen 100 milyon metrekarenin yalnızca 500-600 bin metrekaresine yeşil çatı sistemi uygulanıyor. Flenüz yeşil çatı ile ilgili bir yönetmeliğimiz de yok. Yalıtımla ilgili bir yönetmelik çıktığında, onun da çıkması bekleniyor. Uzmanlar, su yalıtımı ile ilgili de bir yönetmelik çıkması gerektiğini belirtiyor.

FİRMA SAYISI ARTTI

Onduline’in Türkiye’de Ondugreen markası ile başlattığı yeşil çatı uygulamasının ardından, BTM, Timaş Teknik, Delta Floraxx, Net Yapı, GN Yapı ve Pera Botanik gibi firmalar da pazara girdi.

Merkezi İzmir’de olan BTM Yalıtım, BTM Optigreen markası ile yeşil çatı uygulaması yapıyor. Timaş Teknik firması ise Firestone EPDM markasıyla yeşil çatı sistemi uyguluyor. İzmit’te faaliyet gösteren Alman yapı malzemeleri üreticisi Dörken Sistem A.Ş. ise Alman Delta Floraxx’ın yeşil çatı sistemini Türkiye’ye getirdi. Net Yapı ve Pera Botanik ise yerli çözüm yöntemleri ile yeşil çatı uygulaması yapıyor.

FİYATLAR UCUZLADI

10 yıl önce Türkiye’de ilk uygulanmaya başladığında 20-30 euro olan metrekare fiyatları da bugün oldukça düştü. Yeşil çatı sistemini uygulayan firma sayısının artması ve rekabet nedeniyle metrekare fiyatları şu anda 6-7 euro civarında. Piyasada dişe diş bir rekabet olduğunu ifade eden firmaların yetkilileri, rekabetin fiyatları aşağı çektiğini söylüyor. Su tutma ve su tahliye sistemi, yalıtım, bitki ve işçilik de dahil edildiğinde, yeşil çatı uygulamasının maliyeti 10 euro’ya çıkıyor.

TÜRKİYE’DE YEŞİL ÇATILAR

Avrupa ülkelerindeki kadar olmasa da Türkiye’de de yeşil çatı sistemleri uygulaması başladı, ilk olarak Ümraniye Met-ro’ya yeşil çatı uygulaması yapan Onduline, Ondugreen markası ile Gebze’deki Turkcell Ar-Ge binası, İstanbul’daki Eviza Konakları, Ulus Savoy, Mİ Meydan AVM, Four Seasons Oteli, Zorlu Çenter ve Kanyon’un ardından Antalya’daki Maxx Royal Ho-tel’e de teknolojiyi uyguladı.

Eroğlu înşaat’m Merter’deki Platform, Ağaoğlu’nun My World Europe ve Sur Yapı’nın Exen projeleri ile Özyeğin Üniversi-tesi’nin yeşil çatı sistemlerini ise Maxid-rain markası ile Net Yapı gerçekleştirdi. BTM Optigreen ise İstanbul’da Şişli Bo-monti Hilton Oteli, Soyak Evostar, Ankara Natura Evleri, Tuzla Piri Reis Üniversitesi, İzmir Şato Ayasaranda Oteli, Rönesans Mecidiyeköy Plaza, Malatya Hilton Doub-le Tree Otel, Adana Çukurova Belediyesi Hizmet Binası, Tan Ankara Konutları ve Sakura Park Yalova Evleri’ne yeşil çatı sistemi uyguladı.

HER ÇATIYA UYGULANABİLİR

Yeşil çatılar, kış aylarında izolasyon sağlarken yaz aylarında da binaya serinlik veriyor. Çatı üzerine yerleştirilen bitki tabakaları, sanayi tesislerinden konutlara kadar birçok binada uygulanabiliyor. Drenaj, su ve nem tutucu ile bitki köklerine karşı koruyucu bir sistemle kurulan yeşil çatılar için iyi bir yalıtım sisteminin uygulanması şart. Doğru uygulanan yeşil çatı sistemlerinin ömrü ise 40 yıl kadar sürüyor. Kullanılan bitkilerin bakımı kolay, az suya ihtiyaç duyan, rüzgara ve güneşe karşı dayanıklı olması gerekiyor. Daha az ağırlık sağlaması için de toprak yerine su tutma özelliğine sahip ve daha iyi drenaj özelliği bulunan substrat (akvaryumlarda kullanılan kum) karışımı kullanılıyor.

FAYDASI ÇOK

Isıtma ve soğutma için harcanan enerjiyi azaltarak tasarrufa katkı sağlayan yeşil çatı sistemi, çatı ve yalıtım katmanının da ömrünü uzatıyor. Ses yalıtımı için de kullanılan sistemin, bina içerisindeki ses yalıtımına 8 desibele kadar iyileştirme sağladığı tespit edilmiş. Sağlıklı yaşam alanları oluşturulmasına imkan veren sistem, konutlara da estetik bir görünüm kazandırıyor. Yatırım maliyeti geleneksel çatı malzemelerinden daha yüksek olmasına rağmen, binalarda harcanan enerjiyi azaltması ve uzun süre kullanılması sistemin daha avantajlı olduğunu gösteriyor.

Yalnızca binaların çatılarında değil kod farkı olan otopark üstlerine de uygulanabilen sistem, konut projelerinde ve şehir içlerinde daha fazla yeşil alan yaratılmasını sağlıyor. Daha az tozlu çevreler yaratılmasına imkan veren teknolojinin yeni kullanım alanları yaratması, çevre gürültüsünü azaltması ve iklim özelliğini değiştirmesi de önemli.

Yeşil çatılarda olması gereken özellikler

Konstrüksiyon: Bina sağlam bir çatı konstrüksiyonuna sahip olmalı.

Su yalıtımı: Su yalıtımında kullanılan malzemeler bitki köklerine karşı dayanıklı olmalı, değilse özel kök tutucu katman kullanılmalı.

Mekanik etki: Nem tutucu ve çürümeye dayanıklı olan özel keçeler, su yalıtım tabakalarını mekanik etkilere karşı korur.

Filtre ve drenaj tabakası: Yağmur sularını süzen filtre tabakası, yağmursuz günler için depolanırken bir yandan da fazlasını drene eder.

Bitki taşıyıcı tabaka: Toprak gibi özel malzemelerle oluşturulan altyapılar, seçilen bitkinin tüm besin ihtiyaçlarını karşılamalı.

Bitkiler: Uzun yıllar yaşayabilen ve bölgenin iklimsel özelliklerine uyum sağlayan bitkiler kullanılmalı.

BÜLENT EKİMCİ