Yılın ilk altı ayına ilişkin start up ve yatırım verileri

İlk yarı yıl nasıl geçti?

Bu yılın ikinci çeyreğinde 16 girişim 8,5 milyon dolar yatırım aldı Bu rakam ilk çeyreğe göre yüzde 55 daha az. Earlybird Venture Capitalın 5,2 milyon dolarlık iki yatırımına rağmen bu rakam, son 10 çeyrekteki en düşük yatırım miktarı.

Kolektif House’ta Startups.watch olarak gerçekleştirdiğimiz Türkiye Girişim Ekosistemi 2018’in ikinci etkinliğinde yılın ilk altı ayına ilişkin start up ve yatırım verilerini açıkladık. Bu toplantının ana odağım ülkemizden çıkan girişimlerin kurumsallaşma ve ulusal arenada rekabet etme konusunda girdiği çıkmazları uzun vadede çözeceğine inandığım kurumsal girişim sermayeleri çerçevesinde topladık. Bu nedenle birçok banka ve kurumsal sermaye yöneticisinin konuşması buluşmanın önemli başlıkları arasındaydı. Diğer yandan da Türkiye’de aktif çalışan özel veya üniversitelere ait hızlandırma programlarından birer girişimciye de kendilerini tanıtma imkanı verildi. Bu konuşmalara Youtube’dan ulaşabilirsiniz.

Bu yılki girişim ekosistemi değerlendirmesi hem Türkiye’deki girişimleri hem Türklerin yurt dışındaki girişimlerini hem de Orta Doğu, Avrupa ve Kuzey Afrika tarafı üzerinde detaylı karşılaştırmalarıyla yer aldı. İşte Türkiye’de ve globalde 2018’in ilk altı ay değerlendirmesi…

RAKAMLAR İÇ AÇICI DEĞİL

2018’in ilk altı ayında yapılan yatırım miktarı ve hacimleri açıklandı; maalesef rakamlar iç açıcı değil, ikinci çeyrekte 16 girişim toplam 8,5 milyon dolar yatırım aldı ve bu rakam ilk çeyreğe göre yüzde 55 daha az. Earlybird Venture Capital’ın çeyrek kapanmadan yaptığı 5,2 milyon dolarlık iki yatırıma rağmen rakam son 10 çeyrekte yapılan yatırım miktarları arasında en düşük seviyede. Earlybird un bu son iki yatırımı, Obilet ve Tapu.com, ikinci çeyreğin en büyük yatırım alan girişimleri oldu.

Yarı bazlı kıyaslama yaparsak da durumumuz pek iyi değil. İlk yarıda 27,5 milyon dolar yatırım yapıldı. Bu rakam 2017’nin sadece birinci çeyrek sonucuna eşit. Adet bazında bakarsak da 2018’in ilk yarısı sadece 34 girişim yatırım almış. Bir önceki yarıda 94 olan bu rakamda da ciddi bir düşüş olması düşündürücü. 2018 sonunda mevcuttaki network umüzde yatırım alabilecek girişimlere baktığımız zaman 70 milyon dolar ile ancak 2016 ile benzer bir tablomuz olacak. Diğer bir konu ise round’lara göre yatırımların dağılışı… Sağlıklı bir yatırım pazarı, her round’da yatırım yapılan bir pazardır. Bu açıdan 2018’in ilk yarısını incelediğimizde, en azından her seviyede yatırım yapılmış olması sağlıklı bir yapı gösteriyor. Ancak 2018’i iyi kapatmak için daha çok Seri A ve Seri B yatırımına ihtiyacımız var.

YURT DIŞINDA YATIRIM ALANLAR

2018 ikinci çeyrek raporunda Türkiye ve diğer ülkeler arasında yurt dışındaki Türklerin aldığı yatırımları da dahil ederek karşılaştırma yaptık, ikinci çeyrekte yurt dışındaki 5 girişimimiz, 5,5 milyon dolar yatırım aldı. Yatırım alan girişimlerimiz 11 Sight (Silikon Vadisi), Blueground (New York), Fitwell (Londra), Pubinno (Silikon Vadisi) ve Raxar (Florida) oldu.

Türkiye, yatırım alanında yakın çevresine göre daha kötü bir grafik sergilemeye başladı. Avrupa erken dönemine bakıldığında bunu bir lig olarak değerlendirirsek, Türkiye 100 milyon-1 milyar dolar aralığından 0-10 milyon dolar aralığına yani 3’üncü lige düşmüş durumda. 2018 ikinci çeyrekte İngiltere 2,4 milyar dolar yatırımla süper ligdeki yerini korurken Fransa ve Almanya sırasıyla 885 ve 808 milyon dolar ile 1. ligde İngiltere’yi takip ediyor, l.lig kategorisinde İsrail’in olduğu, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerindeki (MENA) sıralamamıza bakarsak durum daha da iç karartıcı. Geçen yılki sıralamada 1. ligde olan Türkiye, bu yıl uzun süredir çok ilerisinde olduğu Mısır ve Suudi Arabistan’ın bile gerisinde kalarak Orta Doğu ve Afrika’da bile 3. lige düşmüş durumda.

KÜÇÜLME NEDENLERİ

Açıklanan rakamlar ne kadar kötü olsa da buradan hemen döviz ve ekonominin kötü gidişatına bağlayıp karamsarlık yapmak doğru olmaz. Bir istatistikte azalan bir trendi değerlendirirken elimizdeki yeni veriler mi normalden çok daha az yoksa geçen yılki veriler mi normalin çok üstündeydi diye sorgulamalıyız. Bu açıdan değerlendirince 2017 yılındaki yatırımın hızlı yükselişinin güncel rakamları olduğundan daha kötü gösterdiğini fark edebiliriz.

Bunun sebebi, ACT, DCP ve benzeri yatırım fonları, 2017 sonunda fonlarını kapatmaları nedeniyle iyi bir yatırım patlaması yaratmıştı. Bu fonlar, bu yıl oyunda yok ve paraları toparlama yolunda. Takip ettiğim kadarıyla işleri iyi gidiyor ve bir dahaki turda etki gösterecekler.

Yatırımların bu çeyrekte azalmasından sektörün kötüye gittiği çıkarımını şu aşamada yapamayız.

2018 EXIT YILI OLUYOR

İkinci çeyrekte sadece kötü değil iyi haberler de var. Bu dönemde verdiğimiz rakamlara ikinci çeyrekteki hisse satışları ve satın almalar dahil değil. İkincil işlemlerde (mevcut hissenin satın alınması, el değiştirmesi) 2018’in ikinci çeyreği tüm zamanların rekorunu kırdı. Trendyol’un yüzde 75’inin Alibaba’ya 600 milyon dolara (yaklaşık rakam) satılması, sektörde son 10 yılda gerçekleşen en önemli gelişme oldu ve moralleri yerine getirdi. Onun dışında Gram Games, Eşarj, Advancity, Fofomo, GDYS, Gripati ve Segmentify da bu çeyrekte exit’ini gerçekleştiren Türk şirketleri arasında yerini aldı. İlk çeyrekte olan 5 exit ve ikincil işlemleri de ekleyince 2018’in ilk altı ayı 13 işlemle motive ediciydi.